1 Es Ms. Sangerm. VERSIO ANTIQUA. 8. Ecce enim veritatem dilexifti: incerta & occulta cordis manifeftafti mihi. 9. Afperges me hyffopo, & mundabor: lavabis me, & fuper nivem dealbabor. 10. Auditui meo dabis gaudium & lætitiam : & exfultabunt offa humiliata. 11. Averte faciem tuam à 12. Cor mundum crea in ne auferas à me. 14. Redde mihi lætitiam falutaris tui: & fpiritu principali confirma me. 15. Doceam iniquos vias tuas: & impii ad te conver tentur. 16. Libera me de fanguinibus Deus, Deus falutis meæ: exfultavit lingua mea juftitiam tuam. 17. Domine, labia mea aperiens : & os meum adnuntiavit laudem tuam. 18. Quoniam fi voluiffes facrificium, dediffem utique: holocauftis non delectaberis. Libera me de fanguinibus Deus, Deus falutis mea: laudabit lingua mea juftitiam tuam. Domine labia mea aperies, & os meum annuntiabit laudem tuam. Non enim vis ut victimam feram: nec holocauftum tibi placet. ma me. 15. Docebo iniquos vias tuas: & impii ad te convertentur. 16. Libera me de fanguinibus Deus, Deus falutis meæ : & exfultabit lingua mea juftitiam tuam. 17. Domine, labia mea aperies: & os meum annuntiabit laudem tuam. 18. Quoniam fi voluiffes facrificium, dediffem utique: holocauftis non delectaberis. NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM. 1. 1. de verit. præd. p. 439. Ecce enim in iniquitatibus con- . 8. Sic Auct. quæft.Vet.Test. ap. Aug. to. .9. Accinunt magno confenfu Hilarius in Pf. 53. P. . 10. Sic in Pfalt. Corb. cui favent Ambrof. 1. de apol. Dav. to. 1.697. a. & Caffiod. in hunc Pf. cum Pfalt. Rom. &c. addito, poft lætitiam. Auguft. in eund. Pf. & ep. 266. to. 2. 899. g. 900. c. & 1. 2. de doctr. chr. to. 3. 44. b. Auditui meo dabis exfultationem & lætitiam. Gr.'Axles με ἀγαλλίασιν καὶ εὐφροσύνην· ἀγαλλιάσονται, &c. . II. Concinunt Hilarius in Pf. 65. col. 178. d. Ambrof. 1. de apol. Dav. to. 1. 694. e. 697. d. August. & Caffiod. in hunc Pf. cum Pfalt. Rom. & Gr. #. 12. Similiter Ambrof. I. de apol. Dav. to. 1.698. d. & inf. 719. e. 1101. f. 1165.b. necnon Aug. & Caffiod. in hunc Pf, & Chromat, Aquil. in Matth. p. 979. a. cum Pfalt. Rom, & al. Apud Tertul. 1. de anima, p. 483. b. Cor mundum conde in me Deus. Gr. xтisor cv eμol, &c. Auctor verò quæft. Vet. Teft. apud Aug. to. 3. q. 112. Cor mundum crea in me Deus: & fpiritum juftum dedica in vifceribus press. Gr. arsuμa südès éynalnieor è, &c. . 13. Sic Ambrof. de apol. Dav. 694. e. 699. a. necnon Auguft. & Caffiod. in hunc Pf. cum Philaftr. Brix. & Pfalt. Rom. & Gr. . 14. Concinunt Iren. 1. 3. c. 17. p. 208. c. Ambrof. 1. de apol. Dav. to. 1. 700. a. & Caffiod. in hunc Pf. unà cum Pfalt. Rom. In Coisl. deeft med. &. Ap. Aug. in eund. Pl. Redde mihi exfultationem falutaris tui: &, &c. ut fup. In Gr. Απόδος μοι τὴν ἀγαλλίασιν το σωτηρία σε πνεύ μαλι ἡγεμονικώ ςήριξιν με . 15. Ita Aug. & Caffiod. in hunc Pf. cum Auct. quæft. ap. Aug. to. 3.q. 112. necnon Pfalt. Rom. Corb. Carnut. & Moz. Apud Ambrof. 1. de apol. Dav. to. 1. 