NOTÆ AD VERSIONEM ANTIQUAM.

. 32. In Pfalt. Sangerm. ponitur negatio ante profanaverint, fed aperto mendo, quod abstulimus. In Pfalt. enim Rom. Corb. & Mozar. conftanter : Si justificationes meas profanaverint : & mand. mea non cuftod. Similiter ap. Hilar. in Pf. 131. col. 455. d. & August. in hunc Pf. ac ep. 29. to. 2. col. 51. b. Ambrof. verò 1. de pænit. to. 2.405. f. Vulgatæ congruit cum Caffiod. imo Hilarius ipse juxta Mss. plures. Apud Cypr. 1. 2. Testim. p. 284. c. fic: Si justificationes meas profanaverint : & pracepta mea non obfervaverint: itidem epift. 7. p. 13.C. & l. de laps. p. 183. b. Sic etiam hab. Auct. 1. ad Novat. p. 437. f. excepto ult. cuftodierint, pro obferv. In Gr. Ἐὰν τὰ δικαιώματά με βεβηλώσωσι· ὰ τὰς ἀντολάς με μὴ φυλάξωσι.

. 33. Sic in Pfalt. Rom. est, & ap. Caffiod. Cyprianus verò 1. 2. & 3. Testim. p. 284. 320. b. c. cum Auct. 1. ad Novat. p. 437. f. ita legit: Vifitabo in virga facinora eorum : & in flagellis delicta eorum : ita rurfum Cypr. epist. 7. & 52. p. 13. c. & 73. a. & l. de lapf. p. 183. b. Item August. ep. 29. to. 2. 51. b. at in hunc Pf. fcribit iniquitates, non facinora. Similiter Ambrof. in Luc. 10. to. 1. 1425. b. ficut epift. 70. to. 2. 1064. c. & l. 1. de pœnit. col. 405. f. Hilar. autem in Pf. 131. col. 455. e. Vifitabo in virga injuftitias eorum : & in verberibus peccata corum. Auct. etiam op. imp. in Matth. hom. 19. p. 90. e. leg. Vifitabo in virga injuftitias eorum. Hieron. quæst. Hebr. to. 2. 513. b. Vifitabo in virga iniquitates eorum : & in flagellts peccata eorum : fimiliter in Ifai. 13. to. 3. 151. f. & in Ezech. 9. col. 752. c. at epift. ad Damaf. to. 4. 157. e. & in flagellis injuftitias eorum. In Pfalt. Corb. & Moz. & in flagellis peccata ipforum. In Gr..... τὰς ἀνομίας ἀἰτῶν· ἐὶ ἐν μάςιξι τὰς ἁμαρτίας αυτῶν, Mf. Alex. cum Ald. & Compl. ἀδικίας.

*. 34. Ita legit Hilar. in Pf. 131. col. 455. f. uno excepto difpergam, pro auferam. Cypr. l. 2. & 3. Testim. p. 284. c. & 320. b. necnon ep. 7. & 52. p. 13. c. 73. a. Mifericordiam autem meam non difpergam ab eis. Ambrof. 1. 1. de pænit. to. 2. 405. f. non difperdam ab eis. Hieron. in Ifai. 13. & 63. to. 3. col. 151. f. 471. d. & in Ezech, 9. col. 752. c. non auferam ab eis : itidem epist. ad Damaf. to. 4. 157. e. at quæst. Hebr. to. 2. 513. b. fic: Veruntamen miferic. meam non auferam ab eis. Auct. quæst. ap. Auguft. to. 3. q. 112. col. 114. g. non movebo ab eis. Auguft. ipse in hunc Pf. Mifericordiam verò meam non difpergam ab eo, &c. ut in Vulg. paulò inf. ab eis; fed addit: Et quidem hoc nonnulli codices habent, fed emendatiores non habent. Unde ipse in explic. priorem lectionem præfert, ab eo: & in epift. 29. to. 2. 51. b. legit, non anferam, cum Pfalt. Moz. quod etiam add. ab eo; Mediolan. & Carnut. ab eis : ftatim Mediolan, neque nocebo eis i Tom. II.

Deftruxifti

omnes

Carnut, neque decipiam. Corb. Miferic. verò meam non dif-
pergam ab eis: neque decipiam, &c. Rom. ut in Vulgata.
Græc. Τὸ δὲ ἔλεός με ὁ μὴ διασκεδάσω ἀπ ̓ ἀυτῷ· ἐδὲ μὴ
ἀδικήσω, &c.

