MURUNUM SINNUM

1.

6666666

566666666666
VULGATA HODIERNA VERSIO LATINA VERSIO LATINA ANTIQUA

feu Versio Latina sec. LXX. S. Hieronymi, ex Hebræo. sec. LXX. usu recepta an-
secundis curis emendata à S.

te Hieronymum.
Hieronymo.
PSALMUS 1.

PSALMUS 1.

* PSALMUS I.
Eatus vir,
EATUs vir,

EATus vir, Versus tres priores
qui non abiit
qui non abiit in

qui non a- eruuntur ex Aug. in confilio consilio impio

biit in con- comment, in Pfal. impiorum B

t. 4. p. 1. col. s. rum , in via

filio im

fegg.
& in via
peccatorum non

piorum,&
peccatorum
stetit, do in ca-

in via pec-
non ftetit, &
thedra deriso-

catorum
in cathedra peftilentiæ non sedit: rum non sedit :

non iterit, & in cathedra pes

tilentiæ non fedit :
Jof. 1. 8. 2. Sed in lege Domini voluntas Sed in lege Domini voluntas 2. Sed in lege Domini fuit

ejus, & in lege ejus meditabitur dic ejus, & in lege ejus meditabitur voluntas ejus, & in lege ejus
ac nocte.
die ac nocte.

meditabitur die ac nocte.
3. Et erit tanquam lignum , Et erit tanquam lignum trans 3. Et erit tanquam lignum,
quod plantatum eft fecus decursus plantarum juxta rivos aquarum, quod plantarum eft fecundùm
aquarum, quod fructum suum da- quod fructum fuum dabit in tempo- decursus aquarum , quod fruc-
bit in tempore fuo :
re suo :

tum fuum dabit in tempore

B

B

Jere. 17.

suo :

rum .....

NOTÆ AD VERSIONEM ANIIQUAM.
* Hic Pf. non habet titulum ; ita Cassiod. in Pf. 1. p. II. loco peftilentiæ ; in Græco etiam est neiucor : item 1. 2. conc.

. I. Cùm versus iste , necnon alii duo subsequentes vix Marc. p.651. c. idem Tertul. habet peftilentium ; at l. de legi possint in Psalt. S. Germ, ob fugientes præ vetustate pudic. p. 1011. a. legit peftilentia : lib. verò de spectac. litteras , & lacerum media sui

parte

folium , iidem suppedi c. 3. p. 213. b. ita : Felix qui non abiit in concilium impiotantur ė Comment. S. Auguft. in Pl. ut notatum est sup.

in cathedra peftium non fedit: similiter I. 2. cont. Ad y. igitur primum quod attinet , legitur ut supra tum Marc. p.651. c. habet in concilium. August. in Pf. 39. col. apud Hilar, in Pf. 1. col. 15. b. 16. f. & in Ps. 118. col. 336. a. constanter , in confilio , è Gr. a Bors; sed infra leg. 313. d. tum apud Ambros. 1. 2. de Jac. c. I. col. 459. d. peftilentiarum , ut & in Pl. 150. col. 1695.c. In Psalt, nof& l. de interpel. Job. & Dav.col. 626.638.654.662. & cro Germ. legitur , in cathedra pestilentiæ non fedit , ut fup. in Pf. 1. col. 745. e. & l. 2. offic. to. 2. col. 73. a. Suf $. 2. Sic apud Hilar, in hunc Psal. col. 14. ubi etiam fragantur etiam Oprar. I. 2. cont. Donar. p. 31. b. Auctor fæpe reperitur verbum fuit ; fic etiam in Pf. 118. col. 313. quæst. V. & N. Test. quæft. 110. col. 109. e. & Caffiod. d. Similiter habent Ambros. in Pf. 1. col. 751. d. Auct. in Psalmos. Concinunc denique Psalteria Rom. Mediol. quæst. V. & N. Test. q. 110. col. 110 c. & Cassiod, in Mozarab. &c. quæ deinceps vulgò non citabuntur nisi cum eund. Pf. quibus favent Psalt. Rom. Mediol, German. Carpræferent dissimilitudines & varietates alicujus momenti. nut. de Corb. Apud Cypr. verò l. 3. Testim. p. 329. b. Apud Hilarium quoque comment, in Psalmos quosdam , deest verbum fuit , ficut apud Auct. op. imp. in Matth. iidem Psalmi toti præmittuntur subjectis quibusque tractati hom. 51. col. 214. C. & apud Optar. I. 2. cont. Donar. bus; sed cùm non constet hos Psalmos ab Hilario ipso ibidem p. 31. b. si nonnullos Mss. excipias. Apud Tertul. eriam fuisse præfixos , quinimo verisimile fit ( ut optimè probavit 1. 2. cont. Marc. p. 651. c. non legitur fuit, sed bis in lego D. noster Custantius ) eosdem ibi assuros fuisse ex antiquo Domini. Græcum cum Vulgata concinit ad verbum. cod. Miciac. poftea Vatic. fatis erit variantes eorumdem ř. 3. Accinunt Ambrof. in Pf. 1. col. 754. f. & Caffiod. . lectiones Notis inserere. Tertul. l. 4. cont. Marc. p.735. in eund. Pf. nisi quod ambo legunt secus , non fecundùm. 2. verfum hunc I. refert ut fupra, excepta yoce pefium, Sic etiam in Pfalso nostro Germ, ett, Hilar, in hunc Pla Tom. 22.

B

citer 1100.

VERSIO ANTIQUA.

HEBR.

