ma me,

VERSIO ANTIQUA.

HEBR.

VULGATA HOD.
Es MS Sangerm. 8. Ecce enim veritatem di Ecce enim veritatem diligis : 8. Ecce enim veritatem dile.

lexisti : incerta & occulta cor- abfconditum & arcanum sapientia xisti : incerta & occulta sapientiæ
dis manifeftasti mihi.
manifeftasti mihi.

tuz manifestafti mihi.
9. Asperges me hyffopo, Asperges me hyropo, & munda 9. Asperges me hyssopo , & Lev. 14
& mundabor : lavabis me, & bor : lavabis me, da super nivem mundabor : lavabis me , & fuper ni-

Num super nivem dealbabor. dealbabor.

vem dealbabor.

19.
10. Auditui meo dabis gau Auditum mihi facies gaudium 10. Auditui meo dabis gaudium
dium & lætitiam : & exsulta- & latitiam : exsultent of a qua con- & lætitiam : & exsultabunt ofla hu.
bunt offa humiliata.
fregisti.

miliata.
11. Averte faciem tuam à Absconde faciem tuam à pecca II, Averte faciem tuam à pec-
peccatis meis : & omnes ini- tis meis domnes iniquitates catis meis : & omnes iniquitates
quitates meas dele.
meas dele.

meas dele.
12. Cor mundum crea in Cor mundum crea mihi Deus, 12, Cor mundum crea in me
me Deus : & fpiritum rectum & Spiritum stabilem renova in vis- Deus : & fpiritum re&um innova in
innova in visceribus meis, ceribus meis.

vifceribus meis.
13. Ne projicias me à facie Ne projicias me à facie tua, & 13. Ne projicias me à facie tua:
tua : & fpiritum sanctum tuum Spiritum sanctum tuum ne aufe- & fpiritum fan&um tuum ne aufe-
ne auferas à me.
qas à me.

ras à me,
14:

Redde mihi lætitiam fa Redde mihi latitiam salutaris 14. Redde mihi lætitiam faluta-
lutaris tui : & fpiritu princi- tui , & Spiritu potenti confirma me. ris tui : & fpiritu principali confir-
pali confirma me.

15. Doceam iniquos vias Docebo iniquos vias tuas, do 15. Docebo iniquos vias tuas :
tuas ; & impii ad te conver- peccatores ad te revertentur. & impii ad te convertentur.
tentur.

16. Libera me de sanguini Libera me de sanguinibus Deus, 16. Libera me de sanguinibus
bus Deus, Deus falutis meæ: Deus salutis mea : laudabit lingua Deus, Deus falutis meæ : & exsul-
exsultavit lingua mea justitiam mea justitiam tuam.

tabit lingua mea justitiam tuam. tuam.

17. Domine, labia mea ape Domine labia mea aperies , do os 17. Domine , labia mea aperies :
riens : & os meum adnuntiavit meum annuntiabit laudem tuam. & os meum annuntiabit laudem
laudem tuam.

tuam.
18. Quoniam si voluiffes Non enim vis ut victimam fe 18. Quoniam si voluiffes facrifi-
facrificium , dedissem utique : ram : nec holocaustum tibi placet. cium, dediflem utique : holocaustis
holocauftis non delectaberis.

non delectaberis.
NOTÆ AD VERSIONEM ANTIQUAM.
l. 1. de verit. præd. p. 439. Ecce enim in iniquitatibus con 7.13. Sic Ambros, de apol. Dav. 694. e. 699. a. nec-
ceptus fum : & in delittis mater mea in utero me aluit : at non August. & Caffiod. in hunc Pf. cum Philaftr. Brix. &
1. de incarn. ad Petr. Diac. p. 290. & l. de fide ad Petr. Pralt. Rom. & Gr.
p. 507. Ecce enim in iniquitatibus conceptus sum : 85 in $. 14. Concinunt Iren. 1. 3. c. 17. p. 208. c. Ambrof. l.
delidis peperit me mater mea. Similiter habet Gelar. I.

ep. de apol. Dav. to. 1. 700. a. & Cassiod. in hunc Pl. una
7. Conc. to. 4. col. 1177. c. cum Petro Chrysol. ser. 44. cum Psalt. Rom. In Coisl, deest med. 8. Ap. Aug. in eund.
p.880. b. Philastr. Brix. I. de hæres. p. 717. a. In iniqui Pf. Redde mihi exsultationem falutaris tui : 8 , &c. ut sup.
iate conceptus fum : 85 in peccato peperit me mater mea. In In Gr. 'Απόδος μοι την αγαλλίασιν τη ζωκρία ζεκαι
Gr. Ι.ε γαρ ά ανομίαις ζυνελήφθη και εν αμαρτίαις εκίσσησέ μαζι ηγεμονικό σύeιξίν με.
RE,
&c.

ť.15. Ita Aug. & Cassiod. in hunc Pl. cum Auct. quæft.
$. 8. Sic Auct. quæst. Vet. Test. ap. Aug. to. 3.4.112. Sic ap. Aug. to. 3. q. 112. necnon Psalt. Rom. Corb. Carnut.de
etiam Ambr. l. 2. de Abr. c. 8. to. 1.332. F. lib. verò 6. Hex. Moz. Apud Ambros. 1. de apol. Dav. to. 1.700.e. Dosebo
139.f.& l. 1. de interpel. Job, c. 9.636. d.653. b. & de iniquos, &c. In Gr. Aid ážo, &c.
apol. Dav. 696.b.& in Pf. 45.col.925. d. habet , incerta & . 16. Ita legit Ambr. I. de apol. Dav. to. 1.694. e. 701,
occultæ fapientiæ tuæ , &c. liidem Aug. & Cassiod, in hunc c. e. necnon Auct. quæst. ap. Aug. to. 3. q. 112. cum Psalt.
Pl. cum Psalt. Rom. Coislin.& al. Hilar. in Ps. 118. p. 326. Corb, fi excipias verbum exsultabit. Rom.Fabri hab. 85 exala
a. invisibilia & occulta sapientia tua , &c. Gr. ta cīnace tabit. Coislin. exsultavit ling. men justitias tuas. Moz. gese
Ta xpúpia rūs Copias C$, &c.