.35. Versiculus intermedius aliubi non legitur, neque
in Pfalt. Rom. neque in Gr. nec apud Hilar. in Pf. 131.
col. 455. f. qui Vulgatæ congruit, unà cum Caffiod. in
hunc Pf. Aug. tantum, loco non faciam inrita, legit, non
reprobabo. Similiter Auct. 1. de promiff. p. 2. c. 20. col.
144. c. non reprobabo.

. 36. 37. Concinunt Hilar. in Pf. 131. col. 455. f. Ambrof. in Luc. 3. to. 1. 1316. e. 1330. b. necnon Auguft. & Caffiod. in hunc Pf. & Gr.

*. 38. Ita legit Auguft. in hunc Pf. cum Pfalt. Rom. & Corb. Succinit Hilar. in Pf. 69. col. 232. f. nifi quod hab. 5 ficut luna perfecta manet in aternum : itidem in Pf. 131. col. 455.f.at in Pf. 143. col. 560. e. tollit verbum manet. Ambr. epist. 23. to. 2. col. 882. a. leg. in aternum manebit, cum Brev. Moz. Ap. Caffiod. ut in Vulg. & Gr. Sequitur pariter Diapfalma in Pfalt. Rom. Corb. & in eodem Græco.

*. 39. Pfalt Rom. & Moz. cum Caffiod. Tu verò repulifti, & sprevisti: & diftulifti Christ. tuum. Corb. repulifti, & sprevisti: diftulifti, &c. Auguft. in eund. Pf. Tu verò repulifti, & ad nihilum deduxifti : diftulifti Chrift. &c. ita rurfum 1. 17. de civit. Dei, to. 7. col. 473. c. nifi quòd hab. deduxifti Domine. Ambrof. triplici loco trifariam variat: videlicet 1. 3. de fide, to. 2. col. 511. d. legit: Tu autem repulifti, & ad nihilum redegisti: distulisti Chr.tuum: inf. col. 518. a. Tu verò repulifti Domine, & pro nihilo habuisti: diftulifti Chr. &c. demum in Pf. 43. to. 1. col. 923. b. fic: Tu verò repulisti pro nihilo Domine : diftulifti Chr. tuum. Auct. op. imp. in Matth. hom. 2. p. 18. e. Tu verò repulifti, & pro nihilo deduxifti : & distulisti Chriftum tuum. Hieron. epift. ad Sun. & Fret. to. 2.654. a. ita fcribit : In Graco εξεδένωσας invenisse vos dicitis : unius littera mutatio quantum vobis fecit errorem! non enim respexisti, sed despexisti, & pro nihilo duxisti, interpretati fumus. In ed. Rom. Σὺ δὲ ἀπώσω, ή εξεδένωσας· ἀνεβάλε τὸν, &c.

*. 40. Sic Ambrof. in Pf. 43. to. 1. 923. b. & l. 3. de fide, to. 2. 518. a. excepto uno in terra. Item August. in hunc Pf. & 1. 17. de civit. Dei, to. 7. col. 473. f. cum Pfalt. Corb. Ita etiam Caffiod. cum Pfalt. Rom. Mediol. Carnut. & Moz. excepto verbo avertisti, quod etiam ferunt Mss. quidam Auguft. In Gr. Κατέςρεψας..... ἐβεβήλωσας εἰς τὴν γῆν τὸ ἁγίασμα ἀυτδ. Similiter hab. Mozar. in terram.

*. 41. Spes haud dubiè, pro fepes, lapsu calami, legitur in autographo Sangerm. In Pfalt. quippe Rom. Corb, & Zij

180 LIBER PSALMORUM. Pfalm. LXXXVIII.

VERSIO ANTIQUA.

HEBR.

Ex Mf. Sangerm. * sepes ejus : posuisti munitio- posuisti munitiones ejus pavorem. * MJ. spes.

nes ejus in formidinem.

42. Diripuerunt illum omnes tranfeuntes viam : factus est in opprobrium vicinis fuis. 43. Exaltasti dexteram inimicorum ejus : superlætificasti omnes inimicos ejus.

