ET VULGATA NOSTRA. VERSIO ANTIQUA, QUÆ 23. Patre noftro inter deos translato, nos volentes eos, qui funt in regno noftro, fine tumultu agere, & rebus fuis adhibere diligentiam, 24. audivimus Judæos non confenfiffe patri meo ut transferrentur ad ritum Græcorum, fed tenere velle fuum inftitutum, ac propterea poftulare à nobis concedi fibi legitima fua. 25. Volentes igitur hanc quoque gentem quietam effe, ftatuentes judicavimus, templum reftitui illis, ut agerent fecundùm fuorum majorum confuetudinem. 26. Bene igitur feceris, fi miferis ad eos, & dexteram dederis: ut cognita noftra voluntate, bono animo fint, & utilitatibus propriis deferviant. 27. Ad Judæos verò regis epiftola talis erat: REX Antiochus fenatui Judæorum, & cæ teris Judæis falutem. 28. Si valetis, fic eftis ut volumus: fed & ipfi bene valemus. 29. Adiit nos Menelaus, dicens velle vos defcendere ad veftros, qui funt apud nos. 30. His igitur, qui commeant ufque ad diem trigefimum menfis Xanthici, damus dex 31. ut Judæi utantur cibis & legibus fuis, ficut & priùs : & nemo eorum ullo modo moleftiam patiatur de his quæ per ignorantiam gefta funt. 32. Mifimus autem & Menelaum, qui vos alloquatur. 33. Valete. Anno centefimo quadragefimo octavo, Xanthici menfis quintadecima die. 34. Miferunt autem etiam Romani epistolam, ita fe habentem: QUINTUS Memmius, & Titus Manilius, legati Romanorum, populo Judæorum falutem. 35. De his ,quæ Lyfias cognatus regis conceffit vobis, & nos conceffimus. 36. De quibus autem ad regem judicavit referendum, confeftim aliquem mittite, diligentiùs inter vos conferentes, ut decernamus, ficut congruit vobis : nos enim Antiochiam accedimus. 37. Ideoque feftinate refcribere, ut nos quoque fciamus cujus eftis voluntatis. 38. Bene valete. Anno centefimo quadragefimo octavo, quintadecima die menfis Xanthici. NOTE. ✯. 23. Accinit Græcum, nifi quòd tollit pronom. nof tro, poft regno; paulòque poft habet vlas, degentes, pro agere, abfque fequenti 5. *. 24. Grace ita : ακηκοόλες τις Ιεδαίος μή (υνευδοκέντας τῇ τὸ πατρὶς ἐπὶ τὰ Ἑλληνικὰ μεταθέσει, &c. i. e. cùm audiffemus Judæos non confentire ei, quæ à patre juffa fuit, ad Græcorum ritum translationi, fed, &c. ut in Vulg. detracto uno à nobis, ante concedi, quod pariter abest ante concedi, quod pariter abeft à Mf. S. Theod. . 25. Similiter in Græco, exceptis his, xpírou Tó Te ispòr, judicamus & templum, loco ftatuentes judicavimus templum; paulòque poft, xai monile&dai, & ut agant, loco ut agerent. V. 26. Satis gemina quæ in Græco, præter nonnulla quæ extremò fic variant, Jews drajirarlas apòs tùr Tar idiwr artlanır, 5 jucundè rebus propriis deferviant, pro & utilitatibus, &c. . 27. Gr. ipfo initio fic habet: Пpòs de to eros, Ad dè gentem verò ipfam, loco Ad Judæos veròs reliqua ut in Vulg. . 28. Itidem Græcè, excepto uno, sin av, fic eft, pro fic eftis. *. 29. Græc. Ενεφάνισεν ἡμῖν ὁ Μενέλαος βέλεθαι και σελθόντας ὑμᾶς γίνεθαι πρὸς τοῖς ἰδίοις. Significavit nobis i. CAPUT . 32. Confonat Græcum, nifi excipias 1. fingul. woupa, mifi, pro mifimus; ultimumque rexxaxé oorlα. pro alloquatur. In Mf. etiam S. Theod. mifi, non mifimus. . 33. Græc. refpondet Latino. . 34. Græcè additur pès dutes, ad eos, huic voci, Romani; tollitur verò fe, ante habentem, ficut &, poft Memmius; loco verò feq. Manilius, habetur Mários Manlius; cæt. quadrant. . 35. Concinit Græcum, nifi quòd ultimò habet, Cureudoxen, confentimus, loco conceffimus. . 36. Græc. "A SE Exeive @egoavevex Anal TŴ bαolλεῖ, πέμψατέ τινα παραχρῆμα ἐπισκεψάμενοι περὶ τότων, iva execus, &c. quæ fupra. *. 