VULGATA HOD.
* Et folium ejus non deci Et folium ejus non defluet , Et folium ejus non defluet : &
det, & omnia quæcunque fe- omne quod fecerit prosperabitur. omnia quæcunque faciet prospera-
cerit prosperabuntur.

buntur.
Ex MS. Sangerm. 4

Non sic impii, non sic: Non fic impii ; sed tanquam pul 4. Non sic impii, non fic:fed
fen Pfølter. S. Ger- sed tanquam pulvis, quem vis, quem projicit ventus. tanquam pulvis , quem projicit
mani, ut vocant ,
projicit ventus à facie terræ.

ventus à facie terræ.
egregiæ nota ar for-

s. Ideo non resurgent im Propterea non resurgent impii in 5. Ideo non resurgent impii in
ma , annorum cir-

pii'in judicio: neque peccato- judicio, neque peccatores in con- judicio : neque peccatores in conci-
res in consilio justorum. gregatione justorum.

lio justorum.
6. Quoniam novit Domi Quoniam novit Dominus viam 6. Quoniam novit Dominus
nus viam justorum, & iter juftorum, & via impiorum peribit. viam justorum : & iter impiorum
impiorum peribit.

peribit.
NOTÆ AD VERSIONEM ANTIQUAM.
habet , juxta decurfus, &c. ut fup. Pfalmus verò ibidem Pf. col. 758. c. & alibi , to. I. col. 277.c. 660. a. Auguft.
præfixus fecus : fimiliter Hilar, ipfe ibid. n. 2. at infra n. & Cassiod. in eund. Pf. necnon Auct. quæst. ap. Aug. q.
9. bis legit juxta , cum Auct. quæst. Vet. Teft. q. 110. 110. In Psali, Corb, legitur projiciet , non projicit, quod
col. 110. d. Apud Tertul. I. 2. cont. Marc. p. 651. C. habetur in aliis ; Gr. expimis, &c. ut in Lat. sup.
juxta exitus. Græc. mapa to's doetódys, &c. ut sup. Rur *. 5. Sic Auct. quæst. Vet. Teft. apud August. quæst.
sus Tertul. I. de pænit. c. 4. p. 166. c. alludens , dicit : 110. Aug. verò in hunc Pf. legit, Ideo non resurgunt , &c.
Arbor exinde fias illa, quæ penes aquas feritur , in foliis ut sup. Ita quoque Auct. op. imp. in Matth. hom. 41. p.
perennat , & tempore suo fructus agit. Hieron. in lsai. 44. to. 171.c. cum Calliod. & Psalt. Corb. Cyprianus l. 3. Testim.
3. col. 328. d. sic : Et erit ficut lignum , quod plantatum p. 315. b. Propterea non resurgent impii in judicio , &c. uc
of secus decursus aquarum , quod fructus suos dabit in, lup. Similiter Hilar. in Psal. i. n. 18. at n. 15. & 19:
Ambrof. in Pf. 1. col. 758. a. hæc notat: Gracus ita dixit , Propterea non resurgent impii in judicium : infra autem in Pra
Ó' TÒr xapavor du 18 daod, quod potest ad Beatum referri , Ma 118. col. 306. é. Non refurgunt impii in judicio , neque pec-
xácsos napaor daod, Græcè; Latinè autem fic dicitur , ut fit: catores in, &c. Ambr. in Ps. 1.761. f.764.b.& in Pr. 118.
Quia beatus dabit fructum , in resurrectione scilicet sun..... col. 1032. b. 1229. a. Quoniam non resurgunt impii in ju-
Poteft & fic : ' Tor xapoor 2018 valp Súncr , ut referatur ad dicio; at infra in Pfal. 118. col. 1254. a. Non refurgunt im-
lignum , cujus fafta omnia profperabuntur.

pii in judicium : & in Ps. 1. col. 764. b. addit : nec pecca-
* Ita Cassiod. in hunc Pf.cum Psalt. Rom. excepto uno tores refurgunt in conflio juftorum. Ambrofiaft. col. 39. e.
faciet , pro fecerit. Similiter habet Tertul. 1. 2. cont. Marc. Quia non refurgunt impii in judicio ; sed col. 167. a. Ideo
p.651. c. sed addit illi , ad verbum profperabuntur. Ambr. non refurgent , &c. Gr. Δια τέτο εκ ανασήσονται οι ασεβείς ά
in eund. Pl. col. 754. f. Vulgatæ favet ad verbum. In xplod y Té du cpiwaci a Brañ detaiwr. Aquila e Curaíwriño
Psalt. Germ. extrema tantùm leguntur , fecerit, profpera- Theodot. & cumów. Plalt. vet. Fabri , in concilio.
buntur. Item in Corb. fecerit , ficut apud Auct. quæft. Vet.

7. 6. Sic Ambrof. & Caffiod. in hunc Pfal. Sic etiam
Test. q. 110. Apud Hilar. verò in Pf. 1. n. 8. & 13. & August. ibid. nisi quòd hab. iter autem impiorum. Hilar.
prologo, n. 2. necnon in Psalmo ibidem præfixo ex Mr. in eund. Ps. n. 19. Quia cognofcit Dominus viam justorum,
Vatic, fic: Et folium ejus non defluet , omnia quæcunque

& via impiorum peribit: Pfalmus ibid. præfixus ex Mr. Vat. faciet bene dirigentur ; at infra, col. 23. b. in Mss. profpe- Quoniam fcit Dominus , &c. Similiter Auct. quæst. V. Test. rabuntur. Ambr. ubi sup.col. 758. b. ait Aquilam habere die

9. 110. Græc. "Oto gerccxed Kierosódór dixalwr, od os, rigentur, Gr. Kai Távc coce är ton xa7evod W610e los. Hieron. &c. Ambr. ubi sup. n. 58. col. 765. a. hæc addit : Pulin Ifai. 44. to. 3. col. 328. d. legit ut fup. Er folium ejus chrè autem ait : & iter impiorum peribit : separavit Latinon decidet. In Psalt. Germ. ultima tantùm apparet syllaba nus , ut iter diceret , tanquam discrevir iter à via : Græcus fuet: in Gr. dopputoriai, ap. Aquilam verò, encastrītas. axtem in utroque viam dixit. Non otiosè tamen Latinus ; quia

. 4. Similiter habent Hilar. in Pf. 1. Ambrof, in eund. & Dominus , Ego sum via , dixit ; non dixit , Ego sum iter,

&c.