700. e. Docebo iniquos, &c. In Gr. Aid ážo, &c. . 16. Ita legit Ambr. 1. de apol. Dav. to. 1. 694. e. 701. c. e. necnon Auct. quæft. ap. Aug. to. 3. q. 112. cum Pfalt. Corb. fi excipias verbum exfultabit. Rom.Fabri hab. & exaltabit. Coislin. exfultavit ling. mea juftitias tuas. Moz. & exfultabit..... juftitias tuas. Caffiod. nil differt à Vulg. Aug. verò in hunc Pf. initio leg. Erue me, at inf. Libera me, &c. ut in Vulg. de hac autem voce fanguinibus, ita differit ibid. col. 472. d. Expreffit Latinus Interpres verbo minùs Latino, proprietatem tamen ex Graco. Nam omnes novimus Latinè non dici fanguines, nec fanguina; tamen quia ita Græcus pofuis plurali numero, non fine caufa, nifi quia hoc invenit in prima lingua Hebræa, maluit pins Interpres minus Latinè aliquid dicere, quàm minùs proprie. Græcè 'Pusaí μs 1⁄2 aiμáτων..... με ἀγαλλιάσεται, &c. . 17. Pfalt. Sangerm. jungit vocem Domine, cum . præced. fed malè ; nam in Plalt. Rom. & apud Ambrof. I. de apol. Dav. to. 1.701. f. necnon Auguft. & Caffiod. in hunc Pf. omnia exftant ut in Vulg. Auctor tamen quæft. apud Aug. to. 3. q. 112. textui favet : & Ambrofius epift. 41. to. 2. 960. a. habet; Os meum aperies; 5 annuntiabis laudem tuam. . 18. Sic Iren. l. 4. c. 17. p. 248. a. Hilar, in Pf. 62. & 65. p. 154. c. 182. b. Ambrof. 1. de apol. Dav. to. 1. col. 702. c. & Aug. in hunc Pf. In Pfalt. Rom. Fabri fic interpungitur: facrificium dediffem: utique boloc. &c. In Rom. Martian. fi voluiffès facrificium, dediffem utique holoc, non, &c. In Moz. bolocauftis verò non, &c. In Coislin. & apud Caffiod, in eund. Pf. holocauftis autem non, &c. Auct. quæft. apud Aug. to. 3. q. 103. fi voluiffes facrificia, dediffem: utique holoc. &c. at infra q. 112. Vulgate favet. In Gr. "Oth εἰ ἠθέλησας θυσίας, ἔδωκα ἂν ὁλοκαυτώματα εκ . 866 Num T . 19. Sic habet Iren. 1. 4. c. 17. p. 248. a, præter vocem Dominus, loco Deus; Mf. tamen Clarom. hab. in fine non fpernit, cum Pfalt. Rom. Coislin. Mediolan. Carnut. & Moz. Tertul. cont. Jud. c. 5. p. 138. c. ait : Cor contribulatum hoftia eft Dei. Cypr. epift. 77.& 81. p. 159. c. 164. a. Sacrificium Deo..... cor contritum & humil. Deus non defpicit: item lib. de mortal. p. 232. a. at 1. 3. Teftim. p. 306.a. leg. non defpiciet. Hilar. in Pf. 125. & 130. p. 412. C. 442. f. Optimum Deo facrificium cor contribulatum & in Pf. 122. P. 396. e. Optimum facrif. Deo eft cor contribulatum : & in Pf. 2. ac 137. p. 46. & 502. b. cor contribulatum & bumiliatum Deus non fpernet: demum in Pf. 118. p. 262. e. cor enim humiliatum Deus non fpernit : & facrificium optimum cor contribulatum. Ambr. 1. 1. de Cain, & Ab. c. 9. to. 1. 199. e. cor contritum..... Deus non fpernit: item infra 631. e. 1207. a. & to. 2. 317. b. Similiter Hieron. in Ifai. 1. to. 3. 15. c. & in Jerem. 23. 636. a. item in Naum 1. 1563. a. at infra 1590. d. hab. non defpicit, ficut in Dan. 3. 1085. d. S. Paulin. epift. 40. & 49. p. 244. b. 291.3.com contribulatum & bumil. Deus non fpernit: Auguft. in hunc Pf. cor contritum..... non fpernit: at 1. 