37. Gr. in principio habet : Διὸ πεύσατε, are liras, deinde,ows METS, &c. i. e. Ideo feftinate, S mittite aliquos, ut nos quoque, &c. ut in Vulg. . 38. Similiter in Græco eft. VERSIO ANTIQUA, QUÆ ET VULGATA NOSTRA. HIs factis pactionibus, Lyfias pergebat ad regen, Judæi autem agricultura operam dabant. 2. Sed hi qui refederant, Timotheus, & Apollonius Gennæi filius, fed & Hieronymus, & Demophon fuper hos, & Nicanor Cypriarches, non finebant eos in filentio agere, & quiete. 3. Joppitæ verò tale quoddam flagitium perpetrarunt: rogaverunt Judæos, cum quibus habitabant, afcendere scaphas, quas pa . 1. Sic eft in Græco. raverant, cum uxoribus & filiis, quafi nullis inimicitiis inter eos fubjacentibus. 4. Secundùm commune itaque decretum civitatis, & ipfis acquiefcentibus, pacifque causâ nihil fufpectum habentibus: cùm in altum proceffiffent, fubmerferunt non minùs ducentos. 5. Quam crudelitatem Judas in fuæ gentis homines factam ut cognovit, præcepit viris, qui erant cum ipfo : & invocato juffo judice Deo, NOTE. . 3. Græcè media tantùm fic variant: Taxaλécarθες τὲς ὺν αὐτοῖς οἰκονίας Ιεδαίες ἐμβῆναι εἰς τὰ παραςαBÉVIα ÚT AUTWV Сxxpn, i. e. cùm rogaffent eos, qui fecum habitabant, Judæos, afcendere in paratas ab ipfis fca phas, cùm, &c. *. 4. Græc. Κατὰ δὲ τὸ κοινὸν..... και τέτων ἐπιδεξαμέν νων, ὡς ἂν εἰρηνεύειν θελόντων, ή μηδὲν ὑποπλον ἐχόντων ἐπαναχθέντας αυτὲς ἐβύθισαν, ὄντας ἐκ ἔλατ7ον τῶν διακο olcov i. e. Secundùm autem commune..... & his acquiefcentibus, tanquam pacificè agere volentibus, nihilque suspectam habentibus, eos, habentibus, eos, cùm in altum proceffiffent, fubmerferunt, cùm effent non minùs ducentis. . 5. Simillima ea quæ in Græco, uno tamen excepto mapayseings, pracipiens, loco præcepit. Jos. 6. VERSIO ANTIQUA, QUÆ ET VULGATA NOSTRA. 6. venit adversùs interfectores fratrum, & portum quidem noctu fuccendit, fcaphas exuffit, eos autem, qui ab igne refugerant, gladio peremit. 7. Et cùm hæc ita egiffet, difceffit quafi iterum reverfurus, & univerfos Joppitas eradi caturus. 8. Sed cùm cognoviffet & eos, qui erant Jamniæ, velle pari modo facere habitantibus fecum Judæis, 9. Jamnitis quoque noce fupervenit, & portum cum navibus fuccendit : ita ut lumen ignis appareret Jerofolymis à ftadiis ducentis quadraginta. 10. Inde cùm jam abiiffent novem ftadiis, & iter facerent ad Timotheum, commiferunt cum eo Arabes, quinque millia viri, & equites quingenti. 11. Cumque pugna valida fieret, & auxilio Dei profpere ceffiffet, refidui Arabes victi, petebant à Juda dextram fibi dari, promittentes fe pafcua daturos, & in cæteris profuturos. 12. Judas autem, arbitratus verè in multis eos utiles, promifit pacem: dextrifque acceptis, difceffere ad tabernacula fua. 13. Aggreffus eft autem & civitatem quandam firmam, pontibus murifque circumfeptam, quæ à turbis habitabatur gentium promifcuarum, cui nomen Cafphin.. 14. Hi verò qui intus erant, confidentes in ftabilitate murorum, & apparatu alimoniarum, remiffiùs agebant, maledi&tis laceffentes Judam, & blafphemantes, ac loquentes quæ fas non eft. 15. Machabæus autem invocato magno mundi Principe, qui fine arietibus & machinis temporibus Jefu præcipitavit Jericho, irruit ferociter muris: 16. & capta civitate per Domini voluntatem, innumerabiles cædes fecit, ita ut adjacens ftagnum ftadiorum duorum latitudinis fanguine interfectorum fluere videretur. 17. Inde difcefferunt ftadia feptingenta quinquaginta, & venerunt in Characa ad eos, qui dicuntur Tubianæi, Judæos: 18. & Timotheum quidem in illis locis non comprehenderunt, nulloque negotio perfecto regreffus eft, relicto in quodam loco firmiffimo præfidio. 