Que

Vare turbanitur gentes, com a popela meditati funt 25.

Q

TA

TWY

VERSIO ANTIQUA.

HEBR.

VULGATA HOD. * Infinem,Pfalmus ipsi David.

Psalmus 11.

Pfalmus II,
II.
Ex M. Sangerm, I.
Uare fremuerunt gen-

, 1. Uare fremuerunt 18.4. tes, & populi meditati tribus meditubuntur inania?

& populi . NOTÆ AD VERSIONEM ANTIQUAM. * Orig. in hunc Psal. hæc hab. teste Montfalconio nof ritatem errore scribentium fieri creditur , ut in ordine fecundus tro, Hexapl

. to. 1. p. 475. Avoir vivxóries ‘E Ceaixoīs cv7.- Psalmus ifte numeretur , cùm primus effe, ipso Dottore genγράφοις , ώ μεν τώ ετέρω εύρομου αρχην δευτέρα Ψαλμή ταυ rium teftante , nofcatur. Cognoscenda itaque ea ratio eft, cur

ův os TÕ ÉTÉFC Curñalo TW a puómova en taīs I]pétece del so à nobis secundus effe intelligendus fit , & ab Apojiolo este

'Amosówrtó', 'TiÓS M8 ciou, f7c Cúpeenge yesévruzá 6, primus oftenfus fit: tum relatis multis de translatione LXX, Axé 7870 tivou To pulo Yanus wis yap 76Tegal cel, puoira c Interpretum, fubdit p. 29. b. Hi ergo Psalmos inter cateπρώτο Ψαλμώ, Υιός με εί ζύ. Τα Ελληνικά Λε αντίreaφα ros libros transferentes , & in numerum redegerunt, s' in ore διεύτερον είναι τέτον μιαύς» εν μέντοι το Εβραϊκό δένι των dinem collocaverunt , & Diapfalmis distinxerunt, qui omnes y exteò ciertpos napoxeta!, apatos ti Túxou, 6'.ï 7. id fecundum Hebræos conjufi habebantur habentur. Et poft pauest, Cum in exemplaria dno Hebraica incidiffemus , in al ca : Beatus ergo apostolus Paulus , secundum profeffionem tero quidem secundi Psalmi principium invenimus hoc loco, fuam Hebræus ex Hebræis , etiam fecundùm Hebraicam cogniin altero autem hic primo conjungebatur :88 in Allibus Apoft. tionem & fidem , Pfalmum hunc primum eße dixit, Transillud , Filius meus es tu, ego hodie genui te , dicitur efse latorum diftin&tione non usus..... Tenuit itaque hunc modum, ex Psalmo primo : ficut enim scriptum est, inquit , in pri ut Hebræus ipfe & Hebrais prædicans , Hebræorum consuetumo Psalmo , Filius meus es tu. Græca verò exemplaria bunc dine uteretur ; fed nobis Translatorum utendum auctoritate eft, secundum effe indicant ; in Hebræo fiquidem nulli Pfalmo- Sc. Nunc etiam in Mr. Cantabrig. perantiquo , Actor. 13. rum numerus apponitur , five primus , five secundus , vel 33. legitur : Et in Psalmo primo fcriptum est. Item in nontertius fuerit. In Vulgata autem hic Pl. numeratur secun- nullis exemplaribus Græcis, tứ 7pctw, in aliis Tw devlépw. dus, ficut Actor. 13. 33. ibid. & in Græco : at primus nun Legêre poit Hilarium, tã iputo , vulgatus Hieron. in cupatur à Justino apolog. 2. & à Tertul. I. cont. Marcion. Psal. Oecumen, in Acta , Beda , &c. At Cypr. I. 1. & 3. necnon ab Optato l. 3. cont. Donat. p. 50. b. Hilarius in Testim. pp. 279. b. & 329. a. legit, In Psalmo fecundo ; Ps. de his ita disserit col. 27. c. Plures nostrîm ambiguos cui fuffragatur Ambros. to. 1. col. 680. b. Titulus autem facit Apostolica auctoritas , utrum Pfalmum hunc coberentem nullus præfigitur huic Psalmo cùm in Vulg. tum in Græco : primo, & veluti primi extimum putent effe ; an verò fubja- edd, tamen Ald. & Compl. ferunt iftum : Farmees To Aavid. centem , fecundum potius connumerent : namque in Altis Vetus Psalt. Fabri , Pfalmus David. Carnut. Corb. Gallic, Apoftolorum primum bunc haberi atque effe , fub oratione bea- ap. Fabrum , In finem, Psalmus ipfi David, ut fup. ti Panli ita docemur.... Sicut in Psalmo primo scriptum . I. Sic hab. Hilar. in Pf. 1. col. 29. f. cum Ambr. eft, Filius meus es tu... Ob hanc ergo Apoftolicam aucto. in Pf. 45. col. 930, d. Julius verò Firm. l. de err, profas

Ex Ms. Sangemi

rum.

ridebit eos,

A.13.

VULGATA HOD.

HEBR.

VERSIO ANTIQUA.
inania?

sunt inania?
2. Aftiterunt reges terræ , & Consurgent reges terra, & prin-

2. Adftiterunt reges terræ ,
principes convenerunt in unum, ad- cipes tractabunt pariter adversùs & principes convenerunt in
versùs Dominum & adversùs Dominum , & adversùs Chriftum unum, adversùs Dominum,
Christum ejus.
ejus.

& adversùs Christum ejus.
3. Dirumpamus vincula eorum : Disrumpamus vincula eorum, 3. Disrumpamus vincula
& projiciamus à nobis jugum ip- & projiciamus à nobis laqueos 80 eorum : & projiciamus à no-
forum.

bis jugum ipsorum.
4. Qui habitat in cælis irridebit Habitator cæli ridebit : Domi 4. Qui habitat in cælis de-
eos : & Dominus subfannabit eos. nus subfannabit eos.