10. de civit. Dei, to. 7. 241. f. non fpernet. Itidem in Conc. Rom. 3. to. 4. Conc. VULGATA HOD. 1. In finem, Intellectus David, 1691. e. Auct. verò quæft. apud Aug, to. 3. q. 112. cum . 20. Ita in Pfalt. Rom. & Corb. fed abfque tui, poft . 21. Concinunt Ambrof. 1. de apol. Dav. p. 703.a. & Caffiod. in hunc Pf. cum vet. Pfalt. Auguft. in eund. Pf. leg. oblationes, & bolocauftomata, &c. Tertul. cont. Jud. c. 5. p. 138. f. ait : Cor contribulatum acceptabile facrificium Deo. Græce, Τότε εὐδοκήσεις..... ἀναφορὰν, καὶ ὁλοκαυ μala TóTS arci Cour, &c. HEBR. Victori eruditio David, VERSIO ANTIQUA. 2. Cùm venit ad eum Doec gloriaris in mali Uid gloriaris in malitia po- 3. Quia, qui potens es in eft die. Infidias cogitat lingua tua, quafi novacula acuta faciens dolum. iniquitate? 4. Tota die injuftitiam cogitavit lingua tua: ficut novacula acuta fecifti dolum. NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM. . 1. Accinunt Auguft. & Caffiod. unà cum Pfalt. Rom. Corb. & Vatic. ap. Hilar. In Moz. & Coislin, fic: In finem intellectus ipfi David. Apud Hilar. in hunc Pf. p. 69. In finem intellectus illi David. Gr..... CuvesEWS TW David. . 2. Itidem in Pfalt. Coislin. hoc omiffo, ad eum. In Rom. Fabri, & Corb. fic : Cùm venit Doec Idumaus, & annuntiavit Saul, & dixit: Venit David in domo Abimelech. Corb. hab. dixit ei. Mozat. Cùm veniffet Nathan propheta, cùm ingreffus eft ad Berfabee. Hilar. in hunc Pf. col. 69. e. Cum venit Doec, & annuntiavit Saul, & dixit: Quia venit David in locum Abimelech. Pfalm. ibid. in fronte defcriptus ex Mf. Vatic. Cùm venit ad eum Doec Idumæus, & nunciavit Sauli: Venit David ad domum Achimelech. Auguft. Cùm venit Doech Idumæus, nunciavit Saul: Venit David in domum Abimelech : hîc plerique Mfs. habent: Pfalmi titulus: Nunciarum effe Sauli de David, quòd venerit David in domum Abimelech. Apud Caffiod. fic: Cùm venit Doeg Idumæus, & annunt. Sauli, & dixit illi: Ecce venit David in domum Abimelech. Similiter in Pfalt. Rom. Martianæi, excepta voce illis, pro illi. Apud Ambrof. de apol. Dav. c. 8. to. 1. 688. d. De proditione Doech Syri, cujus eft titulus in Pfalmo quinquagefimo primo. In Gr. Ev T ἐλθεῖν Δωὴν τὸν Ἰδεμαῖον, καὶ ἀναγεῖλαι τῷ Σαύλ, καὶ εἰπεῖν αυτῷ· Ἦλθε Δαυὶδ εἰς τὸν οἶκον Αβιμέλεχ Theod. & Symm. Αχιμέλεχ. . 3. Sic Ambrof. epift. 9. to. 2. 794. e. cum Pfalt. Rom. Martianæi. In Rom. Fabri deeft in, ante vocem ini quitate. Hilar. quoque in hunc Pf. col. 71. a. & 74. d. ait : тик . 4. Sic in Pfalt. Rom. & apud Ambrof. l. 3. offic. to. 2. 126. d. Item apud Hilar. Auguft. & Caffiod. in hunc Pf. mutatâ interpunctione, ut notatur . præced. In Plalt. Coislin. ficut rafurium acutum fecifti dolum. Similiter in Pfalmo ex cod. Vatic. ap. Hilar. in quo præterea cogitabit, non cogitavit ; dein, ficut raforium, &c. In Gr. ¿ðiniav ἐλογίσατο..... ὡσεὶ ξυρὸν ἠκονημένον, &c. Ex Mf. Sangerma Ex Mf. Sangerm. VERSIO ANTIQUA. HEBR. Dilexifli malum magis quàm boiniquitatem num; mendacium magis quàm loqui juftitiam. SEMPER. 