Abbildungen der Seite
PDF
EPUB

Erste Abtheilung.

Urkunden zur äußern Geschichte

der Lande

Lauenburg und Bütow.

1. Lehnbrief von 1269.

Der Herzog Meftwin II. nimmt seine Lande in Pommern von den Markgrafen Johann, Otto und Conrad von Brandenburg zu Lehn. Abgedr. in Gercken's Cod. dipl. Brand. I. p. 249 und in Dreger's Cod. dipl. Pomer. p. 546. Vergl. v. Lancizolle, Gesch. der Bildung d. Preuß. Staates. I. 554.

2. Lehnbrief von 1273.

Mestwinus II., Dux Pomeranorum, resignat terras Stolpe et Slave Marchionibus Brandenburgensibus et simul easdem in feudum recipit.

Abgedr. in Gercken's Cod. dipl. Brandenb. I. p. 210. S. Lancizolle, S. 554. 3. Vertrag von 1305.

Der König Wenzel von Böhmen verspricht den Markgrafen zu Brandenburg die Abtretung von Pommern (Pomerellen) gegen Herausgabe des an die Markgrafen verpfändeten Meissener Landes.

Abgedr. in Gercken's Cod. dipl. Brand. VII. p. 118 und in Lucas David's
Preuß. Chronit, Bd. 6. S. 70. S. v. Lancizolle, S. 560.

Urkundenbuch.

4. Vergleich zu Soldin von 1309.

Der Markgraf Waldemar von Brandenburg verkauft dem Deutschen Orden die Städte, Burgen und Gebiete Danzig, Dirschau und Schweß für 10,000 Mark Silber.

Abgedr. in Gerden's Cod. dipl. Brandenb. T. VII. No. XLI. S. 121; in v. Baczko's Gesch. Preußens, Bd. 2. S. 81 und in Preuß. Lieferung, Bd. I. S. 504.

5. Verzicht vom 1. März 1810.

Die Söhne des Herzogs Heinrich von Glogau, Heinrich, Conrad und Bonislaw, Herren zu Glogau und Herzöge von Schlesten, übergeben den bisher von ihnen besessenen Theil Pommerns an die Markgrafen Waldemar und Johann von Brandenburg.

Abgedr. in Gercken's Cod. dipl. Brand. VII. p. 124 und in L. David's
Preuß. Chronik, Bd. 6. S. 68.

6. Verzicht vom Sonntag Palmarum (12. April) 1810.

Der Fürst Wislaw von Rügen entjagt allen seinen Ansprüchen auf den Theil von Pommern, welcher von den Markgrafen Waldemar und Johann von Brandenburg an den Deutschen Orden überlassen ist.

Abgedr. in L. David's Preuß. Chronik, Bd. 6. S. 68–69.

7. Kaufbrief über Pommern, gegeben zu Stolp am 12. Juni 1810. Der Markgraf Waldemar zu Brandenburg verkauft dem Deutschen Orden für 10,000 Mark Silber einen Theil vom östlichen Pommern (Pomerellen), nämlich die Gebiete von Danzig, Dirschau und Schweß bis an die Leba mit Einschluß des Landes Lauenburg. Die Landschaft Stolp mit dem Lande Bütow behält er sich vor.

Drei Transsumte von 1419 und 1421 im Geh. Archiv zu Königsberg in Preußen, Schiebl. 41. Nr. 2. 3. 4. Beglaubte Abschrift im Amts - Archiv zu Biltem, Tit. IV. Sect. IX. Nr. 12, fol. 23-24, angefertigt vom Hofgerichts- Direktor v. Dreger aus Stettin. Abgedr. in Acta Boruss. III, 539-545. Dogiel, Cod. dipl. Polon. IV. p. 39. L. David, Bd. 6. S. 69. Dähnert's Pommersche Bibliothek, Bd. 4. S. 364. v. Baczko ́s Geschichte Preußens, Bd. 2. S. 81-82.