19. Dofitheus autem & Sofipater, qui erant duces cum Machabæo, peremerunt à Timotheo relictos in præfidio, decem millia viros. 20. At Machabæus, ordinatis circum fe fex millibus, & conftitutis per cohortes, adversùs Timotheum proceffit, habentem fecum centum viginti millia peditum, equitumque duo millia quingentos. 21. Cognito autem Judæ adventu, Timotheus præmifit mulieres, & filios, & reliquum apparatum, in præfidium, quod Carnion dicitur erat enim inexpugnabile, & acceffu difficile propter locorum anguftias. 22. Cùmque cohors Judæ prima apparuiffet, timor hoftibus incuffus eft, ex præfentia Dei, qui univerfa confpicit, & in fugam verfi funt alius ab alio, ita ut magis à fuis dejicerentur, & gladiorum fuorum i&ibus debilitarentur. 23. Judas autem vehementer inftabat puniens profanos, & proftravit ex eis triginta millia virorum. 24. Ipfe verò Timotheus incidit in partes Dofithei & Sofipatris: & multis precibus poftulabat ut vivus dimitteretur, eò quòd multorum ex Judæis parentes haberet, ac fratres, quos morte ejus decipi eveniret. NOTE. *. 6. Græce pariter, excepto uno ἐκεῖ, illuc, pro ab igne; detracto feq. gladio. *. 7. Græc. in principio habet, Τι δὲ χωρίς συγκλει Dales, Ipfa autem regione conclufa, pro, Et cùm hac ita giffet; extremòque, To CuμTar Tŵr 'ITITY Exer(woα Torilevμα, univerfam Joppitarum rempublicam radicaturus. . 8. 9. Maximè gemina quæ in Græco. . 10. Mf. S. Theod. initio legit: Inde cùm abeffent novem ftadiis, &c. Græc. Ἐκεῖθεν δὲ ἀποσταθέντων saδίες ἐννέα, ποιεμένων τὴν πορείαν ἐπὶ τὸν, &c. ut fup. nifi hoc excipias, ἐκ ἐλάτες τῶν πεντακ Χιλίων, non pauciores quinque millibus, pro quinque millia viri. *. 11. Grac. Γενομένης δὲ καρτερᾶς μάχης, ἢ τῶν περὶ τὸν Ἰδαν διὰ τὴν παρὰ τὸ Θεό βοήθειαν ευημερησάντων, inat?atértes of Noμares "Agabes, Elev, &c. i. e. Cùmque pugna valida falta effet, & his qui circa Judam auxilio Dei profpere ceffiffet, vidi Nomades Arabes, petebant, &c. quæ fup. . 12. Ad verbum è Græco, præterquam iftud med. promifit pacem, pro quo επεχώρησεν εἰρήνην άξειν πρὸς ἀνT's, conceit pacem a&iurum se cum eis. *. 13. Græc. Επέβαλε δὲ ἡ ἐπί θινα πόλιν γεφυρῶν ὀχυ ραν, και τείχεσι περιπεφραγμένην, και παμμιγέσιν έθνεσι καλοι κεμένην, όνομα δὲ Κάσπιν. X. 14. Eadem funt in Græco, præpofito uno προσέτι, præterea, verbo blafphemantes. . 15. Græc. initio fic habet: Oi nè tepi tòv 'Iú♪av, Qui autem circa Judam erant, loco Machabæus autem; fubinde pro machinis, ita, μηχανῶν ὀργανικῶν; ultimoque pluraliter, ἐνέ (εισαν θηριωδῶς τῷ τείχει, irruerunt fero citer, &c. ту . 16. Græc. fic pergit num, plurali: xalana Cóμerol Te τὴν πόλιν τῇ τῷ Θεῷ θελήσει, αμυθήτες ἐποιήσαν ο σφαγάς· ultimoque hab. κατάῤῥυτον αἵματι πεπληρωμένην φαίνεθαι i. e. repletum fanguine fluere videretur, pro fanguine interfactorum, &c. . 17. Græcè vix diffimiliter: 'Excitev dè anco@άoarτις σαδίες ὁπλακονίας πεντήκοντα, διήνυσαν εἰς τὸν Χάρακα πρὸς τὰς λεγομένες Τεβιήνες Ιεδαίες, . 18. Græc. pofteriori loco fic habet: apax)óv Te ἀπὸ τῶν τόπων ἐκλελυκίζα, καταλελοιπότα δὲ φρερὰν ἔν τινι Tómw ży μúra oxupár i. e. nullis rebus geftis tunc à locis illis regreffum, relicto autem in quodam loco firmiffimo prafidio. . 19. Similia Græc. refert, præter hæc med. τῶν προ ρὶ τὸν Μακκαβαῖον ἡγεμόνων, ἐξοδεύσαντες, ex iis ducibus qui cum Maccabeo, exeuntes, loco qui erant duces cum Machabao; extremò etiam, non fimpliciter decem millia, fed πλείες τῶν μυρίων, plures quam decem millia. *. 20. Græc. Ὁ δὲ Μακκαβαῖος, διατάξας τὴν ἀντὶ σραλιὰν ἀπειρηδόν, κατέςησεν αυτὲς ἐπὶ τῶν πειρῶν, ἐπὶ τὸν Τιμόθεον ώρμησεν, &c. i. e. At Maccabaus, ordinato exercitu fuo per cohortes, conflituit eos fuper cohortes, & adversùs Timotheum proceffit, &c. ut in Vulgata. . 