sultabit..... justitias tuas. Caffiod. nil differt à Vulg. Aug.
$.9. Accinunt magno consensu Hilarius in Pf. 53. p. verò in hunc Pr. initio leg. Erue me, at inf. Libera me , &c.
95.a. Ambrofius l. de Myst. to. 2. 333. d. & 1.4. de Sa ut in Vulg. de hac autem voce fanguinibus , ita disserit ibid.
cram. 366.b. & to. 1.652. c. Auct. l. de xlii. mans. apud col. 472. d. Exprelit Larinus Interpres verbo minùs Latino,
ipsum col. 12. b. August. & Cassiod. in hunc Pf. rursus proprietatem tamen ex Græco. Nam omnes novimus Latinè non
Aug.1. 2. de doctr.chr. to. 3. p. 44. b. Oprat. 1. 5. contra dici sanguines, nec sanguina ; tamen quia ita Græcus pofuis
Donat. p. 83.C. & Philastr. Brix.de hærel. p.717. c. Item plurali numero, non fine caufa , nisi quia hoc invenit in
in Actis Marr. p. 392. ac in Psalt. Rom. &c. In Corb. af- prima lingua Hebræa, maluit pius Interpres minis Latinè ali-
pargis. In Mozarab. Alperges me Domine..... fupra nivem, quid dicere , quàm minùs propriè. Græcè Pisai us iš aipáo
&c. Gr. 'Particis MS VORMTW, ġ, &c.

. 10. Sic in Psalt. Corb. cui favent Ambrof. l. de apol. $. 17. Pfalt. Sangerm. jungit vocem Domine , cum y. Dav. to. 1. 697. a. & Cassiod. in hunc Pf.cum Psalt. Rom. præced. sed malè ; nam in Psalt. Rom. & apud Ambrof. &c. addito 5, post lætitiam. August, in eund. Pl. & ep. I. de apol. Dav. to. 1.701. f. necnon August. & Cassiod, 266. to. 2. 899. g. 900. c. & l. 2. de doctr. ohr. to. 3. 44.

in hunc Pf. omnia exstant ut in Vulg. Auctor tamen quæst. b. Auditui meo dabis exsultationem & lætitiam. Gr. 'Axplosis apud Aug. ro. 3.9., 112. textui favet : & Ambrosius epist. με αγαλλίασιν και ευφροσύνην' αγαλιάσονται , &c.

41. to. 2. 960.a. habet ; Os meum aperies ; & annuntiabis
$. 11. Concinunt Hilarius in Pf. 65. col. 178. d. Am laudem tuam.
brol. 1. de apol. Dav. to. 1. 694. e. 697. d. Auguft. & *. 18. Sic Iren. l. 4.c. 17. p. 248. a. Hilar, in Pr.62. &
Cassiod. in hunc Ps, cum Pfalt. Rom. & Gr.

65. p. 154. C. 182. b. Ambrof. l. de apol. Dav. to. 1. col.
*. 12. Similiter Ambros. 1. de apol. Dav. to. 1.698. d. 702. c. & Aug. in hunc Pl. In Psalc. Rom. Fabri lic inter-
& inf. 719. e. 1101. f. 1165.b. necnon Aug. & Cassiod. in pungitur : sacrificium dedissem: utique holoc. &c. In Rom.
hunc Ps. & Chromat, Aquil. in Matth. p.979.a.cum Psalt. Marrian. fi voluisės sacrificium , dedissem utique : holoc, non,
Rom. & al. Apud Tertul. I. de anima, p.483. b. Cor mun &c. In Moz, holocauftis verò non , &c. In Coislin. & apud
dum conde in me Deus. Gr. xtigor Cv ekoi, &c. Auctor verò Cassiod. in eund. Pr. bolocaustis antem non , &c. Auct. quæst.
quæst. Vet. Test. apud Aug. to. 3. q. 112. Cor mundum apud Aug.to. 3. 4. 103. fi voluisses facrificia , dediffem : uti-
cres in me Dous : Spiritum justum dedica in vifceribus que holoc. &c. at infra q. 112. Vulgatæ favet. In Gr. "OTA
preis, Gr. Wisuko ufis igxainger û, &c.

Bi xigénmoas brolow, Edwa är enoxaurákala vx, &c,

WYEV

VULGATA HOD.

HEBR.

VERSIO ANTIQUA. 19. Sacrificium Deo spiritus Sacrificium Dei Spiritus contri 19. Sacrificium Deo spiri- Ex Mf, Sangestu, contribulatus : cor contritum & hu- bulatus : cor contritum & humilia- tus contribulatus : cor conmiliatum Deus non despicies. , tum Deus non defpicies.

tribulatum &

& humiliatum

Deus non spernet. 20. Benignè fac Domine in bo Benefac in voluntate tua Sion : 20. Benignè fac Domine in na voluntate tua Sion : ut ædificen- ædificentur muri Jerusalem. bona voluntate tua Sion : utætur muri Jerusalem.

dificentur muri tui Jerusalem. 21. Tunc acceptabis facrificium Tunc suscipies sacrificium juf 21. Tunc acceptabis sacrijustitiæ , oblationes, & holocausta: titie , oblationes , & holocausta : ficium justitiæ, oblationes, & cunc imponent fuper altare tuum tunc imponent Super altare tuum holocausta: tunc imponent suvitulos. vitulos.