5. Dilexifti malitiam fuper 6. Dilexifti omnia verba 7. Propterea Deus deftruet & te in finem : evellat te emigret te de tabernaculo fuo; & radicem tuam de terra viventium. DIAPSALMA. 8. Et videbunt jufti, & timebunt, & fuper eum ridebunt, & dicent: 9. Ecce homo, qui non pofuit Deum adjutorem fibi: Sed fperavit in multitudine divitiarum fuarum : & prævaluit in vanitate fua. 10. Ego autem, ficut oliva fructifera in domo Dei, fperavi in mifericordiam Dei inæternum, & in fæculum fæculi. II. Confitebor tibi Domi* Ms. quem. ne in fæculum * quoniam fecifti & exfpectabo nomen tuum, quoniam bonum eft ante confpectum angelorum tuorum. Dilexifti omnia verba ad devorandum, lingua dolofa. Sed Deus deftruet te, in fempiternum terrebit, & evellet te de tabernaculo; & eradicabit te de terra viventium. SEMPER. Videbunt jufti, & timebunt, & fuper eum ridebunt : Ecce vir, qui non pofuit Deum fortitudinem fuam: Sed fperavit in multitudine divitiarum fuarum: confortatus eft in infidiis fuis. Ego autem ficut oliva virens in Confitebor tibi in faculum, quo- NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM. *. 5. Concinunt Aug. & Caffiod. in hunc Pf. unà cum Pfalt. Rom. & Pfalmo ex cod. Vatic. ap. Hilarium; fed Hilarius ipfe fic legit n. 9. Dilexifti malitiam fuper benignit. iniquitatem fuper quàm loqui juftitiam : & n. 1o. ac infra, injuftitiam fuper quàm loqui juftitiam. In Pfalt. Corb. iniquitatem loqui magis quam aquit. In Gr. 'Hyάanças xaxlav ὑπὲρ ἀγαθωσύνην· ἀδικίαν ὑπὲρ τὸ λαλῆσαι δικαιοσύνην. DiaPfalma pariter fequitur in Pfalt. Rom. Corb. & al. Item in ed. Rom. LXX. non verò in edd. Ald. & Compl. nec etiam apud Auguft. & alios. .6. Ita Pfalt. Coislin. cum Pfalmo ex cod. Vatic. ap. Hilar. Pfalt. verò Rom. & Moz. hab. in lingua dolofa; Carnut. & Corb. in linguam dolofam. Hilarius ipfe in hunc Pf. n. 12. bis, linguam dolofam: Mf. tamen Reg. utroque loco hab. lingua dolofa; ut & Caffiod. in hunc Pf. Auguft. in eund. Dilexifti omnia verba fubmerfionis, linguam dolofam. Hilarius loco cit. conftanter, pracipitationis ; fed notat verbi virtutem Latinum fermonem non tenuiffe. Qua enim, inquit, nobifcum verba præcipitationis funt, ea à Gracis púμala xala@orious commemorata funt ; quo dicto fignificatur id, quod nobifcum præcipitatio eft, cum illis effe, demerfio in profundum maris. .7. Sic Hilar. in hunc Pf, n. 12. nifi quòd delet te, poft evellat, & legit tuo, non fuo. At Pfalm. Vatic. apud ipfum Vulgatæ confonat cum Auguft. in eund. Pf. & Plalt. Rom. Similiter in Moz. & Coislin. præter hoc, & evellet. In Corb. Propt. deftruet te Deus..... evellet te, 5 emigret te de tabernac. fuo; rad. &c. Apud Caffiod. Propt. deftr. te Deus in finem: evellet te, emigrabit te de tab. fuo, &c. In Gr. Aid TTO Ed's xα DÉROL CE EIS TÉROS EXTINOL Ce, και μελαναςεύσαι (ε από σκηνώματος ( Ald. & Compl. add. (8), &c. Diapfalma pariter exftat in Pfalt. Rom. Corb. & Vatic. Hilar. ficut in ed. Rom. LXX. deeft verò in edd. Ald. & Compl. nec ejus mentionem faciunt Auguft. & alii. ap. . 