44. Avertisti adjutorium gladii ejus: & non es auxiliatus ei in bello.

45. Diffolvisti à destructione illum : & fedem ejus in terram elisisti.

46. Minorafti dies sedis ejus: perfudifti eum confufione. DIAPSALMA.

47. U fquequo Domine avertes te in finem: exardescit ficut ignis ira tua?

48. Memorare quæ mea substantia: non enim vanè constituisti omnes filios homi

Diripuerunt eum omnes qui tranfeunt per viam : factus est opprobrium vicinis fuis.

Elevasti dexteram hoftium ejus : latificafti omnes inimicos illius.

Nam & avertisti robur gladii ejus, & non fublevasti eum in pra

lio.

Quiescere fecifti munditiam ejus, & thronum illius in terra detraxifti.

Abbreviasti dies adolefcentia ejus : operuisti eum ignominia. SEMPER.

Usquequo Domine absconderis in finem: Succendetur quafi ignis indignatio tua?

Memento mei de profundo: alioquin quare fruftra creasti filios hominum?

Quis eft vir qui vivat, & non videat mortem : Salvans animam fuam de manu inferi? SEMPER.

Ubi funt mifericordia tua antiqua Domine, quas jurasti David

in veritate tua?

Recordare Domine opprobrii fervorum tuorum : portavi in finu meo omnes iniquitates populorum.

Quibus exprobraverunt inimici tui Domine: quibus exprobraverunt veftigia Chrifti tui.

VULGATA HOD.

posuisti firmamentum ejus formidi

nem.

42. Diripuerunt eum omnes transeuntes viam : factus est opprobrium vicinis fuis.

43. Exaltasti dexteram deprimentium eum : lætificasti omnes inimicos ejus.

44. Avertisti adjutorium gladii ejus: & non es auxiliatus ei in bello.

45. Deftruxisti eum ab emundatione: & fedem ejus in terram colli

fifti.

46. Minorasti dies temporis ejus : perfudifti eum confufione.

47. Ufquequo Domine avertis in finem: exardescet ficut ignis ira tua?

48. Memorare quæ mea substantia: nunquid enim vanè confti

tuisti omnes filios hominum ?

49. Quis eft homo, qui vivet, & non videbit mortem: eruet animam fuam de manu inferi ?

50. Ubi funt mifericordiæ tuæ antiquæ Domine, ficut jurasti Da- 2. Rege

vid in veritate tua?

51. Menior esto Domine opprobrii fervorum tuorum (quod continui in sinu meo) multarum gentium.

52. Quod exprobraverunt inimici tui Domine, quod exprobraverunt commutationem Chrifti tui,

NOTÆ AD VERSIONEM ANTIQUAM.

Moz. fic: Deftruxisti omnes macerias ejus : posuisti muni-
tiones ejus formidinem. Similiter hab. Auguft. in hunc Pf.
& 1. 17. de civit. Dei, to. 7. col. 473. f. nifi quòd hoc
ult, loco legit in formidinem, cum Caffiod. & Pfalt. Corb.
In Mediol. etiam & Carnut. munitiones ejus. Item Græ-
cὲ : Καθεῖλες πάντας τὸς φραγμὲς ἀυτᾶ· ἔθε τὰ ὀχυρώ
ματα ἀυτῷ δελίαν.

V. 42. Ambrofius 1. 3. de fide, to. 2. col. 511. d. &
factus eft in opprobrium vicinis fuis. Ita quoque ap. Caffiod.
ficut in Pfalt. Rom. & Corb. fed absque præced. 5. Moz.
hab. vicinis noftris. August, ut in Vulg. cui etiam Græc.
confonat.

*.43. Ita ferunt Pfalt. Rom. Corb. Mediol. & Carnut. cum Caffiod. excepto uno latificasti. August. pariter leg. inimicorum ejus; dein verò, jocundasti omnes inimicos ejus ; Brev. Mozarab. adverfarios ejus. Græc..... τῶν ἐχθρῶν αὐτῶ (Alex. Ald. & Compl. τῶν θλιβόντων αυτῷ· ) εὐφρανας πάντας τὸς ἐχθρὸς αὐτῷ.

. 44. Sic in Pfalt. Rom. & apud Cassiod. August. verò in eund. Pf. leg. & non es opitulatus ei in bello. Brev. Moz. vitiosè, & non est auxiliatus. Gr. & ἐκ ἀντελάβε ἀντε, &c.