per altare tuum vitulos. NOTÆ AD VERSIONEM ANTIQUAM. . 19. Sic habet Iren. 1.4.c.17. p. 248. a. prærer vocem 1691. e. Auct. verò quæst. apud Aug. to. 3.9. 112. cum Dominus , loco Deus ; MI. tamen Clarom. hab. in fine non Cassiod, in hunc Pl. & in Pf. 39. p. 136.c. hab. non fpernit ; Spernit , cum Pfale. Rom. Coislin. Mediolan. Carnur, & ut & Chromat. Aquil. in Matth. p. 978.c. Apud Philaftr. Moz. Tertul. cont. Jud. c. 5. p. 138.c. ait : Cor contribu Brix.de hæref. p. 795.e. Sacrificium Deo.cor contribulatum. latum hoftia eft Dei, Cypr. epist. 77.& 81.p. 159.6, 164. a. In Psalt. Corb. cor contribulatum & humiliatum Deus non Sacrificium Deo..... cor contritum bumil. Deus non defpicit: defpicit. Similiter hab. non defpicit, Auct. op. imp. in Matth. item lib. de mortal. p. 232. a. at l. 3. Testim. p. 306.a. p.79. d. Ruric. l. 2. ep. 20. non fpernit, Gr. Ovoia tớ Osco... leg. non defpiciet. Hilar. in Pf. 125. & 130. p. 412.c.442. nuptiar Curtelepeperur..... ó Olés óx f'tad svarer. f. Optimum Deo facrificium

cor contribulatum : & in Pf. 122. . 20. Ita in Psalt. Rom. & Corb. sed absque tui , post p. 396. e. Oprimum facrif. Deo eft cor contribulatum : & in muri. In Coislin. 85 adificentur. Sic eriam ap. Hilar. in Pf. Pl. 2.ac 137. p.46. & 502. b. cor contribularum & humi 54. P. 108. d. necnon August. in hunc Pf. Apud Ambrof. liatım Deus non fpernet : demum in Pl. 118. p. 262. e. de a pol. Dav. to. 1.702, f. Benefac Domine..... & ædifscor enim humiliatum Deus non fpernit : & sacrificium opti centur , &c. Auct. verò quæst. ap. Aug. to. 3.9. 112. leg. mum cor contribulatum. Ambr. l. 1. de Cain, & Ab. c.9.10. E adificabuntur muri Jerusalem. Cassiod. ur in Vulg. In 1. 199.e. cor contritum..... Deus non fpernit : item infra 631. Gr. 'Azé Jeror Kúere..... Ngoixodoun Jútw ta tx" Iepye. 1207. a. & to. 2. 317. b. Similiter Hieron. in Isai. 1. CaAvg. to. 3. 15. c. & in Jerem. 23. 636. a. item in Naum 1. 9.21. Concinunt Ambrof. I. de apol. Dav. P: 703.a. 1563. a. at infra 1990. d. hab. non defpicit , ficut in Dan. & Cassiod. in hunc Pl. cum vet. Psalt. August. in eund. 3: 1085. d. S. Paulin. epist. 40. & 49. p. 244.b. 291. a.com

epist. 40. & 49. p. 244.b. 291.a.cor Pl.leg. oblationes , holocaustomata , &c. Tertul.cont. Jud. contribulatum % bumil. Deus non fpernit : August, in hunc c. S. p. 138. f. ait : Cor contribulatum acceptabile sacrifiPl.cor contritum..... non (pernit : at l. 10. de civit. Dei , to. cium Deo. Græcè, Tóte suf oxuceiço.... avapopar, an oxoxdu7. 241. f. non fpernet. Itidem in Conc, Rom. 3. to. 4. Conc. Tako?co. Tóts arci soir, &c.

VULGATA HOD. 1. In finem, Intellectus David,

HEBR.
Vi&ori eruditio David

VERSIO ANTIQUA.
1. In finem intellectûs

Ex Mf. Sangemi

David,

3.Q

Vid gloriaris in malitia poa 3. Q tia, qui potens es in
Q

2. Cùm venit Doeg Idumæus, & Cùm venisset Doeg Idumaus, do 2. Cùm venit ad eum Doec

nunciavit Sauli: Venit David in annuntiaset Sauli , dicens ei : Idumæus & adnuntiavit domum Achimelech. ( 1. Reg.

Venit David in domum Ahi Saul & dixit ei : Venir 22. 9.) LI. melech. LII.

David in domum Abime.

lech. LI. Uid gloriaris in malitia ,

qui potens es in iniqui tens ? mifericordia Dei tora tate? eft die.

iniquitate 4. Tota die injustitiam cogita Insidias cogitat lingua tua, quasi

4. Tota die injustitiam covit lingua tua : ficut novacula acu- novacula acuta faciens dolum. gitavit lingua tua : ficut nota fecifti dolum,

vacula acuta fecifti dolum. NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM. V.1. Accinunt August. & Caffiod. unà cum Psalt. Rom. quitate. Hilar. quoque in hunc Pf. col. 71. a. & 74. d. ait : Corb. & Vatic. ap. Hilar. In Moz. & Coislin, lic : In finem Quid gloriatur in malitia , potens iniquitate tota die ? cum intelle&ûs ipfi David. Apud Hilar. in hunc Pl. p. 69. In addit : Querela Prophetæ eft , gloriari eum in iniquitate fora finem intelleétûs illi David. Gr..... Curérews Tớ David. die , qui in malitia potens fit : fed notat editor noster Be

