I. VERSIO ANTIQUA. * Alleluia. CXVII. Onfitemini Domino Cquamous qu niam in fæculum mifericordia ejus. 2. Dicat nunc Ifraël quoniam bonus: quoniam in fæculum mifericordia ejus. 3. Dicat nunc domus Aaron quoniam bonus: quoniam in fæculum mifericordia ejus. 4. Dicant nunc omnes qui timent Dominum, quoniam bonum: quoniam in fæculum mifericordia ejus. 5. In tribulatione invocavi Dominum : & exaudivit me in dilatione. 6. Dominus mihi adjutor eft: non timebo quid faciat mihi homo. 7. Dominus mihi adjutor : & ego videbo inimicos meos. 8. Bonum eft fperare in Domino, quàm fperare in homine: 9. Bonum eft fperare in Domino, quàm fperare in principibus. 10. Omnes gentes circuierunt me: & in nomine Domini ultus fum eos. 11. Circumdantes circumdederunt me : & in nomine Domini vindicavi in eos. Circumdederunt me, & obfederunt me: fed in nomine Domini quia ultus fum in eas. Circumdederunt me quafi apes, exstincta funt quasi ignis spinarum: NOTÆ AD VERSIONEM ANTIQUAM. Circumdederunt me ficut apes, & exarferunt ficut ignis in * Similiter ap. Auguft. Profp. & Caffiod. & in Gr. V. 1. Ita legunt Profp. & Caffiod. cum vet. Pfalt. & Gr. Apud August. Confit. Domino quoniam bonus eft, &c. Apud Ambrof. 1. de fide, to. 2. 475. e. quoniam bonus. . 2. Auguft. cum Gr. Dicat autem domus Ifraël quoniam bonus, &c. S. Profp. cum Pfalt. Corb. Mediol. Carnut. & Moz. Dicat nunc domus Ifrael, &c. Caffiod. cum Rom. Dicat nunc Ifrael, &c. .3. Sic habet Cafliod. cum Pfalt. Mozar. Mediol. & Rom. Auguft. in eund. Pf. cum Gr. Dicat autem domus Aaron quoniam bonus : quoniam, &c. . 4. Pfalt. Corb. & Rom. cum Caffiod. Dicant nunc omnes qui timent Dom. quoniam bonus : quoniam in faculum, &c. Auguft. etiam habet omnes, fed omittit τὸ quoniam bonus. Itidem in Pfalt. Moz. at in Mediol. est quoniam bonus. In Gr. Εἰπάτωσαν δὴ πάντες..... ὅτι ἀγαθός· ὅτι, &c. . 5. Sic eft in Brev. Moz. excepta voce latitudine pro dilatione. Sic etiam apud Aug. Profp. & Caffiod. in hunc Pf. quibus accedit Ambrof. in Pf. 118. to. 1. 1042. a. 1055. 2. 1129. e. 1208. a. at in Pf. 43. col. 925. c. legit cum Pfalt. Corb. in latitudinem. Rom. verò, In tribulatione invocavi..... in latitudine Dominus. Gr. 'Ex fxψεως ἐπεκαλεσάμίω τὸν Κύριον· ἐξ ἐπήκεσέ με εἰς πλαλυσμόν. *.6. Ita legunt Profp. & Caffiod. in hunc Pf. cum Sulpicio Sev. vit. S. Mart. p. 350. f. & Pfalt. Rom. Similiter habet Moz. mihi adjutor eft: extremò verò mihi faciet homo. Ambrof. 1. 5. de fide, to. 2. 559. a. & l. de Incarnat. p. 719. d. cum Vulgata concinit, ficut Auguft. in hunc Pf. Cypr. autem ep. ad Fortunat. p. 267. b. & l. 3. Testim. p. 306. c. legit: Non metuam quid faciat mihi bomo: Dominus mihi auxiliator eft. Gr. Κύριος ἐμοὶ βοηθός η & φοβηθήσομαι τί ποιήσει μοι άνθρωπος. 