& Dominus sub-

sannabit eos.
s. Tunc loquetur ad eos in ira Tunc loquetur ad eos in ira sua, 5. Tunc loquetur ad eos in
fua , & in furore fuo conturbabit & in furore suo conturbabit cos. ira fua, & in furore suo con-

turbabit eos.
6. Ego autem conftitutus sum Ego autem orditus fum regem 6. Ego autem conftitutus
rex ab eo super Sion montem sanc- meum Super Sion montem sanctum sum rex ab eo fuper Sion mon-
tum ejus , prædicans præceptum meum. Annuntiabo Dei preceptum: tem fan&um ejus , prædicans
ejus.

præceptum. * DIAPSALMA.
7. Dominus dixit ad me : Filius Dominus dixit ad me : Filius 7. Dominus dixit ad me:
33. meus es tu, ego hodie genui te. meus es tu, ego hodie genui te. Filius meus es tu, ego hodie
Heb. 1.

genui te.
8. Poftula à me, & dabo tibi Posula à me , do dabo tibi gen 8. Poftula à me, & dabo ti-
S.
gentes hæreditatem tuam, & poffef- tes hereditatem tuam, & poffeffio- bi gentes

hæreditatem tuam
NOTÆ AD VERSIONEM ANTIQUAM.
nar. relig. c. 24. col. 174. a. & Auguft. in Pf. 1. col. 4. Græco. Hilar. in eund. Pf. fic leg. col. 33. C. & 36. Co
c. ita : U. quid fremuerunt gentes , &c. ut fup. Addit Aug. Tunc loquetur ad eos in ira suş, & in indignatione fua con-
ibid. Proco dictum eft, ut quid , ac fi diceretur , fruftra : at turbabit eos: at inf. col. 37. e. & in furore fuo conturb.coso
infra in Pl. 7. col. 32. b. legit: Quare fremuerunt gentes, Psalm. ibidem præfixus , 8 in furore conturb. &c. absquc
&c. Cypr. 1. 1. & 3. Testim. p. 279. b. 329. a. Ad quid fuo. Gr. v TW Gouço durš topás autés.
tumultuatæ funt gentes , &c. ut sup. Similiter apud Tertul. 8.6. Ita Aug. in hunc Pl. addito uno ipfius , in fine ;
1. de resurr. carn. p. 573. C. Tumultuatæ funt genies , &c. quod etiam hab. paulò infra : tract. verò 117. in Joh. 19.
ut sup. Sic etiam l. 4. cont. Marc. p. 734.c. præter vocem to. 3. col. 798. d. hab. cum Cassiodoro , prædicans pracep-
nationes : & l. 1. 626.c. necnon 1. 3. p. 679. b. ac l. s.p. tum Domini. Auct. l. ad Novat. hær. p. 499. f. annun-
784. c. Disrumpamus à nobis vincula eorum..... ex quo tu tians imperium ejus. Itidem Auct. I. cont. Jud. ap. Cypr.
multuata sunt gentes : vel Disrumpamus vincula eorum.... p. 497. Hilarius in eund. Ps. col. 37. f. & 40. c. leg. an-
pofter certe quàm tumultuata sunt gentes , &c. Græc. ‘Ivaní nuntians præceptum ejus, cum cær. ut sup. Vide etiam in
eppuasav i Gru , &c. ut fup. Aquila , 'Iv«7i s'bopumbucov , &c. Pl. 64. col. 163. a. & in Pf. 144. col. 563. b. Cypr. l.
al. :'Copucnoar. Symm. Eis Ti Ora xuxq.

2. Testim. p. 297. a. Ego autem conftitutus sum rex ab eo
#. 2. Sic iterum Hilar. in hunc Pl. col. 29. e. cum Aug. fup. Sion mont. s. ejus , annuntians imperium ipfius. Ti-
& aliis Psalteriis veteribus. Similiter Ambr. in Luc. 23. col. chon, reg. 7. p. 64. d. Ego autem..... annuntians imperia
1530. b. ad hoc usque, adversùs Dom. &c. Tertul. verò ipfus. Gr. orarlémw to 7pós aquea Kupigo cær. ut in Lat.
1. 1. cont. Marc. 626.c. ita : Astiterunt reges terræ , & magif- Apud Oprat. l. 3. cont. Donat. p. so. b. sic : Quoniam
tratus convenerunt , &c. ut sup. at l. 3. p. 679. b. legií, regem constituit me fuper Sion montem fan&um suum.
principes congregati sunt in unum , &c. & l. 4. p. 734. C. * Hujus Diapfalmatis non fit mentio in aliis Psalt, ne-
archontes congregati funt, &c. fimiliter l. de resurr. carn. que etiam in textu Græco. De Diapsalmate autem ita disle-
P: 573, c. & cont. Praxeam p. 858. b. item l. 5. advers. rit Hieron. epist. ad Marcell. to. 2. p. 707. c. Sæpe quarens
Marc. p.785.6.786.b. excepto uno ipsius, in fine ; at sup. caufas cur in quibufdam Pfalmis interponatur Diapsalma ,
p. 784. c. iterum legit , magistratus congregati sunt, &c. obfervavi diligentiflimè in Hebræo, & cum Græco contuli,
Cypr. 1. 3. Testim. p. 329. a. Astiterunt reges terra, prin- invenique quia ubi lingua Hebr. Sela habet , Græca verò Sem-
cipes congregati funt , &c. ut sup. at l. 1. Testim. p. 279. per , aut aliquid iftiufmodi, ibi LXX. Theodor. Es Symm.
b. & principes colleiti funt , &c. Gr. épXorts5 Curuz@noar, transtulerunt Diapsalna. Hilarius vero prologo in Psalmos,
&c. ur in Lat. In Mr. Alex. post hoc, Chriftum ejus, po n. 23. p. 13. a. ait : In Diapsalma , quod interjedtum plurimis
nitur Accél cerja. Hilar. etiam in Pl. 2. col. 31. b. ait : Et Psalmis eft, cognofcendum eft demutationem aut perfona aut
quia non ambiguum eft ex perfona Dei Patris fecundum Apof- jensûs sub conversione modi mufici inchoari ; ut ficubi Diapfal-
tolicam auctoritatem Pfalmum cæptum effe