8. Ita Auguft. in hunc Pf. cum Pfalt. Corb. At Hilar. & Caffiod, in eund, delent & in principio, cum Psalt. Rom. &c. Hilarius tantùm poftponit fuper eum, verbo vi- #. 9. Ita Caffiod. in hunc Př. cum Pfalt. Rom. At Hilarius, & Auguft. in eund. conftanter legunt adjutorem fuum, cum Vulg. Mozarab. adjutorium fuum. Coislin. adjutorem fuum : fed fperavit in multitudinem divit. &c. Gr. βοηθὸν αὐτῷ· ἀλλ ̓ ἐπὶ τὸ πλῆθος, &c. Ald. & Compl. T. Anon. apud S. Paulin. epift. ad Marcell. to.z. p. 5. Confidunt, inquit, in multitudine divit. non ponuns Deum adjutorem fuum. Innocent. I. epift. 30. Conc. to. I. col. 897. a. Ecce homines, qui non pofuerunt Deum adjutorem fibi. . 10. Sic in Pfalt. Corb. In Rom. verò & Coislin. Ego autem, ficut..... in domo Domini, fperavi in mifericordia Dei mei, &c. Similiter in Mozarab. uno excepto fperabo. Apud Hilar.. Auguft. & Caffiod. in hunc Pf. omnia ut in Vulg. Ambrofius in Luc. 2. & 19. col. 1303. c. & 1495. b. leg. in domo Domini. Gr. 78 • deinde, al τὸ ἔλεος τῷ Θεῷ εἰς τὸν, &c. 기 . 11. Pfalt. Corb. Confitebor tibi Domine in fæculum qua fecifti..... ante confpedum fanctorum tuorum. Rom. Confitebor tibi Domine in fæculo quia fecifti, &c. ut in Corb. In Coislin. Confit. tibi Domine in faculum quia..... quoniam bonus ante confpectum omnium fandorum tuorum. Hilarius in hunc Pf. n. 22. Confitebor tibi Domine in faculo quia tu fecifti..... quoniam bonum ante confpectum fandt. tuorum: & infra n. 24. quoniam bonum eft in confpe&tu fanctorum tuorum. Legendum autem effe fimpliciter in faculo, ita probare nititur Spes in mifericordia Dei, in faculum & in faculum faculi eft..... fed confefto tantùm in faculo, non etiam in faculum faculi: idem repetit infra col. 81. d. Apud Auguft. in hunc Pf. Confitebor tibi in faculum quoniam fecifti..... quia jocundum eft in confpectu fan&torum tuorum. Apud Caffiod. Confit, tibi Domine in faculum quia..... quoniam bonum eft ante confpectum fanit. tuorum. In Brev. Moz. ante confp. omnium fanit. tuorum. In Gr. 'Etouonorúcoμal Cos εἰς τὸν αἰῶνα ὅτι..... ὅτι χρησὸν ἐναντίον τῶν ὁσίων (α . 1. Caffiod. cum Pfalt. Moz. & Rom. Fabri: In finem, Pro Amalech intellelis David. Rom. Martianxi, In finem, pro Meleth, &c. Coislin. In finem, pro Maelth intelligentia David. Corb. In finem, pro Maileth intellectûs David. Pfalm. Vatic. apud Hilar. David in finem, pro Abimelech intellectus David. Hilarius ipfe in hunc Pf. p. 83. c. Infcribitur, inquit, In finem, pro Maeleth intellectus illi David. « Editt. » tamen cum Mf. Reg. Abimelech. Vatic. cod. Amalech, quod > bis legitur apud Hieron. in expofitione tituli, quamvis ipfe >> Pfalmus, Mabalath, apud eund. infcribatur, quomodo > legitur in editione Ruffini, cùm in Mf. exftet Melech; in cod. > Miciacenfi, Meleth: repofitum Maeleth, auctoritate Theo» doreti, & LXX. » Ita Hilarii editor novus ibid. not. b. Similiter ap. Aug. In finem, pro Maeleth intellecûs ipfi Da vid. In Gr. Εἰς τὸ τέλος, ὑπὲρ Μαελὲθ (υνέσεως τῷ Δαυίδ. * Sic in Pfalt. Rom. eft, & al. vet. Pfalteriis. Accinunt pariter Hilar. & Caffiod. in hunc Pf. cum Ambrof. 