21. Eadem leguntur Græcè, paucis exceptis; videlicet, loco in præfidium, quod Carnion dicitur, habetur fimpliciter, εἰς τὸ λεγόμενον Καρνίον paulo vero poft, inter difficile, & propter, medium inferitur rò xwpicv, caftellum præponiturque mariar, omnium, fequenti locorum. *. 22. Grzc. Επιφανείσης δὲ τῆς Ἰόδα (πείρας πρώτ της, η γενομένω δέες ἐπὶ τὲς πολεμίες, φόρε τε ἐκ τῆς τῆ πάντα ἐφορῶντος επιφανείας γενομένη ἐπ ̓ αυτές, εἰς φυγὴν ὥρμησαν άλλος αλλαγή φερόμενος, ώςε πολλάκις ὑπὸ τῶν ίδίων βλάπτεται, και ταῖς τῶν ξυρῶν ἀκμαῖς ἀναπείρεπαι 1. iy i. e. Cùmque cobors Judæ prima apparuiffet, & exerto timore in hoftibus ac terrore, ex prafentia illius › qui univerfa confpicit, in fugam verfi funt, alius alio delatus, ita ut fæpe à fuis læderentur, & gladiorum mucronibus trajicerentur. . 23. Græcè fimiliter, præterquam quòd habetur, Cuyxertav, trucidans, loco puniens ; & eis, ad, pro es eis. . 24. Ita rurfum in Græco, exceptis his, dia to 6νων μὲν γονεῖς, ὧν δὲ ἀδελφὲς ἔχειν, eo quod plurimum qui dem parentes, aliorum verò fratres baberet, loco eò quòd multorum ex Judais parentes haberet, ac fratres; extremò etiam pro decipi, axoynova, ad litt. contemni, pro nihilo baberi. Mf. S. Theod. legit fup. eò quòd multos ex Ju VERSIO ANTIQUA, QUÆ 25. Et cùm fidem dediffet reftituturum fe cos fecundùm conftitutum, illæfum eum dimiferunt propter fratrum falutem. 26. Judas autem egreffus eft ad Carnion, interfectis viginti quinque millibus. 27. Poft horum fugam, & necem, movit exercitum ad Ephron civitatem munitam, in qua multitudo diverfarum gentium habitabat: & robufti juvenes pro muris confiftentes fortiter repugnabant: in hac autem machinæ multæ, & telorum erat apparatus. 28. Sed, cùm Omnipotentem invocaffent, qui poteftate fua vires hoftium confringit, ceperunt civitatem : & ex eis qui intus erant, viginti quinque millia proftraverunt. 29. Inde ad civitatem Scytharum abierunt, que ab Jerofolymis fexcentis ftadiis aberat. 30. Contestantibus autem his, qui apud Scythopolitas erant, Judæis, quòd benigne ab eis haberentur, etiam temporibus infelicitatis quòd modeftè fecum egerint: 31. gratias agentes eis, & exhortati etiam de cætero erga genus fuum benignos effe, venerunt Jerofolymam die folemni feptimanarum inftante. 32. Et poft Pentecoften abierunt contra Gorgiam præpofitum Idumææ. 33. Exivit autem cum peditibus tribus millibus, & equitibus quadringentis. 34. Quibus congreffis, contigit paucos ruere Judæorum. 35. Dofitheus verò quidam de Bacenoris eques, vir fortis, Gorgiam tenebat : &, cùm vellet illum capere vivum, eques quidam de dais, non multorum. ET VULGATA NOSTRA. Thracibus irruit in eum, humerumque ejus amputavit: atque ita Gorgias effugit in Marefa. 36. At illis, qui cum Efdrin erant, diutius pugnantibus & fatigatis, invocavit Judas Dominum adjutorem & ducem belli fieri : 37. incipiens voce patria, & cum hymnis clamorem extollens, fugam Gorgiæ militibus incuffit. 38. Judas autem collecto exercitu venit in civitatem Odollam : &, cùm feptima dies fuperveniret, fecundùm confuetudinem purificati, in eodem loco fabbatum egerunt. 39. Et fequenti die venit cum fuis Judas, ut corpora proftratorum tolleret, & cum parentibus poneret in fepulcris paternis. 40. Invenerunt autem fub tunicis interfectorum de donariis idolorum, quæ apud Jamniam fuerunt, à quibus lex prohibet Judæos: omnibus ergo manifeftum factum eft, ob hanc caufam eos corruiffe. 41. Omnes itaque benedixerunt juftum judicium Domini, qui occulta fecerat manifesta. 