.45. Pfalt. Mediol. & Carnut. cum Cassiod. Dissolvisti eum ab emundatione, &c. ut in Vulg. Similiter hab. Aug. in eund. Pf. nifi quòd deler &, ante fedem. Pfalt. Rom. cum Mozarab. Dissolvisti eum..... & sedem ejus in terra collififti. Corb. Dissolvisti cum ab inmundatione : & femen ejus in terra conlisisti. Græc. Κατέλυσας ἀπὸ καθαρισμέ ἀντόν· τὸν θρόνον αυτῷ εἰς τὴν γῆν καλέῤῥαξας.

*. 46. Ita Pfalt. Carnut. & Corb. Aug. verò in hunc Pf. Minuifti dies fedis ejus, &c. Caffiod. cum Pfalt. Rom. Minorafti dies temporum ejus. Ed. Rom. Ἐσμίκρυνας τὰς ἡμέρας το θρόνο αυτῷ· Mf. autem Alex. cum edd. Ald. & Compl. το χρόνο. In his duabus editt. deest Diapsalma; sequitur verò in ed. Rom. ficut in Pfalt. Rom. & Corb.

*. 47. Pfalt. Corb. Ufquequo Dom. avertis te in finem: exardefcit ficut, &c. Rom. cum Moz. Usquequo Domine irafceris in finem : exardefcit velut ignis, &c. Rom. ficut

*. 48. Pfalt. Rom. Memorare Domine qua mea fubft. &c. ut in Vulg. nisi quòd delet inf. omnes; tollit pariter Mozarab. omnes, cum Corb. fed Moz. initio habet: Memorare quæ fit mea fubft. Corb. Memorare qua eft, &c. Ambrof. 1. 3. de fide, to. 2. 518. a. Memento Domine qua est subst. mea. Similiter apud August. in hunc Pf. detracto uno Domine; exinde, non enim vanè, &c. ut in textu. Apud Caffiod. Memorare Domine, &c. ut in Vulg. In Gr. Μνήθητι τίς ἡ ὑπόςασίς με· μὴ γὰρ..... πάντας τὲς, &c.

*.49. Accinunt Ambr. in Luc. 9. to. 1. 1411. f. & S. Paulinus epist. 40. p. 243. b. ad hoc usque, aut quis. Similiter hab. Auguft. in hunc Pf. fed addit, eruet animam Suam de manibus inferni, minimèrepetito eo, aut quis. Caffiod. cum Pfalt. Rom. Quis est homo, qui vivit..... aut quis eruet... de manu inferi? Corb. aut quis eruet anim. fuam de manibus inferni? Gr. Vulgatæ congruit. Diapfalma quoque ibidem subsequitur, ficut in Pfalt. Rom. & Corb.

#. 50. Ita Caffiod. in hunc Pf. cum Pfalt. Rom. addito uno Domine, ad vocem antiqua. Sic etiam hab. Auguft. in eund. Pf. cum Mozarab. uno excepto quas jurafti : ita rurfum August. 1. 17. de civit. Dei, c. 11. col. 474. f. nisi quòd leg. Ubi funt miferationes tua, &c. Ap. Hilar. in Pf. 143. col. 560. e. ficut jurafti, &c. In Gr. Πῦ ἐσι τὰ ἐλέη (ε τὰ ἀρχαῖα Κύριε, α' ώμοσας, &c.

V. 51. Hilarius in Pf. 143. col. 560. e. Memor esto Domine opprobrii fervi tui, &c. Pfalt. Rom. & Moz. cum Caffiod. Memor esto opprobrii fervorum tuorum, &c. Aug. Memento Domine opprobrii fervor. &c. Gr. Μνήθητι Κύριε..... τῶν, &c.

7.11.

.52. Concordant Hilar. in Pf. 143. col. 560. e. necnon Auguft. & Caffiod. in hunc Pf. cum vet. Pfalt. & Græco.

tionem.

2. Priufquam montes fierent, aut formaretur terra, & orbis ; à fæ culo & ufque in fæculum tu es Deus.

3. Ne avertas hominem in humilitatem: & dixifti: Convertimini filii hominum.

4. Quoniam mille anni ante oculos tuos, tanquam dies hesterna, quæ præteriit,

nedictio Domini in aternum, &c. Græc. Εὐλογητὸς Κύριως
εἰς, &c.