7.7. Sic habet Caffiod. in hunc Pf. cum Pfalt. Carnut. & Corb. Auguft. verò, & Prosp. cum Pfalt. Moz. Dom. mibi adjutor eft : & ego defpiciam, &c. In Rom. adjutor eft: & ego videbo inimicos meos. In Mediolan. videbo fuper inimicos meos. In Gr. Κύριος ἐμοὶ βοηθός· κἀγὼ ἐπόψομαι σὺς ἐχθρός με. 12. Circumdederunt me ficut apes, & exarferunt ficut .8.9. Pfalt. Mozarab. ita: Melius est sperare in Domino, quam sperare in bomine: Melius est confidere in Domino, quàm confidere in principibus. Ambrof. 1. 5. de fide, to. 2. 559. a. b. Bonum est sperare in Domino, quam sperare in homine : & poft pauca: Denique ftatim fubjecit de pluribus : Bonum eft confidere in Domino, quàm confidere in principibus: & l. 2. de fide, to. 2. 475. e. Bonum eft confidere Domino. Tertul. verò 1. 2. & 4. adv. Marc. p. 651. c. fic ordinem invertit cum Vulg. Bonum est fidere in Dominum, quàm fidere in hominem : Et bonum est sperare in Dominum, quam sperare in principes; inf. 1. 5. p. 797. a. quàm fperare in magiftratus. Item ap. Cypr. 1. 3. Testim. p. 307. a. Bonum est confidere in Domino, quàm fidere in homine: Bonum est sperare in Dominum, quam sperare in principibus. Apud Auguft. Bonum est confidere in Domino, quàm confidere in homine: Bonum eft fperare in Dominum, quàm fperare in principes. S. Profp. & Caffiod. Vulgatæ accinunt. Gr. 'Αγαθὸν πεποιθέναι ἐπὶ Κύριον, ἢ πεποιθέ ναι ἐπ ̓ ἄνθρωπον· ̓Αγαθὸν ἐλπίζειν ἐπὶ Κύριον, ἢ ἐλπίζειν ἐπ ̓ ἄρχεσι· Mf. Alex. ἐπ ̓ ἄρχοντας. *. 10. Ita legunt Auguft. Profp. & Caffiod. cum Pfalt. Rom. & Moz. excepto uno circumdederunt. In Mediol. etiam deeft quia, ficut in, ante & post ultus fum. Hieron. verò epist. ad Sun. & Fret. col. 659. c. ait: Dicitis quia in Gracis codicibus non inveniri; fed in Latinis fub afterisco legendum eft. In ed. Rom. & al. ἢ τῷ ὀνόμαλι Κυpis ἠμυνάκἱω ἀυτές. Moz. hîc & inf. 11. & 12. ita fcribit, vultus fum illos, sed aperto mendo, pro ultus fum. In Corb. fic: Omnes gentes circumierunt me : ego autem in nomine Domini ulius fum cos. V. 11. Pfalt. Mediolan. cum Rom. Corb. ac Moz. 5 in nomine Domini ultus fum eos, vel illos. Sic etiam apud Aug. Profp. & Caffiod. in hunc Pf. Apud Ambrof. verò in Pf. 43. & 48. to. 1.908. c. 948. e. & in nomine Domini ultus fum in eos. Græcè, ut fup. v. 10. . 12. Itidem in Pfalt. Corb. Sic etiam in Rom. præter ult. & in nomine Domini vindicabor in eis. In Mozar. vultus fum illos; initio verò fic, Circumd. me ficut apes favum. Similiter hab. Aug. & Caffiod. apes favum; cx : Ex Ms. Sangerma NOTÆ AD VERSIONEM ANTIQUAM. tremò verò, & in nom. Domini ultus fum eos. Ap. Caf- . 13. Ita ferunt Pfalt. Rom. Corb. Mediolan. & Car- . 14. 15. Ita legunt Auguft. & Caffiod. cum Pfalt. Rom. & Moz. Item in Corb. Fortitudo mea, & laudatio mea Dominus. Apud Ambrof. in Pf. 32. to. 1. 832. f. ut in Vulg. Fortitudo mea, & laus mea Dominus: at in Pf. 43. col. 897. b. Fortitudo, & laudatio mea Dominus: & 1. 3. de fide, to. 2. 503. b. factus es mibi in falutem. In Gr. Ιχύς με, ἐξ ὕμνησίς μγ..... Φωνὴ ἀγαλλιάσεως & Caτηρίας, &c. *. 16. Sic apud Auguft. & Prosp. in hunc Pf. Pfalt. Moz, hab. in fine, fortitudinem. In Rom. verò & Corb. ult. verficulus, dextera Domini fecit virtutem, penitus tollitur: nec etiam refertur ab Ambrof. 