1. 2. de fide, to. 2. col. 492. b. Auguft. verò in eund. Pf. leg. Dixit imprudens, &c. Pfalm. è Mf. Vatic. ap. Hilar. Dixit ftultus, &c. Gr. Einer äppwv, &c. . 2. Itidem in Pfalt. Rom. & apud Caffiod. Coislin. verò, & Corb. hab. Corrupti, & abominabiles faci funt in voluptatibus fuis; Mozar. & Carnut. in voluntatibus fuis. Corb. etiam in fine add. non eft ufque ad unum. Pfalm. è Mf. Vat. ap. Hilar. Corrupti funt, abom. facti funt in iniquitatibus fuis: non eft..... non eft ufque ad unum. Hilar. ipfe in eund. Pf. col. 83. e. 84. a. leg. in iniquitatibus fuis; inf. in iniquitate; deinde, non eft qui faciat bonitatem : tum addit: Verfum hunc, quia inferius. 4.) etiam cum acceffione fubjectus eft, fuo loco tradabimus. Auguft. in eund. Ps. Vulgatæ congruit, nifi quòd add. fuis, ad vocem iniquitatibus. Gr. Διέφθειραν, καὶ ἐβδελύχθησαν ἐν ἀνομίαις· ἐκ ἔσι wolar ayabór Ald. & Compl. cum Symm. disp. Jápnoar. . 3. In Mf. Sang. fcriptum, aut requirens Deus, fed errore librarii manifefto, ut opinor; tamen in Brev. Moz. pariter legitur Deus, feu ita, deuz. Pfalt. Corb. hab. Deum, abfque præced. aut. Pfalt. Rom. Dominus de cœlo..... ut videat fi... aut requirens Deum. Similiter in Coislin. necnon ap. Hilar. & Auguft. in hunc Pf. præter hoc, ut videret. Ap. Ambrof. 1. 5. de fide, to. 2. 590. b. ita : Dominus refpexit fuper filios hominum, fi eft intelligens, aut req. Deum. In editt. Hilar. pariter deerat rò ut videret, fed exftat in cod. Vatic. & infra 84. e. conftanter legitur: Ad filios hom. profpexit: ut videret fi quis effet intelligens, & requirens Deum : & poft paulò, Profpicere dignatur, inquit, ut videat; fubinde, Profpicit è cælo, ut videat an fe quifquam hominum intelligenter exquirat. In Pfalmo Vaic. apud ipfum, Deus de cælo profp. ut videret, &c. Apud Caffiod. Dominus..... profp. ut videat, &c. In Gr. O eds ἐκ το... διέκυψεν..... τῇ ἰδεῖν εἰ ἔςι..... ἐκζητῶν τὸν Θεόν. .4. Concinunt Hilarius, Auguft. & Caffiod. in hunc Pf. unà cum Pfalt. Rom. Coislin. &c. Hilarius tamen infra, p. 88. b. legit bonitatem, non bonum, Gr. aya Jóv. Breviar. Moz. verbo facti funt, addit in voluntatibus fuis, quod aliubi non invenitur. . 5. Sic in Pfalt. Corb. præter hoc ult. ficut cibum panis. In Rom. Nonne cognofcent omnes, &c. ut in textu. Coislin. Nonne cognofcent hæc omnes, &c. ultimòque, ficut cibum panis. Hilarius in eund. Pf. cum Pfalmo ibid. præfixo Nonne fcient omnes qui operantur iniquit. qui comedunt populum meum ut cibum panis ? at in Pf. 56. col. 119. d. qui devorant plebem meam ut cibum panis ? August. in hunc P. Nonne fcient omnes..... qui devorant populum meum in cibo panis? Caffiod. plebem meam ficut cibum panis? Gr. Οὐχὶ γνώσονται πάντες..... οἱ καλεπίοντες τον λαόν με βρώσει apr8; Ald. & Compl. & Bpwłą. . 