42. Atque ita ad preces converfi, rogaverunt, ut id quod factum erat delictum oblivioni traderetur. At verò fortiffimus Judas hor tabatur populum confervare fe fine peccato, fub oculis videntes quæ facta funt pro peccatis eorum qui proftrati funt. 43. Et facta collatione, duodecim millia drachmas argenti mifit Jerofolymam offerri pro peccatis mortuorum facrificium, bene & religiosè de refurrectione cogitans (44. nifi enim eos, qui ceciderant, refur recturos fperaret, fuperfluum videretur & va NOTE. *. 25. Grac. Πισώσαντος δὲ αὐτῷ διὰ πλειόνων τὸν ὅρισε μὸν, ἀποκατασήσειν τέλος ἀπημάντες, ἀπέλυσαν αυτὸν ἕνεκα τῆς τῶν ἀδελφῶν σωτηρίας. Cum autem multis modis firmaffet hoc conftitutum, reftituturum fe eos illafos, dimiferunt eum propter fratrum falutem. Mf. S. Theod. habet, reftituturum fe eis fecundum, &c. ut in Vulg. то *. 16. Grac. Εξελθὼν δὲ ἐπὶ τὸ Καρνίον, καὶ τὸ ̓Αλαργατεῖον, κατέσφαξε μυριάδας βωμάλων δύο και πεντακιχιales. Egreffus autem in Carnion, & Atergateum, interfecit viginti quinque millia corporum. Mf. S. Theod. egref fus eft à Carnion, interfectis, &c. . 27. Nonnulla variant Græcè, nempe feqq. Kai μeτὰ τὴν τέλων τροπήν..... ἐπεςράτευσεν Ιέδας καὶ ἐπὶ Ἐφρών... ἐν ᾗ καλώκει Λυσίας, και πάμφυλα πλήθη..... ενθάδε ὀργάνων βελῶν πολλαὶ παραθέσεις υπήρχον i. e. Poft horum autem fugam..... movit exercitum Judas etiam fuper Ephron..... in qua babitabat Lyfias, 5 multitudo diverfarum gentium..... in bac autem machinarum 5 telorum multus erat appa ratus. *. 28. Græc. Επικαλεσάμενοι δὲ τὸν Δυνάςην, τὸν μετὰ κράτος συντρίβοντα τὰς ἔλαβον τὴν πόλιν υποχείριον, & καλέςρωσαν τῶν ἐνδον εἰς μυριάδας, &c. Mr. S. Theod. legit, qui poteftate vires hoftium confregit, &c. ut in Vulg. W. 29. Græc. Αναζεύξαντες δὲ ἐκεῖθεν, ὥρμησαν ἐπὶ Σκυ τῶν πόλιν, &c. i. e. Inde autem abeuntes, ad civitatem Scytharum procefferunt, &c. quæ fup. . 30. Eodem recidunt Græca ifta: 'Anoμαplupart δὲ τῶν ἐκεῖ καλοικέντων Ιεδαίων, ἣν οἱ Σκυθοπολίται ἔχον πρὸς αὐτὸς εὔνοιαν, κ ἐν τοῖς τῆς ἀτυχίας καιροῖς ἡμερον ἀπάνΤησιν ἐποιντο. . 31. Concordat Græcum pene ad verbum. . 32. Græc. in principio habet: Melà de Tur λEYOμéruv Пer7uxosur, Poft eam verò, quæ dicitur Pentecofte; reliqua ut in Vulg. V. . 33. 34. Totidem in Græco funt, nifi excipiatur penult. verbum west, cadere, pro ruere. *. 35. Græc. AwoitEOS SE TIS TWY TO Baxńroegs, piños Δωσίθεος δέ τις Βακήνορος, ἔφιππος 78 ἀνὴρ, καὶ καρτερός, εἴχελ, το Γοργίο· καὶ λαβόμενος τῆς χλαμύδες, ἤ γεν αυτὸν εὐρώςως· καὶ βυλόμενος τὸν κατάρατον λαβεῖν ζωγρίαν, τῶν ἱππέων Θρακών τινὶς ἐπενεχθέντες αυτῷ, καὶ τὸν ὦμεν καθελόντος, διέφυγεν, &c. i. e. Dofitheus vero quidam de iis qui Bacenoris, eques vir, & fortis, Gorgiam teuit:& apprebendens eum chlamyde, ducebat eum forti ter, cùm vellet fceleratum illum capere vivum, &c. de Vulg. . 36. Concinit Græc. nifi quòd poftremò habet: me καλεσάμενος ὁ ̓Ιέδας τὸν Κύριον σύμμαχον φανήναι και προ Suyor Ty Toréμr• i. e. cùm invocaffet Judas Dominum us adjutorem fe oftenderet & ducem belli. *. 37. Grace ira : καθαρξάμενος τῇ πατρίω φωνη την μεθ ̓ ὕμνων κραυγὴν, ἀναβοήσας, καὶ ἐνσείσας απροσδοκήτως τοῖς περὶ τὸν Γοργίαν, τροπὴν αὐτῶν ἐποιήσατο· i. e. incipiens patria voce cum hymnis clamorem, exclamans, & irruens improvisò in eos qui circa Gorgiam, in fugam eos vertit. . 38. Simillima & maximè gemina funt in Græco. . 39. Græc. fic habet in principio: T de xorn ἦλθον οἱ περὶ τὸν Ἰδαν, deinde, καθ' όν τρόπον τὸ τῆς χρείας ἐγεγόνει, i. e. co quo oportebat tempore ; demum, τα τῶν προπεπτωκότων, &c. ut in Vulg. ་ *. 40. Græc. Εὗρον δὲ ἑκάςν τῶν τεθνηκότων ὑπὸ τῆς xilwvas ispáμala vŵr áñò 'Iapreías sid úrwv, &c. Invenerunt autem fub tunicis mortuorum quorumque de facris ido lorum, qua de Jamnia, &c. ut in Vulg. *. 