VERSIO ANTIQUA. HEBR. VULGATA KOD: catoris & maligni : requiretur ligni : quares impietatem ejus, egr ris & maligni : quæretur peccatum illius , & non invenietur. 16. Dominus regnavit in æ Dominus rex fæculi, & æternita 16. Dominus regnabit in æter- bitis gentes de terra illius. cordis eorum audivit auris tua. 18. Judicavit pupillo & hu Ut judices pupillum & oppreffum; 18. Judicare pupillo & humili, mili, ut non apponat ultra & nequaquam ultra Superbiet ho- ut non apponat ultra magnificare magnificare se homo super mo de terra. se homo super terram. terram. NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM, αυτόν , non αυτές. rium cordis eorum exaudivit , &c. In Carnut. Defiderium dpapria auts, ' mi', &c. Ap. Symm. &x_uTubnost@. concupiscentiam cordis eorum exaudivit , &c. In Gr... sitúxy ce .18. In Psalt. Corb, Judicabit pupillo, &c. ut sup. Ap. 2. VERSIO ANTIQUA. HEBR. VULGATA HOD. 1. In finem , Pfalmus David. X. N Domino confido : quomo- I : migra in montem sicut passer ? sicut passer ? 3. Quoniam ecce peccato Quia ecce impii tetenderunt ar 3. Quoniam ecce peccatores res tetenderunt arcum, para- cum, posuerunt Sagittam suam su- intenderunt arcum, paraverunt saverunt sagittas in pharetram, per nervum , ut sagittent in abscon- gittas fuas in pharetra, ut sagittent ut sagittent in obscuro rectos dito rectos corde'; in obfcuro re&os corde. corde. 4. Quoniam quæ perfecisti, Quia leges dissipate sunt : justus 4. Quoniam quæ perfecisti, defdeftruxerunt:justus autem quid quid operatus eft? truxerunt : juftus autem quid fecit ? fecit? 5. Dominus in templo fanc Dominus in templo Sancto fuo, 5. Dominus in templo fan&o Habari to suo, in cælo sedes ejus : Dominus in cælo thronus ejus : suo, Dominus in cælo fedes ejus : 2. 20. Oculi ejus in pauperem ref Oculi ejus vident, palpebræ ejus Oculi ejus in pauperem respipiciunt : palpebræ ejus inter- probant filios hominum. ciunt : palpebræ ejus interrogant fi- lios hominum. tem, odit animam suam. NOTÆ AD VERSIONEM ANTIQUA M. runt arcum , paraverunt sagittas in pharetram, ut, &c. ut in Vulg. Græcè ita : "Oti..... EVÉTE/VQv..... Géan sis papstexv, Var. "OTI '' xatupriow, xaletxor, &c. at in Ms. Alex.ac edd, ad sagittandos obscurâ lunâ reétos corde. S. Paulin. bra ejus interrogat ; cæt. ur in Vulg. Apud Ambr. l. de ep. 40. p. 245. b. Paraverunt sagittas in pharetra , ut Spir. S. 10. 2. col. 684. a. priora tantùm : Dominus in sagitt, in obscuro. Hieron. I. 3. in epist. ad Ephes. to.4. templo fanéto suo. In Gr. Kúpooş ev raw..... Kúpos e reserva col. 404. f. legit in pharetris. Cælestinus I. epist. 25. ο θρόνος αυτό..... τα βλέφαρα αυτά εξετάζει τες , &c. Conc. to. 1. col. 1210. alludens , dicit : Tetendit arcum . 6. Ita Lucif. Cal. l. 1. pro S. Athan. p. 191. d. fuum frequenter , ut legimus , 8 ore fino spicula venenara & August. in hu Pf. cum Gr. at Aug. in Pl. 93. col. jaitavit... rezorta in fe tela redierunt , poßquam fagittare in 999, a. & epift. 