1. 6. Hexa. to. 1. 140. d. nec in Pfalm. 43. & 118. col. 891. f. 1252. e. sed primi tantùm duo verficuli. Tertius etiam deletur à Caffiod. nec reperitur in Gr. Apud Hilar. in Pf. 59. col. 138. b. unus tantum exftat: dextera Domini fecit virtutem. *. 17. Sic habent Profp. & Caffiod. cum vet. Pfalt. Auguft. verò, & enarrabo, &c. Græc. ή διηγήσομαι; Mf. autem Alex, ἐκδιηγήσομαι. *. 18. Accinit Ambrofius in Pf. 118. col. 1081. e. & 1. L. de pœnit. to. 2. 406. a. necnon Profp. & Caffiod. in hunc Pf. cum Gaud. Brix. præf. ad Benev. p. 943. h. Cypr. verò 1. 3. Testim. p. 320. b. & Auguft. in hunc Pf. legunt: Emendans emendavit me Dominus : & morti non tradidit me. Gr. Παιδεύων ἐπαίδευσέ με, &c. ut fup. . 19. Sic Ambrof. de apol. Dav. to. 1. 703. a. & in Pf. 118. col. 1118. d. & in Luc. 9. col. 1407. d. & l. 4. de fide, to. 2. 524. f. nifi quòd habet, & ingreffus in cas confitebor, cum Pfalt. Rom. & Corb. Itidem Caffiod. cum Profp. Aug. verò in eund. Pl. ingressus in eis confitebor, &c. Brev. Moz, ingreffus in ea. Græc. εἰσελθὼν ἐν ἀὐταῖς *. 20. Hilar. in Pf. 126. col. 422. c. hac est porta Domini, justi intrabunt per eam. Similiter Ambr. in Luc. 9. col. 1407. d. necnon Ambrofiaft. p. 238. d. Auct. op. imp. in Matth. hom. 19. p. 91. a. Hieron. in Matth. 7. to. 4. 24. a. S. Profp. & Caffiod. in hunc Pf. dempto verbo est. In Pfalt. Rom. & Mozar. introibunt per eam. Apud August. ha porta Domini, justi intrabunt in eas. In Gr. αὕτη ἡ πύλη..... δίκαιοι εἰσελεύσονται ἐν ἀυτῇ. . 21. Sic eft in Pfalt. Rom. & Corb. ut & ap. Ambrof. in Pf. 36. col. 793. e. necnon Auguft. & Caffiod. in hunc Pf. Sic etiam in Brev. Moz. præter unum factus eft. S. Profp. cum Vulgata concinit, & Græco. .22. Similiter hab. Ambrof. 1. de Tob. c. 21. col. 618. f. 619. a. & l. 2. de interpel. Dav. c. 4. col. 644. c. & to. 2. col. 869. c. Item Hieronym. epift. ad Damas. to. 4. 147. d. necnon August. Profp. & Caffiod. in hunc Pf. cum Gr. Apud Tertul. 1. 4. cont. Marc. p. 729. b. Lapis, quem reprobaverunt adif. iste factus est in caput anguli: & 1. 5. p. 800. a. in summo anguli. Item ap. Cypr. 1. de orat. Dom. p. 215. b. & l. 2. Testim. p. 291. c. Lapis, quem reprob..... bic factus eft in caput anguli. Similiter habent Jul. Firm. 1. de errore prof. relig. c. 21. & Auct. 1. de Judaica incredul. ad Vigil. p. 569. . 23. Sic eft in Pfalt. Corb. & Carn. at in Rom. A Domino factum est: & est mirabile in oculis noftris. Cypr. 1. de orat. Dom. p. 215. b. & l. 2. Testim. p. 291. c. ita legit: A Domino factus est iste: & est admirabilis in oculis noftris. Julius Firm. 1. de errore prof. relig. c. 21. An non factus est iste: & eft mirabilis in oculis noftris ? Auct. 1. de Judaica incredul. ad Vigil. p. 569. A Domino factum est istud: & eft admirabile in oculis noftris. Hieron. ep. ad Damaf. to. 4. 