Die Königsberger Abschrift lautet also:

In nomine Domini Amen. Cum ab humana memoria quae infinitis plerumque praegravata est negociis curisque excitata innumeris nec non cogitationibus distracta plurimis geste rei series per diuturnum temporis intervallum facile defluat; expedit ad hoc ut dissensiones exstirpentur omni modo et ut pacis tranquillitas vigeat;

concordie unitas invalescat, ut gesta mutuo contrahentium privilegiorum tenore ac subscriptione testium perhennentur.

Nos igitur Woldemarus, dei gratia Brandenburgensis, Lusacensis, ac Landesbergensis Marchio, Tutorque Johannis inclyti Marchionis Brandenburgensis, ad notitiam universorum praesentium et futurorum devenire cupimus, quod nos de nostrorum consiliariorum sano consilio et consensu ac matura deliberatione praehabita religiosis ac honestis viris fratri Siffrido de Feuchtwang, hospitalis S. Mariae Jerosolymit. Theuton. Magistro Generali, ac fratribus ejusdem sacrae professionis in Prussia, partem terrae Pomeraniae nimirum castra et civitates Gdantzk, Dirsaviam atque Swetzam, nec non omnem terram circumjacentem, quae ad dicta castra ab antiquo pertinebat, pro marcis decem millibus Brandenburgensis argenti et ponderis pure, rite ac rationabiliter vendidimus, cum castris, castellis, villis, theloners, vectigalibus, foris, cum agris cultis et incultis, viis inviis, pratis pascuis, sylvis nemoribus, lacubus, paludibus, venationibus, piscationibus, burris ), mellificinis 2), cum utilitate et fructibus, qui de dicta terra in praesentiarum percipi poterunt in iis, quae super terram humano se representant conspectui, aut qui percipiendi sub terra futuro tempore apparebunt, videlicet in sale, ferro, plumbo, cupro, argento, auro ac in cujuslibet generis metallo, quocunque nomine censeatur, si in ea quomodolibet poterunt reperiri cum omni dominio, jure et judicio, quo nostri progenitores praefatam terram, imperiáli auctoritate quondam habuerant, et nos eadem auctoritate hactenus habuimus, perpetuo libere possidendam.

Metas vero dictae terrae, territorium ac districtum Castri. dicti Stolp, attingentis, sic duximus distinguendas ), incipiendo a loco, in quo fluvius Leba dictus, influit salsum mare eundemque ascendendo quousque perveniatur ad quercum Ducis *) ab eo procedendo ad villam dietam Malecitz ); deinde usque in villam Onezino ") dictam, ab hac ulterius ad villam Oskava 7) nominatam ab hac usque ad villam Goluskina vocatam. Quae villae omnes cum suis campis, quos ab antiquo possederant, Magistro et fratribus praedictis pertinebunt. De praedicta vero villa Goluskina procedendo ad locum, qui Warnawa Woda ") vulgariter vocatur ab hoc ulterius procedendo ad montes dictos Weski 9), ab iis ad lacum dictum Lanki, deinde ad lacus et paludes, quae vocantur Wolza 1o), deinde ad collem, qui vocatur Bobelze 1), in quo quondam castrum

fuerat; post haec ad

fluvium dictum Czelditz 2), ulterius procedendo in quo metae hujusmodi terminantur. Metas vero reliquas ejusdem terrae sic venditae, terram Cujaviae ac Poloniae attingentis sic permanere volumus, quemadmodum antiquitus sunt distinctae.

Praedictam terram praefatis Magistro et fratribus, voluntarie resignamus ipsosque in possessionem ejusdem quietam et pacificam inducentes promittentesque et obligantes nos Magistro et fratribus ante dictis quod proprietatem terrae jam dictae, quam jure feudi imperiali auctoritate habuimus, resignari eisdem a Serenissimo Domino Romanorum rege obtinebimus et confirmari procurabimus, nostris sumptibus, laboribus et expensis.

Renunciantes nihilominus pro nobis ac pro Johanne inclyto Marchione Brandenburgensi memorato, cujus tutor existimus ac pro nostris suisque haeredibus ac successoribus legitimis omni actioni ac impetitioni quae nobis in posterum quocunque jure quovis quaesito colore in terra posset competere supradicta. Universa insuper privilegia ac instrumenta nobis nostrisque progenitoribus super dicta terra tam a serenissimis Romanorum regibus quam a Rege Bohemiae 13) aut a quocunque alio collata, post obtentam confirmationem super proprietate dictae terrae ut est dictum praefatis Magistro et fratribus nos promisso adstringimus resignare.