155. to. 2. col. 541. c. legit amat, loco VULGATA HOD. HEBR. VERSIO ANTIQUA. licis eorum. tem vidit vultus ejus. Pluet... laqueos : ignis, & fpir. procella , pars cal. &c. In . Taps. cont. Varimad. p. 742. e. Mozar. videt. Gr. rý dixandoúras... side to mpóow for auts. vultus ejus. eorum. eft? :: HEBR. VERSIO ANTIQUA. t. In finem pro o&ava, psalmus Viktori pro octava, Canticum Da- í. In finem pro o&avo die, Ex Ms. Sangorm, David. XI. vid. XII. Pfalmus ipsi David. XI. m Domine tates à filiis hominum. locuti funt mala. Disperdat Dominus omnia labia 4. Disperdat Dominus uni- magniloquam. noster Dominus eft? nunc exsurgam, dicit Domi nus. ducialiter agam in eum. probatum terræ, purgatum feptu- à terra , colatum feptuplum. batum terræ , purgatum fep- ties. Κύeμος. Θάσομαι εν σωτηρίω" παρουσιάσομαι εν αυτώ. In prætermissum fuerit ; maximè fi in reliquo opere litteris diftulerit ut & facis indicant #. 4. Auguft. in hunc Pf. omittit , ante linguam ; c. 18. col. 612. b. ita : Argentum igne examinatum , pra- batum terra , purg. septuplo. Iridem epist. 74. col. 1082. *.6. Psalt. Corb. Propter misericordiam inopum , 6 similiter in Eccles. to. 2. cola 777. a. at in Isai. 54. to. D per diem ? visceris me in finem ? Uquequo Domine obliviscéris U me in finem ? usquequo aver- HEBR. VULGATA HOD. & custodies nos à generatione bis nos à generatione hac in æter- custodies nos à generatione hac in æternuin, plicafti filios hominum. NOTÆ AD VERSIONEM ANTIQUAM. lant. In Gr. TreiTATE! ; apud Chryfoft."Amos , TEXTATÁ- HEBR. VULGATA HOD. David. XII. Squequo Domine oblivisceris tis faciem tuam à me ? 2. Quandiu ponam confi Usquequo ponam consilia in ani 2. Quandiu ponam consilia in Usquequo exalt abitur inimicus 3. Usquequo exaltabitur inimi- exaudi me Domine Deus meus. Illumina oculos meos neun- valui adversùs eum. fericordia tua fperavi. Exfaltavit cor meum in fa Exsultabit cor meum in salu Exsultabit cor meum in salutari lute tua : cantabo Domino qui tari tuo: cant abo Domino, qui red- tuo : cantabo Domino qui bona bona tribuit mihi, & pfallam didit mihi. tribuit mihi : & pfallam nomini Domini altislimi, Gr. similiter , 'EzCastor, srocéxxoór MX..... 061100v Tès..... etiam hab. ο εχθρός με. Mediolan. Moz. & Carnut. Sperabo. In Carnut, eriam, Corb. ut sup. in textu. In Gr. 'E7w de Éti TC &aber c8 ÜATIO.. HEBR. VULGATA HOD. 'Ex Ms. Sangerm. 1. In finem, Pfalmus ipsi Victori David. XIV. 1. In finem, Psalmus David, XIII. David. XIII. Ixit insipiens in corde fuo : PS: 520 1. NOTÆ AD VERSIONEM ANTIQUAM. quem dicatur, oftene Ixit unum. unum. 1 VULGATA HOD. HEBR. VERSIO ANTIQUA. Corrupti funt , & abominabiles Corrupti funt, &abominabiles Corrupti sunt, & abomina- Ex Ms. Sangernika fa&ti funt in ftudiis suis : non est qui fađi sunt studiosè: non est qui fa- biles facti sunt in voluntatibus faciat bonum , non eft usque ad ciat bonum. suis : non eft qui faciat bo num, non eft ufque ad unum. 2. Dominus de coelo prospexit Dominus de cælo profpexit super 2. Dominus de cælo profsuper filios hominum , ut videat li filios hominum, ut videret fi eft pexit super filios hominum, est intelligens, aut requirens intelligens , requirens Deum. ut