147. d. A Domino factum eft: hic est mirabilis in oculis nostris. Auguft. in hunc Pf. A Domino factus est ei : & eft mirabilis in oculis noftris. S. Profper: A Domino factus est: & est mirabilis in, &c. Caffiod. A Domino factus eft hic: S'est mirabilis in, &c. Mfs. 3. ibid. factum eft hoc mirabile. Gr. Παρὰ Κυρίε ἐγένετο αυτη θαυμαςὴ ἐν, &c. Aquila, ἐγένετο τῦτο. . 24. Ita fert Pfalt. Rom. In Moz. fic: Hæc eft dies. quem, &c. Cypr. 1. 2. Testim. p. 291. c. Ifte dies, quem fecir Dominus : exfultemus, & jucundemur in eo: & l. de orat. 33. 1. Pet, 2.7. ! : NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM. Dom. p. 215. b. Iste est dies, quem fecit Dominus : ambulemus, & jucundemur in eo. Similiter hab. Auct. 1. de Judaica incredul. ad Vigil. p. 569. f. Ambrof. verò 1. 1. de interpel. Job, c. 5. to. 1.631. a. Hic eft dies, quem fecit Dom, exfuliemus, & latemur in eo: fic etiam infra, col. 850. a. 887. e. 1122. C. 1428. f. & to. 2. col. 883. d. 977. e. hoc tamen ult. loco deest est. August. in hunc Pf. cum Profp. Hic est dies, quem fecit Dom. exfultemus, & jocundemur in eo: ita rurfum Auguft. fer. 225. to. 5. 975. d. Hieron. epist. ad Damaf. to. 4. 147. d. cum Gaud. Brix. ferm. 3. p. 948. c. Hæc eft dies, &c. ut in Vulg. Caffiod. Hac dies, quam, &c. Gr. Αὕτη ἡ ἡμέρα, ἣν..... ἀγαλλιαζώμεθα, η εὐφρανθῶμθῳ ἐν ἀυτῇ. #. 25. Ita legit S. Profp. in hunc Pf. cum Pfalt. orb. Auguftinus autem bene profpera iter verò. In Pfalt. Mediolan. bene prospera nunc. In Rom. & ap. Caffiod. bene profperare. Apud Cypr. 1. 2. Testim. p. 291. c. ita: O Domine falva igitur, ó Domine dirige igitur. In Gr. 2 Κύριε ζῶσον διὴ, ὦ Κύριε εὐόδωσον δή. Hieron. ep. ad Damaf. to. 4. 146. f. 147. a. ait: In cxvii. Pfalmo, ubi nos legimus: O Domine salvum me fac, ô Domine bene profperare: in Hebræo legitur: Anna Adonai ofianna, anna Adonai aslianna: quod Aquila, Symm. & Theod. & V. Ed. ne quid in Latinum mutare videamur, ita exprimunt : Ω δὴ Κύριε ζῶσον δὴ, ὦ δὴ Κύριε εὐόδωσον διή. Sola VI. Ed. cum Interp. LXX. ita congruit, ut ubi cateri pofuerunt dù, illi fcripferint &. Et quia ofianna, quod nos corruptè propter ignorantiam dicimus osanna, salvifica, five fal vum fac, exprimatur, omnium interpretatione fignatum . 26. Ita legunt Auguft. Profp. & Caffiod. cum Pfalt. *. 27. Auguft. in hunc Pf. fic habet: Deus Dominus, & illuxit nobis. Constituite diem festum in confrequentationibus, usque ad cornua altaris. S. Profper: Conftituite diem in frequentationibus, usque ad cornu altaris. Caffiod. Conftituite diem folemnem in confrequentationibus, usque ad cornu altaris. Sic etiam in Pfalt. Rom. Carnut. Corb. & Moz. In Mediolan. Constituite folemnitatem in confrequentationibus, &c. In Gr. Συςήσαθε ἑορτὴν ἐν τοῖς πυκάζεσιν, ἕως τῶν κεράτων τῷ, &c. *. 28. Sic est in Pfalt. Corb. Item in Rom. nisi quòd hab. Confitebor tibi Domine. Sic etiam legit Auguft. in hunc Pf. Item Caffiod. præter hoc, factus eft. Ap. Profperum ut in Vulg. nec aliter in Gr. Apud Faustin. presb. I. cont. Arian. p. 648. g. adjntor & protector factus est mihi in falutem. . 29. Concordant Aug. Profp. & Caffiod. unà cum vet. Pfalt. & Græco. NOTÆ AD VERSIONEM ANTIQUAM. * Ambrof. in hunc Pf. to. 1. 