6. Sic in Pfalt. Rom. & Coislin. exceptis his: Quoniam Deus diffipat offa hominum fibi placentium. Itidem in Moz. & Mediol. fi excipias difipavit. Præterea Coislin. hab. Dominum non invocaverunt, Corb. Deum non invocaverunt : illic trepid. timore..... Quoniam Deus diffipavit offa hominum ibi placentium confufi funt, &c. Pl. è Mf. Vatic. apud Hilar. Deum non invocaverunt: ibi timuerunt, ubi non erat timor. Quoniam Deus diffipavit offa hominibus placentium: confufi funt, &c. Hilarius ipfe ibid. col. 85. c. Deum non invocav, ibi timuerunt, ubi non fuit timor. Quoniam Deus diffipavit offa hominibus placentium: confufi funt, quon. Dominus fprevit illos: at infra 89. c. 90. a. ibi trepidaverunt, ubi non erat timor: Mf. Reg. habet ibid. hominum placentium, non hominibus placentium; fed hæc lectio fubnexæ expofitioni non congruit. Cypr. 1. de hab. virg. p. 174. b. & l. 3. Teftim. p. 319. c. leg. Qui hominibus placent, confufi funt, quia Deus nihil fecit illos. Similiter apud Aug. 1. 1. de ferm. Dom. in monte, to. 3. p. 2. col. 172. e. excepto uno nibili, pro nihil; tum fequitur: Deus confregit offa bominibus placentium at epift. 22. to. 2. col. 29. e. Deus confringet offa hominum placere volentium : item in Pfalm. 52. col. 490. f. Deum non invocaverunt : ibi timuerunt timore, ubi non erat timor. Quoniam Deus dishpavit offa hominibus placentium confufi funt, quon. Deus fprevit illos. Optat. 1. 3. cont. Donat. p. 48. b. trepidaverunt ubi non erat timor. MI. Ger. ibi timuerunt timore. S. Paulinus epift. 5o. p. 294. b. Diffipavit Dominus offa bominum..... confufi funt, quia fprevit illos. Caffiod. diffipabit offa bominum fibi placentium confufi funt, &c. ut in Vulgata. Item Cæleftin. I. epift. 22. to. 1. Conc. 1197. b. fi excipias diffipavit. In Ex Mf. Sangerm. Ex MJ. Sangerm. Ex Mf. Sangerm. Gr. Tor for (Ald. & Compl. Tor Kúelor) ix i@exαxécarl• Θεὸν Κύριον ἐκ ἐπεκαλέσαντο ἐκεῖ ἐφοβήθησαν φόβον..... Ὅτι ὁ Θεὸς διεσκόρπισεν ὀςἃ αν Oрwπαрéоxar xαт? Xúr Inoar, öTI & OEd's dérwoer autés. θρωπαρέσκων κατηχύνθησαν, ὅτι Θεὸς ἐξεδένωσεν αυτές. Aquila pro timuerunt, habet x7o9noar, exterriti funt, Theodot. Jaun Inoar, ftupuerunt. .7. Pfalt. Rom. Vulgatæ confonat, fi excipias iftud, dum avertet Dominus. Coislin. hab. cùm convertit Deus ; Carnut. in avertendo; Mediol. in convertendo. Ms. uterque, exfultet Jacob, & latetur, &c. Mozarab. falutare Ifr.dum converterint? in avertendo Dominus captivitatem plebis fuæ, latetur Jacob, & exfultet Ifraël. Similiter in Corb. detracto uno dum converterint. Hilarius in hunc Pf. col. 91. e. & inf. 131. d. Quis dabit..... falutare Ifraël ? dum avertic Dominus captivitatem plebis fuæ, exfultabit Jacob, & lætabitur Ifraël. Pfalmus autem ibid. præfixus in avertendo Dominus captivit. populi fui, exfultabit, &c. Similiter apud Auguft. excepto uno Deus, pro Dominus. Apud Caffiod. ut in Vulg. præter hoc, dum converterit Dominus. In Gr. & TO аπоspetαι Kueror ( Ald. & Compl. Oor) Tv..... àɣamiάce7αi Iaxil, y supear Inosla: 'Iеúλ. ἀγαλλιάσεται Ἰακώβ, εὐφρανθήσεται Ισραήλ. HEBR. Victori NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM. . 