W. 2. Iridem in Pralt. Coislin. hoc omillo, ad eum. In ned. in abesse constanter à Ms. Reg. Hoc autem seq. tola
Rom. Fabri, & Corb. fic :Cùm venit Doec ldumaus , an die , referendum esse ad potens iniquitate, constar ex Hi-
nuntiavit Saul, dixit : Venit David in domo Abimelech. lario ipfo ibid. n. 6. cum dicat : Nunquid tota die in iniqui.
Corb. hab. dixit ei. Mozar. Cùm venißet Nathan propheta, fate gloriatur ? & infra : Toto vitæ fuæ die in iniquitate glo-
cum ingreffus eft ad Berjabee. Hilar. in hunc Pl. col. 69. e. rians , cum potens effet, potens tamen in malitia esse perman-
Cum venit Doec, & annuntiavit Saul, & dixit : Quia ve- ft. Apud August. in eund. Pl. fic: Quid gloriatur in ma-
nit David in locum Abimelech. Plalm. ibid. in fronte de litia , qui potens eft? deinde, In iniquitate tota die injuf-
scriptus ex Ms. Vatic. Cim venit ad eum Doec Idumaus , 88 titiam , &c. mox ita : In iniquitate tota die , id eft, toto
nunciavit Sauli : Venit David ad domum Achimelech. Auguft. tempore..... fine intervallo. Item ap. Caffiod. Quid gloria-
Cim venit Doech Idumaus, & nunciavit Saul : Venit Da ris..... in iniquitate tota die ? In Gr. Ti yrauxă a maxią,
vid in domum Abimelech : hîc plerique Mss. habent : Psal ο δυνατός ανομίαν ; “Ολην την ημέeαν αδικίαν , &c. Ex am-
mi titulus : Nunciatum effe Sauli de David , quòd venerit biguo autem verbo erravxã, orta est diversitas personæ :
David in domum Abimelech. Apud Cassiod. fic : Cim ve id enim utramque referre poteft, vel tertiam , fi ab activo
nit Doeg Idumæus , & annunt. Sauli, & dixit illi : Ecce s'yxaurów; vel secundam , fi à medio exaux donar suma-
venit David in domum Abimelech. Similiter in Psale. Rom. tur. Porro Hilar. & Auguft. legerunt, fyxaux de égauxó,
Martianæi , excepra voce illis, pro illi. Apud Ambrof. de alii, emavyán éyxauyğ.
apol. Dav.c. 8. to. 1.688. d. De proditione Doech Syri, cujus . 4. Sic in Psalt. Rom. & apud Ambros. 1. 3. offic. to.
efl titulus in Psalmo quinquagefimo primo. In Gr. 'Ey Tư 2. 126. d. Item apud Hilar. August. & Cassiod. in hunc
ελθεϊν Δωακ τον Ιδεμαίον, και αναγγείλαι τώ Σαλ , και είπείν Pl. mutatâ interpunctione, ut notatur . præced. In Psalt.
αυτώ. Ηλθε Δαυίδ εις τον οίκον Αβιμέλεχ Theod. & Symm. Coislin. ficut rafurium acutum fecifti dolum. Similiter in
'Αχιμέλεχ.

Psalmo ex cod. Varic. ap. Hilar. in quo præterea cogira-
. 3. Sic Ambros, epist. 9. to. 2. 794. e. cum Pfale. bit , non cogitavit ; dein , ficut raforium , &c. In Gr. ád oxías
Rom. Martianæi. In Rom, Fabri deeft in, ante vocem inie rozículo...ca citei Eupór xixcrmpérov , &c.
Tom. II.

0

VERSIO ANTIQUA.

HEBR.

VULGATA HOD? Ex Ms. Sangerm.

5.

Dilexisti malitiam super Dilexisli malum magis quàm bo s. Dilexisti malitiam super benibenignitatem ; iniquitatem num; mendacium magis quàm lo- gnitatem ; iniquitatem magis qudm magis quàm loqui æquita- qui justitiam. SEMPER.

loqui æquitatem.
tem. DiAPSALMA.

6. Dilexifti omnia verba Dilexisti omnia verba ad de 6. Dilexisti omnia verba præci-
prxcipitationis , linguam do- vorandum, lingua dolosa. pitationis , lingua dolosa.
Tofam.

7. Propterea Deus destruet Sed Deus deftruet te , in sem 7. Propterea Deus deftruet te in
te in finem : evellat te & piternum terrebit, do evellet te de finem : evellet te , & emigrabit te de
emigret te de tabernaculo suo; tabernaculo ; & eradicabit te de tabernaculo tuo ; & radicem tuam
& radicem tuam de terra vi- terra viventium. SEMPER. de terra viventium.
ventium. DIAPSALMA.

8. Et videbunt justi, & ti Videbunt justi , & timebunt , do 8. Videbunt justi, & timebunt,
mebunt, & fuper eum ride- fuper eum ridebunt : Ecce vir , qui & super eum ridebunt, & dicent:
bunt, & dicent:

9. Ecce ho- nonposuit Deum fortitudinem suam: 9. Ecce homo , qui non posuit mo, qui non posuit Deum ad

Deum adjutorem suum :
jutorem sibi :

Sed fperavit in multitudine Sed Speravit in multitudine di Sed (peravit in multitudine divi-
divitiarum fuarum : & præva- vitiarum suarum: confortatus eft tiarum fuarum : & prævaluit in va-
luit in vanitate sua.
in insidiis suis.

nitate sua.
10. Ego autem , sicut oliva
Ego autem ficut oliva virens in

10. Ego autem ficut oliva
fructifera in domo Dei, spera- domo Dei : Speravi in misericor- fru&ifera in domo Dei, speravi in
vi in misericordiam Dei in æter- dia Dei in seculum sempiternum. misericordia Dei in æternum, & in
num,
& in fæculum fæculi.

feculum fæculi,
II. Confitebor tibi Domi Confitebor tibi in feculum , quo 11. Confitebor tibi in fæculum
* Mf. quem. ne in fæculum * quoniam fe- niam fecifti : & exspectabo nomen quia fecisti : & exspectabo nomen

cisti : & exspectabo nomen tuum quoniam bonum in conf- tuum , quoniam bonum est in conf-
tuum , quoniam bonum est pectu sanctorum tuorum.

pectu fan&orum tuorum.
ante confpe&tum angelorum
tuorum.