videat fi eft intelligens, Deum. aut requirens * Deum. * Ms. omitra 3. Omnes declinaverunt , Omnes recesserunt , fimul conglu 3. Omnes declinaverunt, Deum, mul inutiles facti sunt : non eft qui tinati sunt : non eft qui faciat bo- fimul inutiles facti sunt : non faciat bonum , non est usque ad num, non eft ufque ad unum. eft qui faciat bonum, non est usque ad unum. Sepulcrum patens est guttur eo Sepulcrum patens est rum : linguis suis dolosè agebant, guttur eorum : linguis fuis dovenenum aspidum sub labiis eorum. Iosè agebant, venenum aspi dum sub labiis eorum. Quorum os maledictione & ama Quorum os maledictione & ritudine plenum eft: veloces pedes amaritudine plenum eft : veeorum ad effundendum sanguinem. loces pedes eorum ad effun dendum fanguinem. Contritio & infelicitas in viis eo Contritio & infelicitas in rum, & viam pacis non cognove viis eorum, & viam pacis non runt : non est timor Dei ante oculos cognoverunt : non eft timor eorum. Dei ante oculos eorum. 4. Nonne cognoscent omnes qui Nonne cognofcent omnes qui ope 4. Nonne cognofcent hæc operantur iniquitatem, qui devo- rantur iniquitatem , qui devorant omnes qui operantur iniquirant plebem meam ficut escam pa- populum meum ut cibum panis ? tatem, qui devorant plebem nis? meam sicur escam panis? NOTÆ AD VERSIONEM ANTIQUAM. sunt in iniquitate, ( ex Pf. 52.) ita ait : abominabiles dos tales codices potiùs præcipiendum eft. Faustin. Presb. libel. facti sunt in adinventionibus suis. Aug. verò in hunc Pr. prec. p. 660. f, ultima rantùm refert verba , 5 viam pahaber : Dixit imprudens in corde fuo ..... abominabiles fatti abominabiles fafticis non cognov. &c. De his autem ira dillerit Hieron. præfunt in affe&ionibus fuis : non eft qui faciat bonitatem , non fat. in llai. 57. ad Euftoch. to. 3. col. 415. Cim anterioeft,&c. & in Pr. 88.p.933. b. Dicat stultus in, &c. Ambr. ris libri præfatiunculam legeres , in qua afferui Apoftolos in Pr. 35: P: 775. a. Infipiens in corde fuo dixit , quia non Evangelisas ea tantum de LXX. Interpretibus , vel fuis, vel eft Deus : item in Pfalm. 1. col. 751. C. & in Luc. 18. p. eorum verbis ponere testimonia , qua cum Hebraico confona1487. d. Corrupti sunt , & abom. facti sunt : non est qui fa rent ; fi qua autem ab aliis addita sunt , omnino negligere : ciat bonitacem , &c. Hieron, in c. 57. Ilai. to. 3. col. 420. illico mihi non parvam quæstiunculam detulifti, quod fcilicet b. Dixit ftultus in corde fuo: Non eft Deus. Breviar. Muzar. ollo verfus , qui leguntur in ecclefiis, 5 in Hebraico non hoDirit infipiens..... Correpti funt..... in voluntatibus fuis, &c. bentur, terrii decimi Psalmi, Apostolus usurparit , fcribens ut in textu. Psalt. Corb. Corrupti sunt... in voluptatibus fuis. ad Romanos (C. 3. 7. 13: ) Sepulcrum patens est guttur Gr. Einer upper cv xoep! ką aurgo Oux...... répbeleger ( Alex. eorum , &c. ut sup. Quod cùm audiffem , quafi à fortiffima Ald. & Cumpl. creepte aproar ,) a 26b saúxonocer étitud su- pugile percuffus effem, cæpi tacitus æftuare, is Ruporem mena μασιν εκ έςι ποιών χρυσότητα , &c. tis vultûs pallore fignare : Hebræus, inquam, ex Hebræis, . 