973. a. Titulus Pfalmi, inquit, Alleluia eft. In Pfalt. Rom. Halleluia de more. Hilarius etiam prologo in eund. Pf. hæc ait, col. 243. b. Occurrit in prafenti Pfalmo etiam ea nobis difficultas, quòd cùm duos tantùm Pfalmos acceperimus per litteras Hebraas confcriptos, id eft, centefimum decimum, atque undecimum, ita ut à prima usque ad vigefimam fecundam litteram fecundùm Hebræos verfuum numerus conveniret, versusque finguli à fingulorum elementorum initiis inchoarentur; in hoc nunc Pfalmo (CXVIII.) octonos verfus elementa fingula obtinerent : & fup. col. 241. e. Secundum Hebræorum litteras in fingulis octonis verfibus fingula littera praferuntur. Eft autem omnis numerus verfuum in centum feptuaginta sex verfibus. Nam cùm ex viginti duabus litteris omnis Hebraus fermo conveniat, & octonos versus littera fingula explicent, numerus iste verfuum octonis partibus multiplicatus expletur. Similiter Ambrof. prologo in eund. Pf. col. 972. a. Litteris fingulis otonos verficulos adfcripfit: & poft plura: Prima littera Aleph dicitur, cujus interpretatio Doctrina eft. Itidem Hieron. epift. ad Paulam, to. 2. 709. c. In cxviii. Pfalmo fingulas litteras octoni versus sequuntur: de litteris tamen istis non meminit August, in comment, nec notantur ibid. à Prospero. Apud Caffiod. verò præfiguntur fingulis . 1. Ita legit Lucif. Cal. 1. 1. pro S. Athan. p. 194. Ex Ms. Sangerma : Es Ms. Sangerm. NOTÆ AD VERSIONEM ANTIQUAM. p. 272. c. legit: Beati, qui immaculati funt in via : & qui . 2. Sic Hilar. Ambrof. Auguft. Profp. & Caffiod. in . 3. Concinunt Lucif. Cal. 1. 1. pro S. Athan. p. 194. e. Hilar. Ambrof. Auguft. Profp. & Caffiod. in hunc Pf. una cum Gr. In Pfalt. Corb. est ambulabunt, sed solo. *.4. Confentiunt Hilar. Ambrof. Profp. & Caffiod. in hunc Pf. Sic etiam Chromat. Aquil. in Matth. p. 983. c. Auguft. verò in eund. Pf. Tu præcepifti mandata tua cuftod. nimis. Hilar. in explicat. p. 248. e. cuftodiri valde. Gr. Σὺ ἐνετείλω..... τῦ φυλάξαθαι σφόδρα. Unde Aug. in comment. col. 1285. e. dicit: Hic est σφόδρα, quod eft valde; fed aliquando, ut diximus, nimis, pro eo quod est valde, & diftum invenimus & dicimus. Unde nonnulli etiam Latini codices non habent: Tu præcepisti mandata tua custod. nimis, fed valde. *. 5. Sic eft in Græco. Ita etiam apud Hilar. Ambrof. Aug. Profp. & Caffiod. in hunc Pf. .6. Ita fert Pfalt. Corb. Ita etiam Rom. cum Moz. si excipias adv. dum, pro cùm. Pfalm. autem è Mf. Vatic. ap. Hilar. fic habet: Tunc non confundantur, cùm perspexero in omnia mandata tua. Hilarius ipse in comment. col. 245. e. 249. d. Non confundar, cùm refpicio in omnia mandata tua. Ambrof. in eund. Pf. Tunc non confundar, cùm perfpiciam in omnia, &c. Aug. Tunc non confundar, cùm infpicio in omnia, &c. S. Profp. cùm perspicio, &c. Caffiod. dum refpicio in omnia, &c. Τότε & μὴ αἰχυνθῶ, ἐν τῷ με ἐπιβλεπὸν ἐπὶ πάσας τὰς, &c, *.7. Hilar. in hunc Pf. p. 245. e. legit: Confitebor