1. Ita Pfalt. Moz. & Corb. quibus confonat Rom. pofito in, ante vocem carminibus. Pfalm. è Mf. Vatic. ap. Hilar. In finem, In bymnis intellectus David. Hilarius ipfe ibid. 94. d. In finem intellectus illi David. Auguft. In finem, In hymnis intellectûs ipfi David. Caffiod. In finem, In carminibus intellettis David. Gr. Εἰς τὸ τέλος, Ἐν ὕμνοις (uνέσεως τῷ Δαυίδ. . 2. Similiter habent Auguft. & Caffiod. in hunc Pf. cum Pfalt. Mozarab. Corb. & Vatic. ap. Hilar. nifi excipias verbum abfconditus eft. Mozar. tamen delet Nonne. In Rom. fic: Cùm veniffent Ziphai, & dixiffent ad Saul : Nonne ecce David abfconditus eft apud nos? Hilarius in eund. Pf. Cùm venerunt..... & dixerunt Saul: Nonne..... abfconfus eft nobifcum ? Græc. Ἐν τῷ ἐλθεῖν τὸς Ζειφαίες, καὶ εἰπεῖν τῷ Σαύλ· Οὐκ ἰδὲ Δαυίδ. κέκρυπται παρ' ἡμῖν; Vide Ambrof. de apol. Dav. c. 8. to. 1. 688. d. V. 3. Ita Pfalt. Rom. Mediolan. Carnut. & Mozarab. fed Vatic. apud Hilar. ac Hilarius ipfe cum Auguft. in hunc Pf. leg. in fine, judica me ut in Vulg. Caffiod. conftanter libera me. Præterea Hilarius, loco falvum me fac, quod habet fup. legit paulò inferius, ut & col. 101. b. falvifica m. Gr. ρωσόν με..... κρινόν με. . 7.4. Ita Auguft. & Caffiod, cum Pfalt. Rom. Sic etiam Hilarius col. 95. d. at infra 96. d. f. leg. inaurire verba eris mei. Gr. ενώτισαι τὰ ῥήματα, &c. . 5. Pfalt. Rom. & Corb, infurrexerunt in me. P§. Va tic. apud Hilar. infurrexerunt fuper me. Hilarius ipfe, p. 97. b. infurrexerunt adversùs me; at infra, fuper me; reliqua ut in Vulg. Aug. in eund. Pf. adversùm me; deinde, po& tentes quafierunt anim. meam : non propof. Deum ante confp. fuum. Caffiod. fimiliter delet &, poft meam; cætera Vulgatæ confonant. In Gr. Οτι.....ἐπανέςησαν ἐπ ̓ ἐμὲ, κα ταιοί..... τὴν ψυχήν με 8 προέθεντο τὸν Θεὸν ἐνώπιον αυτῶν. Ald. & Compl. & megé Jevío. Diapfalma quoque fubjiz citur in Pfalt. Rom. Corb. & Vatic. apud Hilar. necnon in ed. Rom. LXX. In edd. verò Ald. & Compl. deeft. V. 6. Accinunt Hilar. Aug. & Caffiod. in hunc Pf. unà cum Pfalt. Rom. & Græco. . 7. Sic in Pfalt. Corb. In Moz. verò, Convertens mala, &c. In Coislin. Converte mala. Hilarius in hunc Pf. Convertit mala, abfque &, poft meis. Auguft. in eund. Pf. delet quidem, fed legit averte, cum Caffiod. ac Pfalt. Rom. In Gr. 'Αποςρέψει..... ἐχθροῖς με' ἐν τῇ, &c. . 8. Sic Hilar. in hunc Pf. col. 100. d. cum Pfalt. Corb. & Gr. At Auguft. & Caffiod. in eund. Pf. hab. & confitebor, cum Pfalt. Rom. & Vatic. apud Hilar. In Coislin. confitebor nomini tuo Domine, quoniam bonus at in Gr. Ti ayador, abfque feq. eft, ut in Pfalt. Corb. Apud Ambrof. in Pf. 39. to. 1. 862. e. prior tantùm verficulus legitur ut fup. fic etiam 1. 2. de fide, p. 479. d. . 9. Auguft. in hunc Pf. cum Pfalt. Rom. Moz. & Vatic. apud Hilar. & fuper inimicos meos refpexit oculus meus i |