2. Ita August. & Caffiod. in hunc Pl. nisi quòd ad- fecundùm legem l'harisaus, eruditusque ad pedes Gamaliedunt Deum in fine, cum omnibus Plalt. & Græco. Brev. lis, aut ignoravit hæc , aut eorum, qui leituri erant , abuMoz. habet ut videret, loco ut vident. Ambr. in Luc. 20. 10. fus eft ignorantiâ..... Tandem in memet reversus..... omnem 1. col. 1508. e. fic : Dominus respexit super filios hominum, Scripturam mente perluftrans , animadverti, sicut omnis pene fe eft intelligens, aut requirens Deum : at l. 4. Hexa. col. ad Romanos epistola de Veteri struita eft Instrumento , fico hec 78. a. habet , Dominus de cælo profpexit : & fupra l. 1. col. teftimonium de Pjalmis , 5 lfaia effe contextum : nam duo 14. f. Dominus refpexit fuper fil. bom, ut videret fi eft intell. primi versus : Sepulcrum patens est.... Linguis suis, &c. aut req. Denm. Verùm hîc editores noftri BB. monent quinti P/almi funt : illud antem quod fequitur : Venenum decem Mss. cum edd. Am. Per. Eraf. omittere ut videret, afpidum, &c. cxxxix. Pfalmi eft : rurfumque quod dicitur: In Gr. fic: Kies ex 78 yexrý db xuyev 785.... 78 it siv Quorum os maledictione, &c. de nono Pfalmo fumptum eft: kifsı, &c. Apud Iren. 1. 1. cont. häiel. c. 19. p. 90. d. tres autem verficuli qui fequuntur: Veloces pedes...... ConNon eft intelligens , aut requir. Deum. tritio & infelicitas..... Et viam pacis , &c. in Ifaia prophe*. 3. Concordant August. & Caffiod. in hunc Pf. unà ta reperi..... Ultimus autem verfiis , id eft odavus : Non est cum Maximo Taurin. p. 3. h. & vet. Pfalteriis. Similiter rimor Dei, &c. in xxxv. Psalmi principio eft. Nec in boc ap. Iren. l. 1. . 19. p. 90. d. & Hieron. ep. ad Damas, to. cuiquam videatur esse diversum, fi quod in juis locis nume4. col. 158. d. Omnes declin. fimul inutiles facti funt. Ambr. ro dicitur fingulari , ab Apostolo pluraliter dicatur , qui scrie de apol. Dav. to. I. col. 693. c. loco fimul, hab. &'; bebat ad plurimos, $ in unum sensum multa cogebat exema irem iup. col. 651. a. Non erat qui faceret bonitatem , non pla. Arbitror solutam quæftionem tuam , noftram regulam erat usque ad unum. Biev. Moz. verbo faéti funt, addit super translatione Veteris Instrumenti concuffam magis effe, in voluntatibus fuis. In Græco fic : Ilartes de xanvar, anca quam motam ; & non tam Apostolum de Pfalmo xiii. fumpχρειών αν εκ έςι ποιών χρισότητα, εκ έσιν έως ενός. Alle , quod in Hebraico non babetur, quam eos, qui artem ** Hi versiculi omnes ita leguntur ad verbum ap. Au contexendarum inter fe Scripturarum Apoftoli nesciebant, quaguft. & Caffiod. ac in vererib. Palt. Lat. necnon in Gr. Alle aptum locum , ubi affumptum ab eo ponerent teftimonium, edit . Rom. in Ms. verò Alex. ac edd. Ald. & Compl. de- quod absque auctoritate" in Scriptura pofitum non putabant. sunt: habentur tamen apud Justinum , & in Plalt. Arab. Denique omnes Græciæ traitatores, qui nobis eruditionis sue & Æthiop. Ambr. etiam in Pl. 18. to. 1. col. 1178. c. in Psalmos commentarios reliquerunt, hos