..... idcirco ad in-

ma intercefferit, aut aliquid aliud dici, aut etiam ab altero
telligendam perfona demutationem ab interpretantibus inter dici , aut in altero artis muficæ modulo cantari intelligendum
jeftum Diapsalma eft , licet in libris Hebræorum non contine- fot. Vid. Not. a. ibid. ut & infra Aug. ad 7.4. Plalmi iv.
retur. Persona ergo que demutatur, Apoftolorum effe intelli ^.7. Concinunt PP. Lat. Cypr. I. 2. Testim. p. 288. b.
genda eft dicentium , Disrumpamus, &c. Eusebius quoque Hilarius in Pl. 2. col. 40. c. & in Pf. 58. col. 130. b. &
testatur exstare ibi Diapsalma apud LXX. non verò apud in Pf. 67. col. 202. a. & in Pf. 144. col. 563. b. Au-
Theod. & Symm. Vide Hexapl. to. 1. cum notis Flami- gustinus in Pf. 1. col. 5. d. & Collar. Carthag. col. 393. a.
nii Nobilii.

Similiter hab. Tertullianus ab his, Filius meus es tu, &c.
N. 3. Sic est in Gr. Apud Tertul. verò l. 1. cont. Marc. videlicer l. 4. adv. Marc. p.716. b. & l. cont. Jud. c. 11.
p.626.c. ita , inversis vocibus : Disrumpamus vincula à no & 14. p. 145. C. 148. c. & adv. Prax. p. 846. b. ar inf.
bis eorum : 8 abjiciamus eorum jugum à nobis : ac I. 3. p. p. 848. b. legit , generavi te , ut & l. 3. adv. Marc. p.
679. b. ut sup. Disrumpamus vincula eorum : 85 abjicia- 678. a. Gr. 78sérruxa C. Novatianus de Trin. p. 1043. b.
mus à nobis jugum eorum : similiter l. S.P. 785.c. excep hab. genui te, necnon Ambrosius in Pf. 40. col. 881. d.
to ult. ipforum, uti fupra, p. 784. c. fed addit ibid. à no & in Luc. 3. & 9. col. 1317. c. & 1409. e. item l. s. de
bis , post verbum disrumpamus. Hilar. & Aug. in hunc Pf. fide , col. 555. a. & 1.5. de Sacram. col. 379. a. Succinit
textui favent, nisi quòd loco projiciamus , legunt abjiciamus. etiam Tichonius reg. 1. col. 5o. h. cum Psalteriis veteri-
Similiter Ambr. in Pf. 118. col. 1071. a. ar in Luc. 13. col.

bus. Vide infra Not. ad Act. 13. 33.
1459. b. legit projiciamus, &c. Cypr. 1. 1. Testim. p. 279. 7.8. Ita legunt Irenæus 1. 4. C. 21. p. 258. b. Tertul.
b. Disrumpamus vincula eorum : & abjiciamus à nobis ju 1. 3. adv. Marc. p. 678. a. & l. 4. p. 710, c.719. b. at
gum eorum : fed l. 3. p. 329. a. Dirumpamus vincula co 1. 4. & 5. p. 732. C. 799. a. hab. Postula de me , &c. & l.
Tum :- projiciamus à nobis juguem eorum,

cont. Jud. c. 11. & 14. p. 145. c. & 148. c. Pete à
7.4. Sic apud Hilar. & Aug. in hunc Psal. fi excipias &c. ficut Caffiod. in Pf. 5. p. 24. c. Novatianus de Trin.
verbum irridebit, pro deridebit : Græcè , &x7eaccelan; at in p. 1036. a. & 1043. b. Poftula à me , &c. Similiter Cypr.
Ms. Alex. cayencévelcu. Item ubique constanter , fubfannabit, I. 2. Testim. p. 288. b. August. in 1. Pl. col. 5. e. Gaud.
ur & inf. conturbabit , non fubfannavit , & conturbavit , quæ Brix. serm. 18. p. 927. b. & Maxim. Taurin. p. 19. c.
habet Ms. Germ. more vet. codicum in quibus nimiùm sæ Hilar. verò in Ps. 2. col. 42. Pofce à me, &c. item conf-
pe mutatur b. in v. & vice versa.

tanter in Pf. 67. col. 197. a. 202. a. & in Pf. 126.& 144.
*.5. Concinunt Aug. & Cassiod, in hunc Pf, unà cum col. 421. a. & 563. b. Similiter hab. Ambr. Hex. I. col.
Tom. II.

B ij

me

eos.

1

in eum.

eo,

VERSIO ANTIQUA.

HEBR.

VULGATA HOD.
Ex Ms. Sangerm. & poffeffionem tuam termi- nem tuam terminos terra.

Lionem tuam terminos terræ.
nos terræ.

9. Reges eos in virga fer Pafces eos in virga ferrea : ut 9. Reges eos in virga ferrea , Apoc.si rea : tanquam vas figuli con- vas figuli conteres eos,

& tanquam vas figuli confringes

27.

19.15 fringes eos.

10. Et nunc reges intelligi Nunc ergo reges intelligite: eru 10. Et nunc reges intelligite : te : erudimini qui judicatis ter- dimini judices terre.

crudimini qui judicatis terram. ram.

11. Servite Domino in ti Servite Domino in timore, do II. Servite Domino in timore i more, & exsultate ei cum tre- exsultate in trenore.

& exsultate ei cum tremore, more.

12. Adprehendite discipli Adorate purè , me fortè irasca 12. Apprehendite disciplinam,
nam, nequando irascatur, & tur , eo perearis de via. nequando irascatur Dominus, &
pereatis de via jufta.

pereatis de via justa.
13. Cùm exarserit in brevi Cùm exarserit poft paululum fu 13. Cùm exarserit in brevi ira
ira ejus, beati omnes, qui con- ror ejus, beati omnes, qui sperant ejus , beati omnes, qui confidunt in
fidunt in eum.

NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM.
9. f. Posce à me , &c. ut sup. Vide etiam in Pf. 1. col. 761. 6. Conc. 1o. I. col. 1261. c. Intelligunt , ficut ait David,
a. August. de unit. Eccl. to. 9. col. 350. c. extremò legit & eruditi sunt, qui judicant terram.
fines terra. Ac in Collar. Carthag. col. 393. a. Poftula à ¥. 11. Ita Hilar. & Aug. in hunc Pfal. Sic etiam apud
terminos terræ. Sic etiam apud Optat. I. 2. conf.

Cypr. l.

3.
Testim.

311. c. excepto hoc ult. in tremore
Donac. p. 26. b. c. & Auct. l. de vocat. Gent. c. 9. p. juxta Gr. v spóuw. Hilarius infra , col. 51. a. b. admittic
7. a. Concinunt antiq. Plalteria unà cum Græco. Auctor utrumque in tremore , & cum tremore.
verò l. de promill. p. i.c. 35. col. 116. Dabo tibi gentes ha ř. 12. Sic apud Aug. in Pf. 2. col. 6. d. addito uno
reditatem , & poß. tuam fines terre.

Dominus , poft verbum irafcatur. Succinit Hilar, in eund.
9.9. Sic Hilar. in PS. z. col. 45. a. nisi quòd præpo- Pl. col. 48. e. & 52. b. nisi quòd legit , ne forte irafcatur :
Dit , voci tanquam ; subinde hæc addit: Quod nobiscum fic etiam habet Psalmus ibid. præfixus , col. 27. a. at Hilar.
eft, reges eos , cum illis eft , Tomarcīs durés, id eft, pasto- infra , col. 52. a. legit nequando, Ap. Cypr. epift. 62. p.
raliter reges ; & post pauca : Hæc ergo virga ferrea, ut reget, 102. b. ita : Continete disciplinam, ne forte irafcatur Do-
ita confringes & conteret : nam magis boc secundum LXX. minus, & perearis à via recta : similiter I. de hab. virg. p.
Translatores gracitaris proprietas enunciat , ita enim scriptum 173. a. & 1. 3. Testim. p. 324. a. Item Auct. I. de pro-
et, ως σκεύη κεραμέως ζυντρίψεις αυτές. Αuguft. in Pf. 2. mill. p. 3. col. 184. d. Continete disciplinam, nequando , &c.
col. 5. f. legit , conreres eos : fimiliter in Pf. 58. p. 558. b. ur in Vulg. In Gr. Δράξαθε παιδείας, μή πο7ε ορχιδή Κί-
& l. 2. de conf. Evang. to. 3. col. 30. e. Apud Ambrof. erosa aj amoasias ód õ cixalas. Aug. in Job, to. 3. col.
de a pol. David, col. 731. C. hæc fola leguntur : Reges eos 665. g. haber, de via reda.
in virga ferrea : ficut ap. Hilar. in Pf. 144. col. 563. b. *. 13. Similiter hab. Hilar, in eund. Psal. col. 48. e.
In Græco deest , poft ferrex ; fed in Mr. Alex. adest esbo & 52. e. Sic eriam Aug. ep. 153. to. 2. col. 526. e, at
wis CxEum , in edd. Ald. & Compl. cós Cxsus, in Vatic. Ws in Ps. 2. col. 6. e. legic in eo , in fine. Gr. oi TETOGótes
Crevos, &c. ut in Lat. sup.

és durã. Pfalt. vetera ferunt in eum , ut sup. Apud Cypr.
*. 10. Sic Hilar. in Pf. 2. col. 48. e. Gr. addit 7 árleg, epist. 62. p. 102. b. sic habetur : Cùm exarferit cito ira
ad verbum erudimini ; cæc, ut in Lat. Rectè Aug. in Pf. ejus freper vos : sic etiam l. de hab, virg. p. 173. a. & l. 3.
2. col. 6. a. & Auct. I. de promiss. p. 3. col. 184. d. Eru Testim. p. 324. a. sed ultimo loco addir : beati omnes , gut
dimini omnes , &c. Cypr. 1. 3. Testim. p. 328. b. Emen- confidunt in eo.
damini qui judicatis terram ; cæt, ut sup. Xistus III. epist.

me

quare multiplicari - D Cumin qui " tribulantme ? Omine quid multiplica; D Juneu hostes "mei? mulii con

VERSIO ANTIQUA.

HEBR.

VULGATA HOD.
Ex Ms. Sangerm. 1. Pfalmus David, cùm fugit Psalmus David , cùm fugeret à 1. Pfalmus David , cùm fugeret å

à facie Abeffalon fili sui. facie Absalom filii fui. facie Absalom filii sui. ( 2. Reg.
III.

I11.

IS. 14.) III. 2DI

Omine , 2.

D

Omine ti sunt qui tribulant me?

tribulant me ? multi insurgunt adversùm me. Surgunt adversùm me.

multi insurgunt adversùm me.
3.