De praedicta vero pecuniae summa nobis per saepe dictos Magistrum et fratres marcas quinquies mille Brandenburgensis argenti et ponderis ponderatas solutas recognoscimus integre et pagatas ipsasque tum in nostros quam inclyti Johannis Marchionis Brandenburgensis ante dicti saepius usus esse conversas praesentibus protestamur. Partem vero residuam pecuniae prius dictae saepe dicti Magister et fratres nobis solvere minime tenebuntur, quousque dictae emptionis contractum atque proprietatem terrae saepius nominatae a Serenissimo Domino Romanorum Rege pluries ante dicto obtinebimus confirmari, quemadmodum superius est expressum.

Porro si super proprietate dictae terrae confirmationem impetraverimus infra annum ex tunc nominati Magister et fratres a festo Pentecostes jam praeterito ad annum residuum pecuniam nobis solvere tenebuntur. Verum si casu aliquo impedimento interveniente, quod absit, confirmationem eandem impetrare possemus, nullatenus infra annum et post per aliquod temporis intervallum ipsaní obti

nuerimus et Magistro ac fratribus id notum fecerimus, extunc ipsi ad solvendam nobis antefatam pecuniam residuam a tempore notitiae. ad dimidium anni spatium sunt adstricti.

Et super haec omnia si nos ex permissione divina diem claudere contigeret, extremum naturae debitum persolventes, ex tunc pecunia, quae adhuc restat solvenda ad Johannem inclytum Marchionem Brandenburgensem, successione haereditaria devolvetur ita tamen quod idem universa et singula, quae superius sunt distincta tenebitur adimplere.

Ut autem haec omnia rata perveniant ac inviolabilia perpetuo tempore perseverent, praesens scriptum super his confectum nostri sigilli appensione duximus roborandum. Acta sunt haec in Stolp, praesentibus testibus idoneis infra scriptis, nimirum Domino Burchardo de Lindowe, Domino Gunthero de Keverenberch, Comitibus Burchardo de Ploczk, Petro de Lossowe, Henrico et Friderico de Alvensleve, Goberto dicto Romelow Nicolao de Buck, Droysecone, militibus et pluribus Viris aliis fide dignis. Anno Dominicae incarnationis millesino trecentesimo decimo pridie Idus Junii, indictione tertia.

1) burra vel borra heißet auf Deutsch eine Fichten-Heyde, sonst auch merica. 2) mellificina heißet eine Büte, d. i. eine zur Bienenzucht ausgehauene Fichte. 3) Hier beginnt die Grenze zwischen dem vorbehaltenen Lande Stolp und dem verkauften Lande Danzig mit Lauenburg. 4) Die Herzogs - Eiche am Ausflusse der Leba in den Leba-See, da wo heute der Ort Dambin liegt. 5) Malschitz. 6) Heute Wunneschin. 7) d. i. Wuzkow. 8) Zu Deutsch Krähenwasser. 9) Der Berg Woiske. 10) Groß und Klein Volz. 11) Der Burgwall in der Landgrenze zwischen Holtewiese und Schönenberg. 12) Der Bach Selnitz, welcher in den See Teffentin fällt. 13) Vergleiche oben den unter Nr. 3 erwähnten Vertrag von 1305.

8. Kaiserlicher Bestätigungsbrief, gegeben zu Frankfurt am Main VI. Cal. Augusti An. 1310.

Der Deutsche Kaiser Heinrich VII. bestätigt am 27. Juli 1310 dem Deutschen Orden den Besiz von. Danzig, Dirschau und Schweß.

Abgedr. in L. David, Bd. VI. S. 71 und bei Dogiel, Cod. dipl. Polon.
IV. p. 39-40.

9. Kaiserlicher Bestätigungsbrief, gegeben im Lager vor Brigen am IV. Idus Julii An. 1811.

Der Kaiser Heinrich VII. bestätigt dem Deutschen Orden am

« ZurückWeiter »