verficulos veru anlegit : Sepulcrum petens eft guttur eorum. Oprat. I. 2. cont. notant atque prætereunt , liquido confitentes in Hebraico non Donat. p. 37. C. 44. b. 45. b. Os eorum maledittione & haberi, nec esse in LXX. Interpretibus, fed in editione Vulamaritud. plenum eft: veloces pedes eorum, &c. ut in textu. gata , quæ Græcé Korù dicitur , 5 in 10to orbe diverfa eft. Ad hæc Auguftinus l. 2. de doctrina Christ. to. 3. p. 1. $.4. Ita Caffiod. in hunc Pf.cum vet. Psalt. Rom. &c. col. 26. a. b. Quidam , inquit , codices habent , acuti pedes excepro uno hæc, quod delent unà cum Gr. Similiter ap: eorum ad effundendum fanguinem ; ous enim, 65 acutum Aug. in hunc Pf. præter ifta : qui devorant pop. meum ficus apud Græcos , & velocem fignificat. Ille ergo vidit fententiam cibum panis. Vatic. tamen codex ibid. cum Gallicanis al. qui transtulit, veloces pedes eorum ad effund. fanguinem. 7. Mís. hab. populum meum in cibo panis. Gr. vi xateatere Ille autem aliu's, ancipiti figno in aliam partem raptus , TES TOY raóv Mix Epcod apix• Mf. Alexandr. xateatícr7€S..... erravit : & talia quidem non obscura , fed falfa funt, quo- i bpáros áp7s. Symmach, wosi äpłor. sum alia conditio eft ; non enim intelligendos, sed emendanTom. II. Dij VERSIO ANTIQUA. HEBR. VULGATA HOD. Ex Ms. Sangerti, 5. Dominum non invoca Dominum non invocaverunt , S. Dominum non invocaverunt, verunt , illic trepidaverunt ti- ibi trepidabunt formidine : illic trepidaverunt timore, ubi non more, ubi non erat timor. erat timor. 6. Quoniam Dominus in Quoniam Deus in generatione 6. Quoniam Dominus in genegeneratione jufta eft, consi- justa. Confilium pauperum confu- ratione jufta eft, confilium inopis lium inopis confudifti : quo- diftis : quoniam Dominus Spes ejus confudiftis : quoniam Dominus fpes niam Dominus fpes ejus est. eft. ejus est, 7. Quis dabit ex Sion falu Quis dabit de Sion salutem If 7. Quis dabit ex Sion salutaa tare Israël ? dum avertit Do- raël? quando reduxerit Dominus re Israël ? cùm averterit Dominus minus captivitatem plebis suæ, captivitatem populi fui, exsulta- captivitatem plebis fuæ, exsultabit lætetur Jacob, & exsulter Il bir Jacob, latabitur Ifraël. Jacob, & lætabitur Ifraël. raël. NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM. *. 5. Ira Aug. & Caffiod. in hunc Pf. cum Gr. Item Jacob, & exsultet Ifraël. In Rom. Martian, & Corb. dum apud Vigil. Tapf. 1. 2. cont. Eurych. p. 21. c. Avertet..... lætetur Jacob , & exsultet Ifraël. In Brev. Mozar. 7.6. Brev. Moz. fimiliter haber , confudifti ; dein quo- dum converterit Dominus ( seu) in avertendo Dominus capniam Deus. In Psalt. Rom. bis Deus , loco Dominus. In tivitatem..... letetur Jacob, & exfultet Israël. Ap. Calliod. Gr. semel initio , absque eft, poft jufta; at loco confudifti, in hunc Ps. p. 5o. c. fimiliter , latetur..... Es exsulter. Ap. sic , xaingórals. Ap. August. in hunc Pl. Quoniam Dens Aug. in eund. cùm averterit ; & inf. lætabitur..... 