HEBR.

Oratio Mofi viri Dei. XC.

D

Omine, habitaculum factus es
nobis, in generatione &gene-

ratione.

Antequam montes nascerentur, & parturiretur terra, & orbissà Saculo & usque in faculum tu es

Deus.

Convertes hominem usque ad contritionem, & dices: Revertimini filii Adam.

Quia mille anni in oculis tuis, ficut dies besterna que pertranfiit,

VERSIO ANTIQUA.

1. Oratio Moysi hominis Dei. Ex Ms. Sangerma

*

LXXXIX.

Domine, refugium fac

nobis, in fæcu

lum & fæculum.

2. Priufquam montes fierent, & firmaretur terra, & orbis terrarum ; à fæculo ufque in fæculum tu es.

3. Ne avertas hominem in humilitatem : & dixifti : Convertimini filii hominum. 4. Quoniam mille anni ante oculos tuos Domine, ficut dies unus; ficut * hefterna dies, quæ præteriit,

Et ficut cuftodia in nocte, 5. quæ pro nihilo habentur,

anni eorum erunt.

6. Manè ficut herba tranfeat, manè floreat, & tranfeat: vefpere decidat, induret, & arefcat.

NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM.

1. Hieron. epift. ad Cypr.ait: Sciendum quòd Pfalmi iftius juxta Hebr. titulus fit, Oratio Moyfi viri Dei: juxta LXX. Oratio Moyfi hominis Dei. Idem legitur tit. ap. Aug. & Caffiod, necnon in Pfalt. Rom. & Corb. Veruntamen Aug. hujus Pf. auctorem esse Moyfen non concedit, cui magis placet ut totum Pfalt. Davidi tribuatur. Contrà Hieron. in ep. ad Cypr. to. 2. col. 695. a. non folum hujus Pf. fed & subsequentium nonnullorum auctorem scribit Moyfen: Moyfes, inquit, non folùm nobis reliquit quinque libros Genef. Exod. Levit. Num. & Deut. fed undecim quoque Pfalmos ab octogefimo nono, cujus principium eft, Domine, refugium factus es nobis, usque ad nonagefimum nonum, qui inscribitur, Pfalmus in confeffione. Hæc nora est nov. editoris oper. S. Hilarii p. 2. Vide ibid. S. Hilarii fententiam de auctore Pfalmorum, In Græco : Προσευχή τε Μωυσῆ ἀνθρώπε τε Θεῖ· al. Μωύσεως ἀνθρώπο· al. τῷ Μωυσῆ ἀνθρώπῳ, &c. * Hieron. epift. ad Cyprian, to. 2. col. 696. totum hunc Pfalmum refert, & fecundum Hebraicum, & fecundùm LXX. Ita verò LXX. Interpretes habere dicit: Domine, refug. factus es in omni generatione & genera

nobis,

sione: & in ep. ad Ephef. 1. 1. to. 4. 325. f. in generatione & generationem; Auguft. in generatione & generatione. Caffiod. cum Pfalt. Rom. à generatione & progenie. Sic etiam in Miffali Rom. ad Grad. Dom. 6. post Pent. & Sabbati Iv. Temp. Quadrag. In Pfalt. Corb. in progeniem & generationem. Gr. ἐν γενεᾷ τὰ γενεᾷ· Sym. ἐν ἐκάςῃ γενεᾷ. Ap. Ambrof. prior tantùm verficuli pars legitur, tum in Pf. 45. to. 1. 928. f. tum l. 3. de fide, to. 2. 503. b.

V. 2. Ambr. 1. 3. de fide, to. 2. 508. e. fic habet cum Caffiod. Priusquam montes fierent, & formaretur orbis terra; à faculo & usque in faculum tu es. Ita etiam in Pfalt. Corb. detracto uno ufque. Aug. in eund. Pf. & formaretur terra, orbis terra; & à faculo usque in faculum tu es : tum addit: Alii codices habent quod de uno verbo Graco expressum est, fingeretur terra: fubinde fic: Convenientius diceretur, ab æterno in æternum : non enim à sæculo Deus, qui est ante facula; aut usque in fæculum, cujus est finis, cùm fit ille fine fine: fed ex ambiguo verbo Graco fit plerumque in Scripturis, ut vel sæculum pro æterno, vel æternum pro fxculo, ponat Latinus Interpres. Hieron. in epist. ad Ephef. 1. 1. to. 4. 325. f. legit: Antequam montes firmarentur, & fieret terra, & orbis terrarum : epist. verò ad Cypr. to. 2. 696. b. ita refert ex LXX. Antequam montes firmarentur, & fingeretur terra, & orbis; à feculo, &c. ut in Vulgata. Tum addit: Hunc locum quidam prava distinctione fubvertunt, maximè hi qui volunt ante fuisse animas, quàm bo