NOTÆ AD VERSIONEM ANTIQUAM.
X. 5. Concinunt Aug. & Cassiod. in hunc Pl. unà cum Rom. &c. Hilarius tantùm postponit fuper eum, verbo via
Pfalt. Rom. & Psalmo ex cod. Vatic. ap. Hilarium ; sed debunt. In Gr. Kai 7'4or/a...... T'autor yeacoarta , &c.
Hilarius ipse tic legit n. 9. Dilexifti malitiam super benignit. #.9. Ita Cassiod. in hunc Př. cum Pfalc. Rom. At Hi-
iniquitatem Steper quam loqui justitiam : & n. 10. ac infra, larius, & Auguft. in eund, constanter legunt adjutorem
injuftitiam fuper quam loqui justitiam. In Psalt. Corb. ini- fuum , cum Vulg. Mozarab. adjutorium fuum. Coislin. ada
quitatem loqui magis quam æquit. In Gr. 'Hyátulas xaxlar jutorem suum : fed fperavit in multitudinem divit. &c. Gr.
une dz09 w sumrådelar ureP Tò scañooe dixclocúrur. Dia- BonGov avto. am..... é Ti to arīgos, &c. Ald. & Compl.
psalma pariter sequitur in Psalt. Rom. Corb. & al. Item To arú fel. Anon. apud S. Paulin. epist. ad Marcell. to. 2.
in ed. Rom. LXX. non verò in edd. Ald. & Compl. nec p. 5. Confidunt , inquit , in multitudine divit. non ponunt
etiam apud Auguft. & alios.

Deum adjutorem fuum. Innocent. I. epift. 30. Conc. to. 1,
$.6. Ita Pfalt. Coislin. cum Psalmo ex cod. Vatic. ap. col. 897. a. Ecce homines , qui non posuerunt Deum adjutorem
Hilar. Pfalt. verò Rom. & Moz. hab. in lingua dolofa ; Car- fibi.
nut, & Corb. in linguam dolofam. Hilarius ipse in hunc $. 10. Sic in Psalt. Corb. In Rom. verò & Coislin. Ego
Ps. n. 12. bis , linguam dolofam : Ml. tamen Reg. utro autem , ficut..... in domo Domini , Speravi in mifericordia
que

loco hab. lingua dolofa ; ut & Cassiod. in hunc PS. Dei mei, &c. Similiter in Mozarab. uno excepto sperabo.
August

. in eund. Dilexifti omnia verba submerfionis , linguam A pud Hilar., August. & Caffiod. in hunc Pl. omnia uc
dolofam. Hilarius loco cit. constanter , præcipitationis ; sed in Vulg. Ambrosius in Luc. 2. & 19. col. 1303. 4. & 1495;
notat verbi virtutem Latinum fermonem non tenuisse. Qua b. leg. in domo Domini. Gr. Tô Dego deinde , vario tal
enim , inquit , nobiscum verba præcipitationis funt, ea à Græ το έλεος τύ Θεξ εις τον, &c.
cis pripala xe7am07.0uê commemorata sunt; quo dido figni #.11. Psalt. Corb. Confitebor tibi Domine in faculum qua
ficatur id , quod nobifcum pracipitatio eft , cum illis effe , de- fecisti..... ante conspectum sanctorum tuorum. Rom. Confitebor
merfio in profundum maris.

tibi Domine in sæculo quia fecisti , &c, ur in Corb. In
8.7. Sic Hilar. in hunc Pf. n. 12. nisi quod delet te , Coislin. Confit. tibi Domine in faculum quia..... quoniam
post evellat, & legir tuo, non fuo. At Plalm. Vatic. apud bonus ante confpeitum omnium fanétorum tuorum. Hilarius
ipsum Vulgatæ consonat cum August. in eund. Pf. & Psalt. in hunc Pr. n. 22. Confitebor tibi Domine in saculo quia
Rom. Similiter in Moz. & Coislin. præter hoc , & evellet. tu fecisti..... quoniam bonum ante conspeftum fandt. tuorum :
In Corb. Prope. deftruet te Deus..... evellet te, emigret te & infra n. 24. quoniam bonum eft in confpe&tu fan&orum tuo-
de tabernac.fuo ; s rad.&c. Apud Cassiod. Propr. destr. te rum. Legendum autem esse simpliciter in fæculo, ita probare
Deres in finem : eveller te, 85 emigrabit te de tab. fuo, &c. nititur : Spes in misericordia Dei, in fæculum & in fæcu-
In Gr. Die Toto ó osos xa Géace Cesis Téros extincu Ce, lum fæculi eft..... fed confeffio tantùm in fæculo, non etiam
di velavastusuu C ATò oxuváncos ( Ald. & Compl. add. in fæculum sæculi : idem repetit infra col. 81. d. Apud
C8. ) , &c. Diapsalma pariter exstar in Pfalt. Rom. Corb. August. in hunc Pf. Confitebor tibi in faculum quoniam fe-
& Vatic. ap. Hilar. ficut in ed. Rom. LXX. deest verò in citi..... quia jocundum eft in conspectu sanctorum tuorum.
edd. Ald. & Compl. nec ejus mentionem faciunt August. Apud Caffiod. Confis. tibi Domine in fæculum quia..... quo-
& alii.

niam bonum eft ante confpe&tum fan&t. tuorum. In Brev. Moz. *. 8. Ita August. in hunc Pl.cum Psalt. Corb. At Hilar. ante confp. omnium fandt. tuorum. In Gr. 'Flouonogúcopal Co & Caffiod, in eund, delent 8 in principio , cum Pfalc. εις τον αιώνα ότι..... ότι χρησoν αναντίον των σοίων ζε.

Ex Ms. Sangerina

Dlxit infipiens in corde

Rom. 3. 12.

panis ?

VULGATA HOD.

HEBR.

VERSIO ANTIQUA.
In finem,

Victori

In finem, 1. Pro Maeleth intelligentiæ David. Per chorum eruditio David.

ledu

1. Pro Abimelech intellectûs LII.

LUI.