Multi dicunt animæ meæ: Multi dicunt anima mea : Non 3. Multi dicunt animæ meæ :
Non eft falus ei in Deo ejus. eft falus huic in Deo. SEMPER. Non est salus ipfi in Deo ejus.
DIAPSALMA.
4

Tu autem Domine sur Tu autem Domine, clypeus circa 4. Tu autem Domine fusceptos
ceptor meus es , gloria mea, me ; gloria mea , & exaltans caput meus es , gloria mea , & exaltans
& exaltans caput meum.
meum.

caput meum.
5. Vocem meam ad Domi Voce mea ad Dominum clama-

s. Voce mea ad Dominum cla.
num clamavi,& exaudivit me bo, & exaudiet me de monte sancto mavi : & exaudivit me de monte

NOTÆ AD VERSIONEM ANTIQUAM.
7. 1. Ita Aug. in hunc Pf. præter unum fugeret , pro #. 4. Similiter huic . præponitur Diapfalma in Psalt.
fugit. Gr. Óhóte creditegoxer , &c. Brev. Mozarab. habet , Carnur. Corb. & in Gr. at neque ab Aug. neque à Cassiod,
Ipfi David, è Gr. Tớ Aavid. Pfalt. ver. Fabri fimpliciter , memoratur : exstar in utroque Psalt. Rom. & Gallic, to. 1,
Pfalmus David, absque feqq. In Corb. Pfalmus David , & nov. ed. Hieron. In Gallicano Fabri, ejus loco ponitur
sequentia. Caffiod. in hunc Pf. fcribit Abesfallom, è Gr. Semper , juxta Quintam edir. in qua hîc & deinceps , 11-
’ACE Fancék. Ambr. de apolog. David, c. 4. col. 680. b. Wartós : neutrum admittitur in Vulg. Hoc autem vocabu-
In tertio Pfalmo , inquit, Abefalon titulus præmittitur. lum Diapfalma, in subseq. Psalm, toties pene Mss. codd. ex-

7. 2. Sic ap. Aug. in Pf. 3. col. 7. f. fi excipias ult. hibent, quoties habetur in Græco edit. Rom. Vide Aug.
fuper me ; Gr. ez' qué ; at infra, col. 10.f.& 11. e. Aug. inf. Not. in Pf. 4. 7. 4. ficur Hieron. epist. ad Marcellam.
legic adversùm me. Tertul. l. cont. Prax. p. 848. b. fic: Sequens verfic. Tu autem , &c. idem eft ap. Aug. Caffiod.
Domine quid multiplicati funt qui comprimuni me ? Græc. ut & in ver. Pfalt. quibus omnibus favet Gr.
si grilare's ue.

8.5. Gr. habet ourñ nx, &c. ut sup. Tercul. 1. 4. adv.
$. 3. Aug. & Caffiod. in hunc Pf. habent, illi in Deo Marc. p.706.c, Voce mea ad Dominum exclamavi, &c. Gr.
ejus, fícut Ambr. l. de lapf. virg. p. 319. a. Ita quoque in exéresta. Aug. & Caffiod. in hunc Ps. Voce mea ad Domia
Græco.

oum clamavi , uc in aliis Psalteriis vet,

vit me.

Psalm

. IV. VULGATA NOD.

HEBR

VERSIO ANTIQUA. fancto fuo. suo, SEMPER.

de monte fancto suo, Dia- £x Mf, Sangerare

PSALMA. 6. Ego dormivi, & soporatus Ego dormivi, & foporatus sum; 6. Ego dormivi, & sopos sum : & exfurrexi, quia Dominus evigilavi, quia Dominus Sustenta- ratus sum : & exsurrexi , quosuscepit me.

niam Dominus suscipit me. ? 7. Non timebo millia populi Non timebo millia populi , quæ

7. Non timebo millia pocircumdantis me : exsurge Domine, circumdederunt me : surge Domi- puli circumdantium me : ex salvum me fac Deus meus, ne , salvum me fac Deus meus, Turge Domine, falvum me fac

Deus meus. 8. Quoniam tu percussisti om Quia percuffifti omnium inimi 8. Quoniam tu percusilti nes adverfantes mihi fine causa : corum meorum maxillam : dentes omnes adverfantes mihi sinę dentes peccatorum contrivisti. impiorum confregisti.

caufa:dentes peccatorum con

teruisti, 9. Domini eft falus: & super po Domini eft falus : Super populum 9. Domini eft falus : & fupulum tuum benedictio tua. tuum benedictio tua. SEMPER. per populum tuum benedictio

tua. NOTÆ AD VERSIONEM ANTIQUAM. ¥.6. Ver. Irenæi Interp. I. 4. C. 31. p. 269. a. ita le Varim. p. 733. h. Ego dormivi, fomnum cepi : & furrexi, git cum Psalt. Corb. Ego dormivi , fomnum cepi. Item quon. Dom. fufcepit me. Ita quoque in Psalt. vet. Fabri, Cypr. 1. 2. Testim. p. 295. a. cum Lactantio, l. 4. Insti præter hoc, & exfurrexi. Apud Cerealem , l. cont. Maximin. cut. c. 19. P. 582. Ego dormivi, & fomnum cepi : 85 refur- c. 6. Ego dormivi, & fomnum cepi : 69 resurrexi, quia Dorexi, quoniam Dominus auxiliatus eft mihi. Hilar. in Pf. 131. minus fufcepit me. In Psalt. Mediolan. Ego dorm. 5 quievi, col. 449. f. Ego dormivi, es fomnum cepi : & furrexi, quon. In Carnut. 8 fomnum cepi, cum hoc, suscipiet me. In RoDom. fufcipiet me. Ambr. 1. de Tob. c. 20. col. 616. a. mano ro. 1. nov. ed. Hieron. fomnum cepi : & refurrexi , Ege dormivi , quievi : 6 surrexi; fimiliter I. de Nab. c,

quon. Dom. suscipiet me. In Breviario Mozarab. & apud 15. col. 584.b. additque, quoniam Dominus suscipiet me: Isidor. Hifpal. in Gen. c. 3. p. 285. b. Ego dormivi, itidem in Ps. 36. col. 809. d. fed habet resurrexi : lib. verò quievi : 5 resurrexi , quon. Dom.