mo in sexti diei numero conderetur. Ita enim legunt atque
diftinguunt: Domine, refug. fact. es nobis, à generatione
in generationem, priufquam montes firmarentur, & fin-
geretur terra, & orbis : ut fcilicet poftea confequatur : à
fæculo & usque in fæculum tu es Deus..... Nos autem, ut pro-
pofuimus, lectionemita debemus diftinguere: Antequam mon
tes firmarentur, & fingeretur terra, & orbis terrarum ;
à sæculo & usque in fæculum tu es Deus. Subinde: Pro
eo quod Latinus Interpres pofuit, à fæculo usque in fæcu-
lum..... rectius interpretabimur, à fempiterno usque ad sem-
piternum: & epift. ad Sun. & Fret. col. 654. b. ait: Et
dicitis quòd in Graco non fit Deus, quod apud eos deesse ma-
nifestum est ; nam & Hebraicum habet, & omnes alii Inter-
pretes; & LXX. fimiliter tranftulerunt, ἀπὸ τὸ αἰῶνος
ἕως τὸ αἰῶνος (ὺ εἶ ὁ Θεός. In ed. tamen Rom. fic: Προ
το όρη γενηθῆναι, κὰ πλαθῆναι τὴν γῆν, ἐὰ τὴν οἰκεμένην· ἐ
ἀπὸ τὸ αἰῶνος ἕως τὸ αἰῶνος (ὺ εἶ· Alex. Ald. & Compl.
ή έως. Abest pariter Deus à Pfalt. Mediol. Rom. & Moz.
In pofterioribus etiam duobus est orbis terra; in Rom.
aut formaretur; in Moz. & formaretur, absque conjunct.
&, poft faculo.

*. 3. Ita Auguft. & Caffiod. cum Pfalt. Rom. & Gr.
Mozarab. verò hab. in humilitate. Hieron. epift. ad Cy-
prian, ut fup. in textu.

*. 4. Pfalt. Rom. Quon. mille anni ante oculos tuos, ficut dies besterna, qua prateriit, & ficut custodia in nocte. Item in Mediol. Carnut. & ap. Caffiod. & ficut cuftodia in nocte ; in Moz. & ficut vigilia in nocte. In Corb. ficut dies besterna, quæ prateriet, ficut cuftod. &c. Apud Aug. in hunc Pf. Quoniam mille... tuos, tanquam dies best. quæ prateriit; fubinde, dies besternus est, qui prateriit: & infra, dies unus, qui prat. ficut vigilia in nocte. Ambr. in Luc. 15. to. 1. 1464. d. Quia mille anni in oculis Domini, ficut dies besterna, qua prai. S bora in notte: & in Luc. 9. col. 1412. f. ait: Mille enim anni in confpectu Dei, tanquam dies una. Caffiod. in Pf. 6. р. 27.b. Ante confpectum ejus mille anni ficut dies unus. Gaud. Brix. ferm. 10. p. 960. d. Quoniam mille anni ante oc. tuos, ficut dies unus. Gr. "Ὅτι χίλια ἔτη ἐν ὀφθαλμοῖς (8 ( Alex. Ald. & Compl. add. Κύριε,) ὡς ἡ ἡμέρα ἡ ἐχθές, ήτις διῆλθε, η φυλακὴ ἐν νυκτί.

*. 5. Sic in Pfalt. Corb. est. In Rom. verò deest erunt. In Moz. fic, erunt anni corum. Apud. Aug. & Caffiod. in hunc Pf. anni erunt eorum. Ap. Hieron. epift. ad Cypr. ut in Vulg. In Gr. ἀντῶν ἔτη ἔσονται.