41. Græc. initio hab. Πάντες ἐν εὐλογήσαντες, fa timque, το δικαιοκρίζο Κυρίε, juftum judicem Dominum, non juftum judicium Domini; demum olos, qui facit, pro qui fecerat; Mf. S. Theod. fecerit. . 42. Græc. fic pergit: sis ixe7eiar pánsar, dein, αξιώσαντες τὸ γεγονὸς ἁμάρτημα τελείως εξαλειφθῆναι i. e, rog. ut id quod factum erat delictum perfectè deleretur. Sta tim, "O de verraies 'Itdas, &c. ut in Vulg. præterquam διὰ τὴν ἁμαρτίαν, peccato, loco pro peccatis, fub finem. Mr. S. Theod. loco hujus anteced. fub oculis videntes, hab. fub ocul. viventis videntes; Græc. verò fimpliciter, ' ἑωρακότας, ut fupra, *. 43. Græc. Ποιησάμενός τε κατ' ἀνδραλογίαν κατασκευά σματα, εἰς ἀργυρία δραχμάς διχιλίας απέςειλεν εἰς Ἱεροσόλυμα προσαγαγεῖν περὶ ἁμαρτίας θυσίαν, πάνυ καλῶς καὶ αςείως πράτε Tar, vwèp avasάoews Dianovi Cóμeros i. e. Et facta viritim των, ὑπὲρ ἀνασάσεως διαλογιζόμενος collatione, ad duo millia drachmas argenti mifit Jerofolymam offerri pro peccato facrificium, valde bene & religiosè faciens, de refurre&tione cogitans. Mf. S. Theod. legit pariter offerri pro peccato facrificium, abfque hoc medio mortuorum, quod fatis intelligitur ex confequentibus. Mf. Alex. Gr. initio delet κατασκευάσματα. . 44. Itidem in Græco, præter unum, effet, pro videretur. Mf. S. Theod. Vulgate congruit. Deuter. 7.25. 1 VERSIO ANTIQUA, QUE ET VULGATA NOSTRA. num orare pro mortuis) 46. Sanctaergo, & falubris eft cogitatio pro defunctis exorare, ut à peccatis folvantur. NOTE. *. 45. Græc. εἶτ ̓ ἐμβλέπων τοῖς μετ' ευσεβείας κοιμωμέ νοις κάλλισον ἀποκείμενον χαρισήριον i. e. deinde confiderans bis, qui cum pietate dormiunt, optimam effe repofitam gra tiam. i. ANno CAPUT *. 46. Graec. Οσία καὶ εὐσεβῆς ἡ ἐπίνοια· ὅθεν περὶ τῶν XIII. VERSIO ANTIQUA, QUE ET VULGATA NOSTRA. 9. Sed rex mente effrænatus veniebat, ne- Nno centefimo quadragefimo nono, cognovit Judas Antiochum Eupatorem venire cum multitudine adversùs Judæam, 2. & cum eo Lyfiam procuratorem & prælo ut die ac nocte Dominum invocarent, quò, pofitum negotiorum, fecum habentem pedi- ficut femper, & nunc adjuvaret eos: tum centum decem millia, & equitum quinque millia, & elephantos viginti duos, currus cum falcibus trecentos. 3. Commifcuit autem fe illis & Menelaus: & cum multa fallacia deprecabatur Antiochum, non pro patriæ falute, fed fperans fe conftitui in principatum. 4. Sed Rex regum fufcitavit animos Antiochi in peccatorem : & fuggerente Lyfia hunc effe caufam omnium malorum, juflit (ut eis eft confuetudo) apprehenfum in eodem loco necari. 11. quippe qui lege, & patria, fan&toque templo privari vererentur: ac populum, qui nuper paululùm refpiraffet, ne fineret blafphemis rurfus nationibus fubdi. 12. Omnibus itaque fimul id facientibus, & petentibus à Domino mifericordiam cum fletu, & jejuniis, per triduum continuum proftratis, hortatus eft eos Judas ut fe præpararent. 13. Ipfe verò cum fenioribus cogitavit, priùs quàm rex admoveret exercitum ad Judæam, & obtineret civitatem, exire, & Domini judicio committere exitum rei. 14. Dans itaque poteftatem omnium Deo mundi creatori, & exhortatus fuos ut fortiter dimicarent, & ufque ad mortem pro legibus, templo, civitate, patria, & civibus ftarent, circa Modin exercitum conftituit. 15. Et dato figno fuis Dei victoriæ, juvenibus fortiffimis electis, nocte aggreffus aulam regiam, in caftris interfecit viros quatuor millia, & maximum elephantorum cum his, qui fuperpofiti fuerant: NOTE. . 1. Confonat Græc. nifi quòd habet, wegswESE TOTS περὶ τὸν Ιέδαν, pro cognovit Judas. . 