fufcitavit me. Idem llidor, de bened. Patriarch. C. 4. col. 519. c. & l. de bon. mort. de resurr. Dom, c. 53. legit exsurrexi. A Græco abest c. 8. col. 404. c. fic: Ego dormivi, grequievi : furrexi, à, ante i'uyéplyv ; extremò vero fic, avliaúte7c6 px ; apud quon. Dom. suscepit me : fimiliter l. 6. Hex, col. 142. f. ni Justinum, ávené6876 M8 ; ita quoque eft in Paraph. Chald. fi quod legit , exfurrexi. Auguft. in Pf. 3. col. 8. f. ita : & in Pfalt. Æthiop. & Arab. Ego dormivi , & fomnum cepi : & exstirrexi, quon. Domia #.7. Aug. & Caffiod. in hunc Pf. legunt circumdantis nus fufcipiet me ; subinde air : Nonnulli autem codices bo unà cum veterib. Plalt. reliqua ut lup. in uno tamen bent: Dormivi, & soporatus sum ; & alii aliter quomodo in. Corb. circumdantes me. In Gr. lic : Qú po but hoopar ato, terpretari posuerunt quod Græcè pofstum eft , 'Eyw dlhé ixorpúlur, mverátwr nog tw xúxxw 'zilibuérer poi , &c. Non timebe güAvW6* & inf. col. 9. a. Hoc magis animadvertendum eft, à decem millibus populi in circuitu imminentibus mihi, &cm quemadmodum in una sententia s præteriti temporis verbum in ΜS. Αlex. των κύκλων Cυνεπιτιθεμένων. pofuit & futuri : exsurrexi enim dixit , quod eft de præte 7. 8. Ira Aug. & Cassiod, in hunc Pfalm. nisi excipias rito ; {uscipier , quod eft de futuro. Similiter iterum legit verbum ult. contriviti. Similiter ap. Hilar, in Pf. 56. den Aug. in pr. 5o. col. 535. g. & l. 17. de civit. Dei, c. tes pecc.contrivifi; in Psalt. Corb.conteruifti, ut fup. 18. to. 7. col. 481. a. nisi quòd hoc ult. loco delet , 7.9. Ita Aug. & Cassiod. in hunc Pl. cum vec. Plale, poft verbum cepi ; at l. 2. de Gen. to. 1. col. 680. e. hab. In Gri non exprimitur eft. Sexsurrexi , quon. Dom. fufcepit me. Vigilius Tapl.l.cont.

me

VULGATA HOD.

HEBR.

VERSIO ANTIQUA. s. In finem in carminibus , Pfalmus Victori in Psalmis, Canticum 1. In finem, Pfalmus Cantici Ex MS. Sangerne David. IV.

David. IV.

ipfi David. iv. Um invocarem , exaudivit Nuocantem me exaudi me Deus 2.

Deus justitiæ meæ : in juftitia mea: in tribulatione di audisti me Deus justitia tribulatione dilatasti mihi. latasti mihi.

mex : in tribulatione dilatasti

me. Miserere mei, & exaudi oratio Miserere mei, dar exaudi ora Miserere mei Deus, & exnem meam. tionem meam.

audi orationem meam. 3. Filii hominum usquequo gra Filii viri, ufquequo inclyti mei 3. Fili hominum usquequo ri corde ? ut quid diligitis vanita- ignominiosè diligitis vanitatem , gravis corde? ut quid diligitis fem , & quæritis mendacium ? quærentes mendacium? SEMPER, vanitatem, & quæris menda

cium? DIAPSALMA. 4. Et scitote quoniam mirifica Et cognofcite quoniam mir abi. 4. Er scitote quoniam ma

NOTÆ AD VERSIONEM ANTIQUAM. 7. 1. Ira in Psalt. Mozarab. In Corb. In finem , Pfalm. latione dilatasti me. Mif. mibi Domine , & exaudi, &c Ap. Cantici David. Ap. Aug. in hunc Pl. fic : In finem , P/alm. Ambr. in Pf. 43. col. 925. 6. & in Pf. 118. col. 1042. a. Canticum Dg-id. Ap. Caffiod. in eund. In finem , Pfalmus & 1129. e. hæc pauca ? in tribulatione dilatasti mibi. In David Canticum. Concordat Psalt. Rom. to. 1. nov. edir. Gr. 'Ev TC Tingasisal je, klauzude pix o Osas..... a Jana Hieron. at in Rom. & Gallic. Fabri, fic: In finem , Pfalmus irréturés po. Oixleiquoór Mes, &, &c. Ald. ed. habet, sioCantici David. In vet. Ffalt. ejusd. Fabri fimpliciter, Pfalm xxoes MB..... Trátwas mea mus David. In Gr. Eis To Téx05 cv Varucis, 'n tão Aavide *. 3. Aug. in hunc Pf. legit graves corde ; cær. ur in in Mr. Alex. Yarmos tã; in Ald. & Compl. cv úprais, Yax Vulg. item epist. 76. to. 2. col. 179. d. lib. verò 9. conμός τω, &c.

fest. to. 1. col. 160.c. d. quousque graves corde. Ennodius 8.2. Aug. in hunc Pl. non differt à Vulg, neque

etiam ap. Sirm. to. 1. p. 1639. b. cum Fulg. epist. 7. c. 13. p. 1. 9. confeff. to. 1. col. 160. c. d. nisi quod hîc leg. Do 195. ufquequo graves corde, &c. Similiter in Breviar. Mo. mine , loco Deus. Calliod, in eund. Pl. fimiliter hab. Do zarab. & Pralt. Rom. Fabri ; at in Rom. & Gallic. to. 1. mine , fed cum hoc , exaudisti me. Breviar. Mozarab. ira : nov. ed. Hieron. gravi corde , ut & apud Maxim. Taurin. Cùm invocarem te, exaudisti me Deus juftitiæ meæ : in tri

po

8. d. & Caffiodorum. In Gr. 'Tici ..... Bæpurcápor 106..... bulatione mea dilarasti mibi. Similiter Píalt. Rom. Fabri,

y Suleite, &c. nili quòd habet dilatafti me : deinde, Miferere mibi Domi 7.4. Aug. in hunc Pf. conftanter legit : Et fcitote queme, &c. Mediolan. & Carnut. Cùm invocarem te , exaudisti niam admirabilem fecit Dom..... dum clamavero , &c. ar l. me , &c. Corb. Cum invocarem , exaudifti me ..... in tribu 9. confed, to. 1. col. 160.d.quon. Dom. magnificavit fan&.