*. 6. Ita refert Hieron. ex LXX, nempe epist. ad Cypr. to. 2. 698. c. Similiter Auguft. & Caffiod. cum Pfalt, Mo

* Mf. externa,

NOTÆ AD VERSIONEM ANTIQUAM.

zarab. præter hæc, floreat, & pratereat; Rom. Pfalt. &
pertranfeat. Præterea Aug. hab. durefcat, & arefcat; Mo-
zarab. indurefcat, &c. Corb. Manè ficut herba tranfeat :
vefpere decidant, indurent, & arefcant. Græc. παρέλθοι.....
ἀποπέσοι, σκληρυν θείη, ή ξηρανθείη.

#. 7. Hieron. epist. ad Cypr. col. 699. b. Vulgatæ con-
gruit. August. verò in hunc Pf. legit: Quoniam defecimus
in ira tua, & in indignatione tua conturbati fumus. Ita
quoque ap. Caffiod. & in Pfalt. Rom. Corb. & Moz. hoc
excepto, in furore tuo. In Gr. Ὅτι ἐξελίπομεν..... ἐξ cử tῷ
θυμῷ σε ἐταράχθημλυ.

*.8. Ita Hieron. ep. ad Cypr. necnon Auguft. & Caffiod. in hunc Pf. cum vet. Pfalt. præter hoc, in illuminatione ; Gr. εἰς φωτισμόν.

*. 9. Sic eft in Pfalt. Rom. & Moz. præter hoc, & nos in ira tua. Ap. Hieron. ep. ad Cypr. to. 2.700.a. Quoniam dies noftri defec. & in ira tua..... ficut aranea meditati funt. Ambrof. verò in Pf. 38. to. 1. 850. c. ut fup. ficut aranea meditabuntur. August. & Caffiod. in Pf. 89. ficut aranea meditabantur. Gr. "Ὅτι πᾶσαι αἱ..... ὡς ἀράχνη ἐμελέτων. V. 10. Similiter in Pfalt. Rom. exceptis his ult. fuper nos mansuetudo, & corripiemur. Item in Mozarab. hoc insuper excepto, feptuag. anni. Apud Ambrof. etiam in Pf. 38. to. 1.850. c. feptuag. anni..... & plurimum eorum, labor & dolor. In Pfalt. Corb..... octoginta anni: & plurimum eorum, labor & dolor. Quon. Supervenit mans. Super nos, 5 corripiemur. Hieron. verò epift. ad Paul. to. 4. p. 2. col. 16. c. legit: dies vitæ noftræ septuaginta anni. Si autem multum, octoginta : quidquid reliquum est, labor & dolor : & in Ezech. 26. to. 3. 879. a. dies annorum..... octoginta anni : quidquid fupra, labor & dolor eft : at in ep. ad Cypr. ubi citat secundùm LXX. Vulgatæ congruit, nifi quòd hab. fupervenit manfuet. fuper nos; inf. fuperveniet : ad verbum autem ult. corripiemur, ait: In Graco fcriptum est παις ευθηCόμεθα, quod verbum ambiguum est, & tam correptionem, quàm eruditionem, doctrinamque fignificat: & in epift. ad Sun. & Fret. to. 2.654. b. dicit: Quod in Graco invenisse vos dicitis, manfuetudo fuper nos, fed & hoc fuperfluum eft. Attamen August. in hunc Pf. leg. fupervenit fuper nos ; cæt. ut in Vulg. Similiter ap. Caffiod. præter feqq. Splurimum eorum, labor & dolor. Quon. Superveniet fuper nos, &c. Aug. quoque ubi fup. obfervat quofdam codices non habere corripiemur, fed erudiemur.

. II. Caffiod. cum Pfalt. Rom. & Moz, leg. ira tua,

aut præ timore iram tuam. Hieron. verò epift. ad Cypr.
necnon Auguft. in hunc Pf. cum Vulg. confentiunt. In
Gr. τῆς ὀργῆς (ε, ἐξ ἀπὸ τε φόβε το θυμό (ε.