5 exsul. in gener. &c. ut in Vulg. Similiter apud Hilar. col. 55. tabit. In Gr. À Timis pe bas Kvelor..... add gw..... $.7. Sic Hilar. in hunc Ps. n. 2. col. 57. d. uno excepto su pequrbútw , &c. at in Mr. Alex. ac edd. Ald. & Compl. dum averterit : at infra n. 6. col. 59. legit, dum avertit. erdyadorle....... su pearbúcela. In Psalt. Rom. Fabri fimiliter : dum averterit ..... latetur VERSIO ANTIQUA. HEBR. VULGATA HOD. I. Pfalmus David. XIV. Omine quis peregrinabitur in Omine quis habitabit in tain tabernaculo tuo ? aut quis requiescet in monte monte Sancto tuo? quiescet in monte san&to tuo? fanato tuo! 2. Qui ingreditur sine ma Qui ingreditur sine macula, 2. Qui ingreditur sine macula, cula, & operatur justitiam : operatur juftitiam, & operatur justitiam : 3: Qui loquitur veritatem in Loquiturque veritatem in corde 3. Qui loquitur veritatem in corde fuo, qui non egit dolum suo : qui non eft facilis in lingua corde fuo, qui non egit dolum in in lingua sua : Sua, lingua fua : Nec fecit proximo suo ma Neque fecit amico suo malum , Nec fecit proximo suo malum, lum,& opprobrium non acce- & opprobrium non sustinuit super & opprobrium non accepit adverpit adversus proximum suum. vicinum suum : sus proximos fuos. 4. Ad nihilum deductus est Despicitur in oculis ejus impro 4. Ad nihilum deductus est in in conspectu ejus malignus : bus, timentes autem Dominum glo- conspectu ejus malignus : timentimentes autem Dominum rificabit : tes autem Dominum glorificat : magnificant : Cui jurat proximo suo, & Jurat ut fe affligat, & non mu Qui jurat proximo fuo, & non non decipit , s. qui pecuniam tat : pecuniam suam non dedit ad decipit, s. qui pecuniam suam non suam non dedit ad uluram, & ufuram , & munera adversùs in- dedit ad usuram, & munera super munera super innocentes non noxium non accepit. innocentem non accepit. accepit. Qui facit hæc, non movebi Qui facit hæc , non movebitur Qui facit hæc, non movebitur in tur in æternum. in æternum. æternum, NOTÆ AD VERSIONEM ANTIQUAM. *. 1. Sic in Breviar. Mozar. Cassiod. delet ipfi, cum Psalt. Item Ambrof. l. 1. de excessu Sat. 10. 2. vol. 1130. d. & Rom. & Corb. Hilar. in hunc Ps. n. 1. col. 60. Psalmus, Auct. I. de xlii. Mans. col. 8.d. cum vet. Psalt. In Gr. inquit , qui le&tus eft, inscribitur , Pfalmus David. Apud Iopenómeros auwkos, tej porazóuevos exquocúryv. Aug. col. 69. Pfalmus ipso David , juxta Græc, tum addit: W. 3. Ita legit Aug. in hunc Pf. Hilar. verò in eund. De hoc titulo nulla quæftio eft. n. 8. col . 64. e. initio hab. Ei loquitur veritatem ; & in * Hilar. in hunc Ps. n. 1.6. 7. col. 60. &c. leg. cum fine, adversùm proximos fuos ; infra, adversùs. Cassiod. in Vulg. Domine quis habitabit in tab. tuo? aut quis , &c. Si eund. p. 51. a. cum Psalt. Rom. Qui loquitur..... E non militer Ambr. I. 1. de pænit. to. 2. col. 401. C. & l. de egit dolum..... adversùs proximum fuum. Item in Psalt. Meapol. Dav. col. 690. d. Item Leo M. serm. 16. p. diolan. adversùs proximum fuum. Ambr. 1. 1. de excellu Pr. n. 16. col. 67.68. cum eodem Psal. in fronte pofito $. 2. Sic hab. Hilar. Auguft. & Cassiod. in hunc Pf. habet similiter , fuper innocentes non accepit, &c. Sic etiana |