David. LII.
Ixit insipiens in corde fuo : Ixit stultus in corde fuo : Non *
Non est Deus.

suo : Non eft Deus.
2. Corrupti funt , & abomina Corrupti sunt, & abominabiles 2. Corrupti funt, & abo-
biles fa&i sunt in iniquitatibus : non facti sunt in iniquitate : non eft minabiles facti sunt in volun-
eft qui faciat bonum.
qui faciat bonum.

tatibus suis : non eft qui fa-
ciat bonum, non eft ufque ad

unum.
3. Deus de coelo prospexit su Deus de cælo profpexit super fi 3: Dominus de cælo prof-
per filios hominum : ut videat fi est lios hominum , ut videret fi eft pexit super filios hominum :
intelligens, aut requirens Deum. intelligens , requirens Deum. ut videret si eft intelligens,

aut requirens Deum.
4. Omnes declinaverunt , fimul Omnes aversi sunt , pariter ad-

4

Omnes declinaverunt inutiles facti sunt : non eft qui fa- hæferunt : non est qui faciat bonum, fimul inutiles facti sunt : non ciat bonum, non est ufque ad non est ufque ad unum.

eft qui faciat bonum, non est unum.

usque ad unum. 5. Nonne scient omnes qui Nunquid non cognoverunt qui 5. Nonne scient omnes qui operantur iniquitatem, qui devo- operantur iniquitatem , qui come- operantur iniquitatem qui rant plebem meam ut cibum pa- dunt populum meum ut cibum devorant plebem meam sicut nis?

escam panis ? 6. Deum non invocaverunt : illic Deum non invocaverunt : ibi 6. Deum non invocavetrepidaverunt timore, ubi non erat timuerunt timore , ubi non erat runt : illic trepidaverunt titimor. timor.

more,

ubi non erat timor. Quoniam Deus dissipavit ossa eo Quoniam Deus dispersit osja Quoniam Deus dislipavir rum qui hominibus placent : con- circumdantium te : confundêris, consilia hominum sibi placenfusi sunt, quoniam Deus fprevit eos. quia Deus projecit eos. tium : confusi sunt, quoniam

Deus sprevit eos. NOTÆ AD VERSIONEM ANTIQUAM. ¥. 1. Caffiod.cum Pfalt. Moz. & Rom. Fabri : In finem, Caffiod. Dominus..... prosp. ut videat , &c. In Gr. 'o esos pro Amalech intellectûs David. Rom. Martianæi , In finem , εκ τε..... διέκυψεν..... τε ιδείν ει εει..... έκζντων τον Θεόν. pro

Meleth , &c. Coislin. In finem , pro Maelth intelligentia $.4. Concinunt Hilarius , August. & Cassiod. in hunc
David. Corb. In finem , pro Maileth intelle&ûs David. Pfalm. Pl. unà cum Psalt, Rom. Coislin. &c. Hilarius tamen infra,
Vatic, apud Hilar. David in finem , pro Abimelech intellec p. 88. b. legit bonitatem , non bonum , Gr. ayo Jóv. Bre-
tûs David. Hilarius ipse in hunc Pl. p. 83. c. Infcribitur , viar. Moz. verbo fa&ti funt, addit in voluntatibus fuis, quod

inquit , In finem , pro Maeleth intelleétus illi David. « Edite. aliubi non invenitur.
» tamen cum Ms. Reg. Abimelech. Vatic. cod. Amalech , quod $. 5. Sic in Psalt. Corb. præter hoc ult. ficut cibum pa-

bis legitur apud Hieron. in expofitione tituli, quamvis ipse nis. In Rom. Nonne cognoscent omnes, &c. ut in rextu. » Psalmus , Mahalath , apud eund. infcribatur , quomodo Coislin. Nonne cognofcent hæc omnes , &c. ultimòque , ficus » legitur in editione Ruffini, cùm in Ms. exster Melech ; in cod. cibum panis. Hilarius in eund. Pl. cum Psalmo ibid. præ» Miciacensi, Meleth: repofitum Maeleth, auctoritate Theo fixo : Nonne fcient omnes qui operantur iniquit. qui comedunt » doreri , & LXX. » Ita Hilarii editor noyus ibid. not. b. populum meum ut cibum panis ? at in Pl. 56. col. 119. d.

Similiter ap. Aug. In finem, pro Maeleth intellectûs ipfi Da qui devorant plebem meam ut cibum panis ? August. in hunc vid. In Gr. Εις το τέλος, υπερ Μαελες (υνέσεως τω Δαυίδ. Pr. Nonne scient omnes..... qui devorant populum meum in

* Sic in Psalt. Rom. eft, & al. ver. Plalteriis. Accinunt cibo panis Cassiod. plebem meam ficut cibum panis ? Gr. pariter Hilar. & Cassiod. in hunc Pf. cum Ambros. I. 2. Ουχί γνώσον7αι σαν7ες..... οι κατεθίοντες τον λαόν με βρώσει de fide, to. 2. col. 492. b. August. vero in eund. Pl. leg. ápr8 ; Ald. & Compl. cv Bpood. Dixit imprudens , &c. Psalm. è Mr. Vatic. ap. Hilar, Dixit W. 6. Sic in Psalt. Rom. & Coislin. exceptis his : Quofultus , &c. Gr. Einer oppor, &c.

niam Deus dilipat offa bominum fibi placentium. Itidem in $. 2. Iridem in Psalt. Rom. & apud Cassiod. Coislin. Moz.& Mediol. fi excipias di lipavit. Præterea Coislin. hab. verò , & Corb. hab. Corrupti , & abominabiles fafti sunt in Dominum non invocaverunt, Corb, Deum non invocaverunt : voluptatibus fuis ; Mozar. & Carnut. in voluntatibus fuis. illic trepid. timore..... Quoniam Deus dilipavit osa hominum Corb. etiam in fine add. non eft ufque ad unum. Pfalm. è ibi placentium : confufi funt, &c. Pl. è Ms. Vatic. apud Ms. Var. ap. Hilar. Corrupti sunt, abom. fa&i funt in

Hilar. Deum non invocaverunt : ibi timuerunt, ubi non erat iniquitatibus fuis : non eft..... non eft ufque ad unum. Hilar. timor. Quoniam Deus dilipavit offa hominibus placentium : ipse in eund. Pl.col. 83. e. 84. a. leg. in iniquitatibus fuis ; confufi funt, &c. Hilarius ipse ibid. col. 85.c. Deum non inf. in iniquitate ; deinde , non eft qui faciat bonitatem : tum invocav. ibi timuerunt , ubi non fuit timor. Quoniam Deus addit: Versum hunc , quia inferiús ( . 4. ) etiam cum accef- di lipasvit osfa bominibus placentium : confufi funt, quon. Dofione subjectus eft, fuo loco trattabimus. August. in eund. Pf. minus [previt illos : at infra 89. c. 90. a. ibi trepidaverunt Vulgatæ congruit , nisi quod add. fuis, ad vocem iniqui- ubi non erat timor : Ms. Reg. habet ibid. hominum placentatibus. Gr. Atgrony, Od saux. ucou & droulais yxi's tium , non hominibus placentium ; fed hæc lectio fubnexã @cô áratór• Ald. & Compl. cum Symm. disp.J dépovr. expositioni non congruit. Cypr. 1. de bab. virg. p. 174. b.