. 12. Pfalt. Rom. cum Caffiod..... Dext. tuam Domine
notam fac nobis, & eruditos corde, &c. Sic etiam in Mo-
zarab. præter hoc ult. & compeditos corde. In Corb. Dext.
tuam notam fac nobis, & eruditus corde in sapientia. Auct.
op. imp. in Matth. hom. 46. p. 194. c. Dexteram tuam
fic notam fac mihi, &c. Aug. in hunc Pf. Dexteram tuam
fic notam fac; tum addit: hoc enim magis habent codices
Graci, non, ficut quidam Latini, notam fac mihi : item
poft hæc, & compeditos corde in fapientia, fubdit: Alii co-
dices non habent compeditos, fed eruditos: verbum enim
Gracum ita in utraque fignificatione fimiliter fonat, ut una
fyllaba paululum differat. Idem obfervat Hieron.ep.adCypr.
to. 2. col. 703. Ubi nos, inquit, interpretati fumus, erudi-
tos corde in sap. alii tranftulerunt compeditos, verbi am-
biguitate decepti : fi enim dicas πεπεδημένες, compeditos
fignificat. Ed. Rom. hab. Τὴν δεξιάν (ε ὕτως γνώρισον, κ
τὸς πεπαιδευμένες τῇ καρδίᾳ ἐν Cοφίᾳ. Alex. verò cum
edd. Ald. & Compl. γνώρισόν μοι, ἢ τὸς πεπεδημένος.

. 13. Itidem in Pfalt. Rom. & Corb, ficut etiam in Miffali Rom. ad Grad. fabbati 1v. Temp. Quadrag. & Dom. 6. poft Pent. Item aliquantulum, in Pfalt. Mediolan. ut & ap. Caffiod. tum in Mozarab. & exorabilis esto super, &c. Apud Hieron. epift. ad Cypr. ita ex LXX. Revertere Domine: usquequo ? & exorabilis efto fuper, &c. Apud Auguft. in eund. Pf. Convertere Domine: quoufque ? & deprecabilis esto, &c. mox ita: Alii verbum è verbo, deprecare, interpretati funt: fed qui ait, deprecabilis esto, vitavit ambiguum, quia deprecari commune verbum eft. In Gr. Ἐπίςρε ψον Κύριε ἕως πότε ; ἢ παρακλήθηλι ἐπὶ τοῖς, &c.

. 14. Sic in Pfalt. Moz. est, & Corb. In Rom, verò ut in Vulg. præter hoc, in omnibus dieb. Similiter apud Hieron. epift. ad Cypr. p. 703. b. & Caffiod. in hunc Pf. Apud Aug. in eund. Pf.ita: Repleti fumus..... (& ficut alis dixerunt Interpretes) Satiati fumus manè miferic, tuâ : & exsultavimus, & jocundati fumus in omnibus diebus noftris : item epift. 130. to. 2. 385. b. Sariati fumus manè..... 5 jocundati fumus in, &c. Gr. Ἐνεπλήθημεν τοπρωΐ τῷ ἐλέγς (8· ὰ ἠγαλλιασάμεθα, ε εὐφράνθημθην ἐν πάσαις, &c.

7.15. Ita ferunt Pfalt. Rom. Corb. & Moz. Hieron. verò epist. ad Cypr. Vulgatæ fuffragatur, ficut Auguft. in hunc Pf. at epift. 130. to. 2. 385. b. legit: Jocundari

Eccli. 18.8.

i

NOTÆ AD VERSIONEM ANTIQUAM.

Sumus pro diebus, &c. ut fup. Caffiod. in eund. Pf. Delectati fumus pro diebus..... annis, in quibus vidimus mala. Gr. Εὐφραν. θείημθυ ἀνθ ̓ ὧν ἡμερῶν..... ἐτῶν, ὧν, &c.

7. 16. Pfalt. Rom. & Corb. cum Caffiod. Refpice in fervos tuos, & in op. tua Domine, &c. August. in hunc Pf. Et refpice in servos, &c. ut in Vulg. Gr. Kalἴδε ἐπὶ τὸς Λέλες, &c. nec addit Domine.

*. 17. Sic in Pfalt. Mozarab. & Corb. ad verbum, nec plura. Sic etiam in Rom. & apud Caffiod. uno excepto noftrarum, loco tuarum. Abest pariter à Carnut.ult. verfic. de Vulg. & opus man, noftrarum dirige. Auguft. in hunc

HEBR.
XCI.

Uihabitat in abfcondito Excel

Dicens Domino : Spes mea, & meus es tu, & refugium meum : fortitudomea: Deus meus, confidam Deus meus sperabo in eum. in eo.

AD VERSIONEM ANTIQUAM.