tibi Domine in directione cordis, in eo quòd didici judicia tua: at infra 249. e. 250, a. judicia juftitia tua, absque sup. Domine. In Pf. etiam è Mf. Vatic. apud ipsum deest Domine; fubinde fic: in eo quòd didici juftitiam tuam. Ap. Ambrof. in eund. Pf. Confitebor tibi Domine in directione cordis, in eo cum didicero judicia juftitia tua. Apud Aug. & Profp. Confiteb. tibi Domine in direct. cordis in eo quod didicerim judicia juft. tua. Apud Caffiod. ut in Vulg. præter infertum nomen Domine : fic etiam in Pfalt. Rom. & Corb. In Gr. deeft Domine, præterquam in Mf. Alex. cat. ut in Vulg. , . 8. Accinunt Ambrof. Profp. & Caffiod. in hunc Pf. Hilarius verò leg. non me derelinquas usquequaque nimis ; & poft paulò, usquequaque & valde. August. in eund. Pf. ne derelinquas me usque valde; tum addit: vel ficur nonnulli codices habent, usque nimis, pro eo quod eft valde; nam hoc verbum Gracum eft & bic, id eft, σφόδρα. In Brev. Moz, ut non me derelinquas usquequaque. Gr. μὴ μὲ ἐγκαταλίπης ἕως σφόδρα. *.9. Hic præfigitur Hebr. littera Beth ap. Hilar. Ambrof. & Caffiod. In Pfalt. verò Rom. Fab. pro Beth, habetur Domus: fed Ambrof. loco cit. col. 981. b. ait Beth litteram in Latino converfam, Confufionem declarari ; mox ibid. In quo corrigit juvenior viam fuam ? in cuftodiendo verba tua : & 1. 1. offic. to. 2. 4. b. nisi in cuftodiendo verba Domini? Hilar. in eund. Pf. In quo corrigit adolefcens viam fuam? in custodiendo ferm. tuos. Pf. è Mf. Vatic. apud ipsum cum Moz. In quo corrigit junior. Corb. & Rom. cum Caffiod. In quo corrigit juvenior, &c. ut fup. Apud August. in eund. Pf. In quo corrigit junior..... in custod. verba tua. In Gr. Εν τίνι καλορθωσε νεώτερος..... τὲς λό४४८ ८४. V. 10. II. Sic in Pfalt. Corb. ad verbum. Vulgatæ congruunt Ambrof. Auguft. Profp. & Caffiod. in hunc Pf. cum Gr. Item Hilar, in eund. Pf. nifi quòd hab. us non peccarem tibi. Gr. ὅπως ἂν μὴ ἁμάρτω (οι. V. 12. 13. 14. Sic Hilar. in hunc Pf. addita voce meis, ad labiis. Itidem Ambrof. & Caffiod. in eund. Pf. rurfum Ambrof. in Pf. 36. col. 782. c. In via testim. tuorum delectatus sum, quafi in omnibus divit, at in Pf. 118. col. 1024. e, legit delectabar. Apud August. hac variant: In VULGATA HOD. 15. In mandatis tuis exercebor: & confiderabo vias tuas. 16. In justificationibus tuis meditabor: non obliviscar fermones tuos. GIMEL. 17. Retribue servo tuo, vivifica me : & cuftodiam fermones tuos. 18. Revela oculos meos : & confiderabo mirabilia de lege tua. 19. Incola ego sum in terra: non abfcondas à me mandata tua. HEBR. In praceptis tuis meditabor, & contemplabor Semitas tuas. In juftitiis tuis delectabor : non obliviscar verba tua. GIMEL. Tribue servo tuo : vivam, & cuftodiam verba tua. Revela oculos meos, & videbo mirabilia de lege tua. Advena ego fum in terra : ne abfcondas à me mandata tua. NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM. lab. meis, enunciavi omnia judicia..... In via testim. tuorum jocundatus fum, quafi in omnibus divitiis. Item apud Profp. enunciavi. Apud Hilar. in explanat: annuntiavi. Pl. Vatic. apud ipfum, pronunciabo. Gr. ἐξήγδαλα; extremoque, ἐτέρφθην ὡς ἐπὶ παντὶ πλέτω. 