2. Græc. loco fecum babentem, ponit exasor xorta Súvauμiv "Exuvixùv, unumquemque habentem exercitum Gracum; paulòque poft addit relaxooles, trecentos, ad quinque millia; ficut d'è, autem, poft curruss cætera ut in Vulg. 3. Eadem leguntur Græcè, exceptis his mediis, παρεκάλει μετὰ πολλῆς εἰρωνείας, & hortabatur cum multa ironia, loco & cum multa fallacia deprecabatur. . 4. Extrema tantùm variant Græcè, videlicet, (as ἔθος ἐςὶν ἐν τῷ τόπω) προσαπολέσαι, αγαγόντας αυτὸν εἰς Βέpoïav i. e. (ut eft confuetudo in loco) necare, adducentes illum in Beræam. *. 5. Grac. Eξι δὲ ἐν τῷ όπῳ πύργος πενθήκοντα πρ χῶν, πλήρης σου· ἔτος δὲ ὄργανον εἶχε περιφερὲς, πάν Τοθεν ἀπόκρημνον εἰς τὴν (ποδόν· i. e. Eft autem in loco tur ris quinquaginta cubitorum, aggeftum babens cineris: bat autem inftrumentum habebat rotundum, undique præceps in inerem. *.6. Græc. ἐνταῦθα τὸν ἱεροσυλίας ἔνοχον ὄντα, ἢ και τις και άλλων κακῶν ὑπεροχὴν πεποιημένον, ἅπαντες προσωθόσιν eis oxspor i. e. hic facrilegii reum, quorumdam etiam alioram malorum fummitatem factum, omnes propellunt ad interitum. .7. A Græco abeft prima conjunct. & loco verò ter&; ra dari, est rus Jūs tuxóvla, terram nactum; cætera ut fupra. '*. 8. Græc. initio hab. fimpliciter, Πάνυ δικαίως, valde juftè, loco quidem fatis juftè ; fubinde tollit vocem Dei ; ultimoque legit, ἐν (ποδῷ τὸν θάνατον ἐκομίσατο, in cinere mortem reportavit, pro ipfe in cineris morte damnatus eft; Mf. S. Theod, in cineres, vet. codicum more, qui fæpe commutant i cum e. *. 12. Græc. habet, καταξιωσάντων τὸν ἐκείμενα Κύ plov, obfecrantibus mifericordem Dominum, pro petentibus à Domino mifericordiam ; & poft paulò po70EWS ED" ἡμέρας τρεῖς ἀδιαλείωίως, παρακαλέσας αυλὲς ὁ Ιέδας ἐκέ DEUCE Tαpayire Dαi, & proftratione per triduum continuum. bortatus eos Judas juffit venire. *. 13. Græc. Καθ' ἑαυτὸν δὲ σὺν τοῖς πρεσβυτέροις γεω νόμενος ἐβολεύσαλο, πρὶν εἰσβαλεῖν το βασιλέως τὸ ςράτευμα εἰς τὴν Ἰυδαίαν, και γενέθαι τῆς πόλεως ἐγκρατεῖς, εξελθόντα λας κρῖναι τὰ πράγματα τῇ τῇ Κυρία βοηθεία. i. e. Ipfe autem feorfum cum fenioribus confilium cepit, priufquam rex admoveret exercitum ad Judaam, I obtinerent civitatem egreffos dijudicare res Domini auxilio. 1 VERSIO ANTIQUA, QUE ET VULGATA NOSTRA. 16. fummoque metu, ac perturbatione hoftium caftra replentes, rebus profpere geftis, abierunt. 17. Hoc autem factum eft die illucefcente, adjuvante eum Domini protectione. 18. Sed rex, accepto guftu audacia Judæorum, arte difficultatem locorum tentabat: 19. & Bethfuræ, quæ erat Judæorum præfidium munitum, caftra admovebat:fed fugabatur, impingebat, minorabatur. 20. His autem, qui intus erant, ceffaria mittebat. Judas ne 21. Enunciavit autem myfteria hoftibus Rhodocus quidam de Judaico exercitu, qui requifitus comprehenfus eft, & conclufus. 22. Iterum rex fermonem habuit ad eos, qui erant in Bethfuris: dextram dedit: accepit: abiit: 23. commifit cum Juda : fuperatus eft. Ut autem cognovit rebellaffe Philippum Anticchiæ, qui relictus erat fuper negotia, mente confternatus, Judæos deprecans, fubditufque eis, jurat de omnibus quibus juftum vifum eft: & reconciliatus obtulit facrificium, honoravit templum, & munera pofuit: 24. Machabæum amplexatus eft, & fecit eum à Ptolemaide ufque ad Gerrenos ducem & principem. 25. Ut autem venit Ptolemaidam, graviter ferebant Ptolemenfes amicitiæ conventionem, indignantes ne fortè foedus irrumperent. 26. Tunc afcendit Lyfias tribunal, & expofuit rationem, & populum fedavit, regref fufque eft Antiochiam : & hoc modo regis profectio, & reditus proceffit. NOTE. ponir μerà, cum, huic voci, juvenibus ; ut & inf. eis, ad, ifti, viros; ultimò etiam legit, Cuv T xar' cixíar o'xxw Cuvéluxe, cum ea quæ in domo turba coacervavit, loco cum bis qui fuperpofiti fuerant. *. 