X. 3. In Mr. Sang. scriptum , aut requirens Deus, sed er & i. 3. Testim. p. 319.c. leg. Qui hominibus placent, confufi rore librarii manifesto, ut opinor ; tamen in Brev. Moz. funt , quia Deus nihil fecit illos. Similiter apud Aug. l. 1. de pariter legitur Deus , feu ita , deuz. Psalt. Corb. hab. serm. Dom. in monte , to. 3. p. 2. col. 172. e. excepto uno Deum , absque præced. aut. Pfalt. Rom. Dominus de cæ nihili, pro nihil ; tum sequitur : Deus confregit ola bominilo..... ut videat fi... aut requirens Deum. Similiter in Coislin. bus placentium : at epist. 22. to. 2. col. 29. e. Deus connecnon ap. Hilar. & August. in hunc Pr. præter hoc, ut fringet osa hominum placere volentium : item in Pfalm. 52. videret. Ap. Ambrof. l. 5. de fide, to. 2. 590. b. ita : Do col. 490. f. Deum non invocaverunt : ibi timuerunt timore, minus refpexit super filios hominum, fi eft intelligens , aut req. ubi non erat timor. Quoniam Deus dillipavit osa hominibus Deum. "In editi

. Hilar. pariter deerat rò ue videret , sed placentium : confufi sunt, quon. Deus sprevit illos. Optat. exstat in cod. Vatic. & infra 84. e, constanter legitur : 1. 3. cont. Donat. p. 48. b. trepidaverunt ubi non erat timor. Ad filios bom. profpexit : ut videret fi quis esset intelligens, Ms. Ger. ibi timuerunt timore. S. Paulinus epist. 5o. p. & requirens Deum : & post paulo, Profpicere dignatur, 294. b. Dilipavit Dominus offa hominum..... confufi funt , inquit , ut videat; subinde, Profpicit è cælo, ut videat an quia (previt illos. Cassiod. di lipabit ofta bominum fibi plase quisquam hominum intelligenter exquirat. In Psalmo Va centium : confufi funt, &c. ut in Vulgata. Item Cælestin. dic. apud ipsum , Deus de cælo profp. ut videret , &c. Apud I. epift. 12. to. 1. Conc, 1197. b, fi excipias dilipavit, In Tom. II.

O ij

..

Pfalm

. LIII. VERSIO ANTIQUA.

HEBR.

VULGATA HOD. Ex M. Sangerm.

7. Quis dabit ex Sion falu Quis dabit ex Sion Salutare 7. Quis dabit ex Sion falutare
tarem Israël: dum averter Do- Israël? cùm reduxerit Deus cap- Israël ? cùm converterit Deus cap-
minus captivitatem populi tivitatem populi sui , exsultabit tivitatem plebis fuæ , exsultabit
fui, exsultet Jacob, & læterur Jacob , lat abitur Ifraël.

Jacob, & lætabitur Ifraël.
Ifraël.

NOTÆ AD VERSIONEN ANTIQUA M.
Gr. Ter cor ( Ald. & Compl. Tor Kúeror) yx mexanay7o. lætetur Jacob , & exfultet Ifraël. Similiter in Corb. detracto
εκεί εφοβήθκσαν φόβον..... "Οτι ο Θεός διεσκόρπισεν όσα αν uno dum converterint. Hilarius in hunc Pf. col. 91. e. &
Opw tapéonave xatnyúvInoar, öti ó Osos Extéreosy dutés. inf. 131. d. Quis dabit..... Salutare Ifraël ? dum avertie
Aquila pro timuerunt , habet &77c4 g no ar, exterriti sunt, Dominus captivitatem plebis sua , exsultabit Jacob, Es læta-
Theodor. Jag bh gurar , fupuerunt.

bitur Ifraël. Pfalmus autem ibid. præfixus : in avertendo
9.7. Pfalt. Rom. Vulgatæ confonat , fi excipias iftud , Dominus captivit. populi fui, exsultabit , &c. Similiter apud
dum avertet Dominus. Coislin. hab. cùm convertit Deus; August. excepto uno Deus, pro Dominus. Apud Cassiod.
Carnut. in avertendo ; Mediol. in convertendo. Mr. uterque, ur in Vulg. præter hoc , dum converterit Dominus. In Gr.
exfultet Jacob, 8 latetur, &c. Mozarab. falutare Ifr.dum i Tom os péta Kueror ( Ald. & Compl. sor) Th.....
converterint? in a vertendo Dominus captivitatem plebis fua, draw.coelo Taxw6, i supexvJúcelai Ibexúa.

D

1

me.

4. Deus

meæ.

VERSIO ANTIQUA.

HEBR.

VULGATA HOD.
Ex Ms. Sangerm.
In finem,

Victori

In finem ,
1. Carminibus intellectûs Da- In psalmis eruditio David , quan. 1. In carminibus intellectus David,
vid,

do venerunt Ziphai, do dixe-
2. Cùm venerunt Ziphæi, & runt Saul : Nonne David abf- 2. Cùm venissent Ziphæi, & dixif-

dixerunt ad Saul : Nonne conditus est apud nos ? LIV. sent ad Saul : Nonne David abr.
ecce David absconsus est

conditus eft apud nos? ( 1. Reg.
apud nos ? LIII.

23, 19. a 26. 1.) LIII. Eus in nomine tuo Eus in nomine tuo me, 3.