4. 15. 16. Hilar. in hunc Pf. ita legit: In mandatis tuis exercebor..... In justific. tuis meditabor : non oblivifcar fermonum tuorum. Pf. verò Vatic. ap. ipfum, In mand. tuis me exercebo, omiffo ult. verfic. non oblivijcar, &c. Ambr. in eund. Pf. fic: In mand. tuis exercebor...... Et in tuis justitiis meditabor : non obliviscar verborum tuorum. Auguft. In mandatis tuis garriam : & confid..... In justificat. tuis meditabor : non oblivifcar verborum tuorum : tum addit: Quod Gracus habet άδολεχήσω, Latini Interpretes quidam garriam, quidam exercebor interpretati funt. Caffiod. cum Profp. Vulgatæ congruit. Item Pfalt. Rom. Fabri; Rom, verò Martian. hab. In mand. tuis me exercebo. Mozar. exercebor; extremòque, ut non oblivifcar ferm. tuos. Gr. ἐκ ἐπιλήσομαι τῶν λόγων (8. V. 17. In aliis vet. Pfalt. hic præponitur littera Gimel, quæ, Ambrofio teste, Latine Retributio dicitur. In Pfalt. Rom. Fab. Plenitudo. Apud Hilar. & Caffiod. Gimel, ut supra; addit Hilar. Retribue fervo tuo, vivam : & obfervabo fermones tuos: at infra, 259. a. vivam: & cuftodiam fermones tuos. Pf. è Mf. Vatic. ap. ipfum, cum Caffiod. & vivam : & cuftodiam fermones tuos. Ambrof. in eund. Pf. Retribue fervo tuo, ut vivam : & cuftodiam verba tua: & to. 2. 639. e. alludens dicit: vivifica fervum tuum. Auguft. Retribue fervo tuo, vivam : & custodibo verba tua. Item vivam, in Pfalt. Rom. Corb. Carnut. & Moz. In Mediol. ut vivam. In Gr. ζήσομαι ή φυλάξω, &c. Ald. & Compl. ζησόν με ψ, &c. *. 18. Sic Hilar. in hunc Pf. at in Pf. 120. col. 378. e. legit: & cognofcam mirabilia ex lege tua. Ambrof. in hunc Pl. Adaperi oculos meos : & confiderabo mirab. de lege tua. Auguft. textui favet, ficut Profp. & Caffiod. in hunc Pf. cum Philaftr. Brix. 1. de hæref. p. 725. c. In Gr. ̓Αποκάλυψον τὸς..... η κατανοήσω, &c. . 19. Hilar. in hunc Pf. Accola ego fum in terra : ne abfcondas, &c. Ambrof. in eund. Pf. Advena ego fum in terra : ne abfcondas, &c. item 1. 2. de Abr. c. 4. col. 319. c. Advena. Auguft. Incola ego fum..... non (inf.ne) abscondas, &c. five, inquit, ut nonnulli codices habent, Inquilinus ego fum in terra; quod enim eft in Graco πάροιos, aliqui noftri inquilinus, aliqui incola, nonnunquam Tom. II. etiam advena, interpretati funt. Caffiod. Incola ego sum . 20. Ita legunt Auguft. Profp. & Caffiod. in hunc W. 21. 22. Pfalt. Corb. Corripuisti superbos, &c. Hilar. verò, Ambrof. Auguft. Profp. & Caffiod. in hunc Pf. Vulgatæ accinunt. In Gr. ἐπετίμησας. August. ibid. observat teftimonia Gracè martyria nuncupari, quo verbo jam utimur, inquit, pro Latino; fubinde : Quoniam hoc ergo familiarius auditis & dulcius, fic accipiamus bac verba, tanquam dictum fit, quoniam martyria tua exquifivi. .23. Sic eft in Pfalt. Moz. & ap. Hilar. in hunc Pf. . 24. Pfalt. Rom. Corb. & Moz. fic habent cum Caf- Gg τὰ δια |