16. Grec. ἢ τὸ τέλος τὴν παρεμβολὴν δέες και ταραχῆς ἐπλήρωσαν, και, &c. i. e. ac demum metu ac perturbatione caftra repleverunt, rebufque, &c. ut fup. #. 17. Eodem redeunt quæ in Græco, præpofitâ voculâ йn, jam, verbo illucefcente. . 18. Græc. fimpliciter habet res lowes, loca, non difficultatem locorum; cæt. quadrant. In Mf. S. Theod. difficultates locorum. . 19. 20. Totidem pene verba in Græco. Mf. S. Theod. legit impingebatur, minuebatur. . 21. 22. Sic iterum Græcè, detracta voce quidam, poft nomen Rhodocus. . 23. Græcè nonnulla variant, en præcipua T7 ἐγένετο· μετέλαβεν ἀπονενοῆθαι τον... συνεχύθη, τὸς Ἶγω δαίες παρεκάλεσεν, ὑπελάγη, και ὤμοσεν ἐπὶ πᾶσι τοῖς δια καίοις συνελύθη, και θυσίαν προσήγαγεν..... κ τὸν τόπον ἐφιaartpanos i. e. fuperatus eft: cognovit rebellaffe Philip CAPUT pum..... confufus eft, Judæos deprecatus eft, fubditufque eis, juravit de omnibus quæ jufta erant: I reconciliatus, &c. ultimò, in locum humaniter fe geffit, loco & munera pofuit. *. 24. Græc. καὶ τὸν Μακκαβαῖον ἀπεδέξατο· κατέλιπε sρατηγὸν ἀπὸ Πτολεμαΐδος ἕως τῶν Γεῤῥηνῶν ἡγεμονίδην. 1. e. & Maccabaum amplexatus eft: reliquit à Ptolemaide............. ducem principem., *. 25. Græc. Ἦλθεν εἰς Πτολεμαΐδα· ἐδυσφόρων περὶ τῶν Συνθηκῶν οἱ Πτολεμαεῖς· ἐδείναζον γὰρ ὑπὲρ ὧν ηθέλησαν αθε τεῖν τὰς διαπάλσεις. Venit Ptolemaidam : graviter ferebant conventiones Ptolemenfes : indignabantur enim pro quibus voluerant rumpere fædera." *. 26. Græc. Προσῆλθεν ἐπὶ τὸ βῆμα Δυσίας, ἀπελογήσατο ἐνδεχομένως, συνέπεισε, κατεπραυνεν, εὐμενεῖς ἐποίησεν, ανέζευξεν εἰς ̓Αντιόχειαν· ὅτω τὰ τῇ βασιλέως, &c. Acceffit Lyfias ad tribunal, expofuit rationem, quantùm fieri potuit, perfuafit, fedavit, tranquillos fecit, regreffus eft in Antiochiam hoc modo regis, &c. ut fup. In Mf. S. Theod regi, non regis. XI V. VERSIO ANTIQUA, QUE ET VULGATA NOSTRA. 1.Sdas, & qui cum eo erant, Demetrium Ed poft triennii tempus, cognovit Ju- die filuit. Seleuci cum multitudine valida, & navibus, per portum Tripolis afcendiffe ad loca opportuna, 2. & tenuiffe regiones adversùs Antiochum, & ducem ejus Lyfiam. 3. Álcimus autem quidam, qui fummus facerdos fuerat, fed voluntariè coinquinatus eft temporibus commiftionis, confiderans nullo modo fibi effe falutem, neque acceffum ad altare, 4. venit ad regem Demetrium centefimo quinquagefimo anno offerens ei coronam auream, & palmam, fuper hæc & thallos, qui templi effe videbantur. Et ipfa quidem 5. Tempus autem opportunum dementia fuæ nactus, convocatus à Demetrio ad confilium, & interrogatus quibus rebus & confiliis Judæi niterentur 6. refpondit: Ipfi qui dicuntur Affidæi Judæorum, quibus præeft Judas Machabæus, bella nutriunt, & feditiones movent, nec patiuntur regnum effe quietum: 7. nam & ego defraudatus parentum gloriâ (dico autem fummo facerdotio) huc veni: 8. primò quidem utilitatibus regis fidem fervans, fecundò autem etiam civibus confulens: nam illorum pravitate univerfum genus noftrum non minimè vexatur. NOTE. . I. Græc. poft vocem Seleuci, fic habet, Sia TỸ xalà Τρίπολιν λιμένος εἰσπλεύσαντα μετὰ πλήθος ιχυρό ή σόλο, i. e. per portum, qui ad Tripolim, adnavigantem cum multitudine valida, classe. *. 2. Græc. addit, κεκρατηκέναι τῆς χώρας, ἐπανελό μενον Αντίοχον, καὶ τὸν τέλε ἐπίτροπον Λυσίαν i. e, tenuiffe regionem, poftquam occidiffet Antiochum, & ejus procuratorem Lyfiam. . 3. Eadem funt in Græco, nifi quòd tollitur eft, poft verbum coinquinatus; ultimòque legitur, & πPOS ἅγιον θυσιαςήριον ἔτι πρόσοδος, neque accefum ultra ad fandum altare. |