Eus in nomine tuo falvum

me fac : &, in virtute tua virtute tua 'libera me.

judica me. 4. Deus exaudi orationem Deus exaudi orationem meam :

exaudi orationem
meam : auribus percipe verba auribus percipe verba oris mei. meam : auribus percipe verba oris
oris mei.

mei.
s. Quoniam alieni insur Quia alieni insurrexerunt ad s. Quoniam alieni insurrexerunt
rexerunt super me, & fortes versum me , & fortes quæfierunt adversùm me, & fortes quæsierunt
quæsierunt animam meam : animam meam : non posuerunt animam meam : & non proposue-
non proposuerunt Deum in Deum in conspectu suo. SEMPER, runt Deum ante conspectum suum.
conspectu suo. DIAPSALMA.

6. Ecce enim Deus adjuvat Ecce Deus auxiliator mihi : 6. Ecce enim Deus adjuvat me:
me : & Dominus susceptor est Dominus Sustent ans animam meam. & Dominus susceptor est animæ
animæ meæ :
7.
Avertit mala inimicis

Reddet malum insidiatoribus 7. Averte mala inimicis meis :
meis : in veritate tua disperde meis : in veritate tua disperde cos. & in veritate tua disperde illos.
eos.
8. Voluntariè facrificabo Volantariè Sacrificabo tibi : con-

8. Voluntariè facrificabo tibi,
tibi : confitebor nomini tuo fitebor nomini tuo Domine , quo- & confitebor nomini tuo Domine :
Domine, quoniam bonum est. niam bonum.

quoniam bonum eft. 9. Quoniam ex omni tri

Quoniam ex omni tribulatione 9. Quoniam ex omni tribulatiobulatione eripuisti me:& ini- liberavit me, & inimicos meos vi- ne eripuisti me : & super inimicos micos meos refpexit oculus dit oculus meus.

meos despexit oculus meus.
tuus.

NOTÆ AD VERSIONEM ANTIQUAM.
¥.1. Ita Psalt. Moz. & Corb. quibus confonat Rom. po tic. apud Hilar. insurrexerunt super me. Hilarius ipse , p. 97.
sito in , ante vocem carminibus. Psalm. è Ms. Vatic.ap. Hi b. insurrexerunt adversùs me ; at infra , super me ; reliqua ut
lar. In finem , In bymnis intelle&üs David, Hilarius ipfe ibid. in Vulg. Aug. in eund. Pl. adversùm me ; deinde, so po-
94. d. In finem intelle&tis illi David. August. In finem , tentes quæfierunt anim. meam : non propos. Deum ante confp.
In hymnis intellectüs ipli David. Caffiod. In finem , In car- frum. Cassiod. similiter delet 88, post meam ; cætera Vul-
minibus intelle&tûs David. Gr. Eis tò téros, 'Er üprois cu- gatæ consonant. In Gr."OTl..... É'Tavésxoar it'éus, ses xegen
νέσεως τω Δαυίδ. .

ταιοί..... την ψυχήν με» και προέ9 εν7ο τον Θεόν νώπιον αυτών.
7.2. Similiter habent Auguft. & Cassiod. in hunc Pl. Ald. & Compl. x š too! Terío. Diapsalma quoque fubji-
cum Psalt. Mozarab. Corb. & Vatic. ap. Hilar, nisi excipias citur in Psalt. Rom. Corb. & Vatic. apud Hilar.
verbum abfconditus eft. Mozar, tamen deler Nonne. In Rom. in ed. Rom. LXX. In edd. verò Ald. & Compl. deest.
fic: Cùm venissent Ziphæi , dixissent ad Saul : Nonne ecce $.6. Accinunt Hilar. Aug. & Cassiod. in hunc Pf. una
David abfconditus est apud nos ? Hilarius in eund. Pl. Cùm cum Psalt. Rom. & Græco.
venerunt..... 6 dixerunt Sarl : Nonne..... absconsus est no .7. Sic in Psalt. Corb. In Moz. verò, Convertens mala,
biscum ? Græc. 'Er Tm én, Jşiv z's Zeipairs, as cintiv tã &c. In Coislin. Converte mala. Hilarius in hunc Pr. Con-
Σαύλ: Ουκ ιδε Δαυίδ κέκρυπ7αι παρ' ημίν ; Vide Ambrof. vertit mala , absque 5 , poft meis. August. in eund. Ps,
de apol. Dav. c. 8. to. 1. 688. d.

deler quidem , sed legit averte, cum Calliod. ac Psalt.
. 3. Ita Psalt. Rom. Mediolan. Carnut. & Mozarab. Rom. In Gr.AvoSPéte.... xesĩ us a , &c.
sed Vatic. apud Hilar.ac Hilarius ipse cum August. in hunc 7.8. Sic Hilar, in hunc Ps. col. 100.d. cuni Psalt. Corb.
Pr. leg. in fine, judica me , ut in Vulg. Cassiod. constanter & Gr. At Auguft. & Caffiod. in eund. Pf. hab. & confite-
libera me. Præterea Hilarius , loco Jalvum me fac , quod bor , cum Psalt. Rom. & Vatic, apud Hilar. In Coišlin.
habet sup. legit paulò inferius , ut & col. 101. b. salvifica confitebor nomini tuo Domine, quoniam bonus : at in Gre
me. Gr. Coóv pes..... xpīvóv de.

Ti ayafor, absque seq. eft, ut in Psalt. Corb. Apud Am-
9.4. Ita August. & Cassiod. cum Pfalt. Rom. Sic etiam bros. in Pf. 39. to. 1.862. e. prior tantùm versiculus legi-
Hilarius col. 95. d. at infra 96. d. f. leg. inaurire verba tur ut sup. fic etiam l. 2. de fide , p. 479. d.
eris mei. Gr. crcóti604 ta pýrala, &c.

^.9. August. in hunc Pf.cum Psalt. Rom. Moz. & Va.
*. 5. Pfalt. Rom. & Corb. Insurrexerunt in me. Pl. Va- tic. apud Hilar. 8 Super inimicos meos refpexit oculus meus ;

necnon

1