Abbildungen der Seite
PDF
EPUB
[ocr errors][ocr errors][ocr errors][ocr errors][ocr errors][ocr errors][subsumed][ocr errors][subsumed][ocr errors][ocr errors][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small]
[blocks in formation]

dem exhibent lectionem; non aliam continere verfionem,
quàm eam, quæ Hieronymi temporibus vulgò ufurpaba-
tur, veterem nempe, ab ejufd. Hieronymi caftigatione li-
beram.

. 35. Hieron. 1. 1. contra Jovin. to. 4. col. 158. b.
Hoc autem ad utilitatem veftram dico: non ut laqueum vobis
injiciam, fed ut ad id, quod boneftum eft, & intentè facit
5
Servire Domino, abfque ulla diflratione. Ambrof. 1. 2. off.
col. 76. e. Hoc autem ad utilitatem veftram dico: non ut la-
queum injiciam vobis, fed ad id, quod boneftum eft. Am-
brofiafter in 1. Cor. 7. Hoc autem ad veftram ipforum uti-
litatem dico: non ut laqueum vobis injiciam, fed ad id, quod
boneftum eft reliqua autem omittit ufque ad finem verfus,
quæ defunt pariter in Ethiop. Et verò Hieron, loco fup.
Tom. III.

cit. fubdit: Proprietatem Græcam Latinus fermo non expli-
cat: quibus enim verbis, inquit, quis poffit edifcere, apos
τὸ ἐνχημον, καὶ ἐυπρόσεδρον τῷ Κυρίῳ ἀπερισπάςως; Unde

"

in Latinis codicibus ob translationis difficultatem, hoc penitus non invenitur. Utamur igitur eo, quod vertimus. Gaud. etiam Brix. fer. 8. p. 954. a. hæc fola refert: Het ad utilitatem veftram dico: non ut laqueum vobis injiciam. At Scholiaftes Hieron. & Beda in hunc loc. Vulgate accinunt ad verbum, nifi quòd Beda habeat, in id, quod boneftum eft. In Græco fic : Τῦτο δὲ πρὸς τὸ ὑμῶν αὐτῶν συμφέρον λέγω 8x iva spóxov úμír étibára, áma πрos Tò, &c. ut apud Hieron. Mfs. plures legunt ouμpoeg alii paulò post, evTάped gr, pro suπpósed egr al. EUπрÓSSEXTOY.

τις

✯. 34. Tertul. I. de vel. virg. c. 14. p. 310. b. Divisa
eft, inquit, mulier, 5 virgo. Quare? quoniam innupta (id eft
virgo) cogitat ea, quæ funt Domini ; ut fit fanda & corpore,
Spiritu nupta autem (id eft non virgo) cogitat quomodo pla-
ceat viro: & l. I. ad uxor. c. 3. p. 274. b. Innupta de Do-
minicis cogitat, uti corpore, & fpiritu fanita fit. Nupta verò
follicita eft quomodo conjugi fuo placeat. Cypr. 1. de habit.
virg. p. 174. c. Sic 5 virgo, & mulier innupta, cogitat ea,
qua funt Domini; ut fit fanita & corpore, & fpiritu : & 1.
3. Teftim. p. 316. b. Sic & mulier, & virgo innupta, co- . 36. Ambrofiafter in 1. Cor. 7. Si quis autem turpem
gitat ea, quæ funt Domini; ut fit fanita & corpore, & fpiri- fe viderit fupra virginem fuam, fi fit ultra pubertatem, &
tu. Qua autem nupfit, cogitat de iis, quæ funt mundi hujus, fic oportet fieri: quod vult faciat nec peccat, fi nubat.
quomodo placeat viro. Ambr. 1. de lapf. virg. col. 311. c. Hieron. 1. 1. contra Jovin. to. 4. col. 158. c. Si quis au-
Divifa eft mulier, & virgo. Quæ non eft nupta, cogitat que tem confiderat virginem fuam (id eft carnem lafcivire, &c.)
Domini funt, quomodo fit fanita corp. & fpiritu: at in Luc. quod vult faciat : non peccat, fi nubat. Aug. 1. de gra. &
13. col. 1458. f. Mulier innupta, & vidua, cogitat que funt lib. arb. to. 10. col. 720. a. e. quod vult faciat : non pec-
Domini; ut fit fancta corpore, & Spiritu. Nam quae nupta cat, nubat. Scholiaftes Hieron. Sedul. & Beda in hunc
eft, cogitat quæ funt mundi, quomodo placeat viro: & l. 1. loc. omnia referunt quæ in Vulg. In Græco fic: El dé 7
de virg. col. 152. d. Et virgo cogitat quæ Domini funt ; ut αχημονεῖν ἐπὶ τὴν παρθένον αυτῷ νομίζει, ἐὰν ᾖ ὑπέραιμος.
fit fanda corpore, & Spiritu. Nam quæ nupta eft, cogitats peing vivedai & benci moleitw• 8'x aμapîáres, rapel-
que mundi funt, quomodo placeat viro fuo: & 1. de vid. τωσαν· al. ἐὰν γαμῇ.
col. 185. c. ac ep. 63. col. 1031. c. Et mulier innupta, S
virgo, cogitat qua funt Domini; ut fit fanita corpore, fpi-
vitu: ita rurfum 1. de virginit. col. 221. b. additis his :
Nam quæ nupta eft, cogitat qua funt mundi, quomodo pla-
ceat viro. Auguft. 1. de bono conjug. to. 6. col. 326. d. &
1. de S. virginit. col. 351. a. Et divifa eft mulier innupta,
virgo. Qua innupta eft, follicita eft (infra, 1. de bono
conjug. col. 327. d. 328. a. cogitat) ea, quæ funt Domini ;
ut fit fanita & corpore, & fpiritu. Qua autem nupta eft, fol-
licita eft qua funt mundi, quomodo placeat viro: itidem 1.
de bono vid. col. 382. b. at fupra, col. 370. b. Divifa
eft..... Qua innupta eft, follicita eft ea, quæ funt Domini,
quomodo placeat Domino. Quæ autem nupta eft, follicita eft
qua funt mundi, quomodo placeat viro. Ambrofiafter in 1.
Cor. 7. Divifa eft mulier, virgo. Nam qua non eft nú-
pta, follicita eft de iis, quæ Domini funt ; ut fit fanda cor-
pore, fpiritu. Quæ verò nupta eft, cogitat qua funt hujus
mundi, quomodo placeat viro. Hieron. I. contra Helvid. to.
4. col. 143. b. Innupta cogitat qua Dei funt, quomodo pla-
ceat Deo. Nupta verò cogitat qua funt mundi, quomodo pla-
deat viro: & l. contra Jovin. col. 157. e. Mulier innupta,
virgo, cogitat quæ funt Domini ; ut fit fanita corpore, 5
fpiritu & infra, col. 158. a. Innupta, virgo, cogitat
que Domini funt ; ut fit fanda 5 corpore, & fpiritu. Scho-
fiaftes Hieron. & Beda in hunc loc. Vulgate fuffragantur.
Græc. Μεμέρισαι ἡ γυνή, καὶ ἡ παρθένος. Ἡ ἄγαμος μεριμνᾷ
τὰ τῷ Κυρίῳ, ἵνα ἢ ἁγία καὶ σώματι, καὶ πνεύματι. Ἡ δὲ γα-
μήλαζα μεριμνᾷ τὰ τῷ κόσμε, πῶς ἀρέσει τῷ ἀνδρί' al. α
μέσῃ τῷ ἀνδρί.

.

. 37. Ambrofius 1. de inftit. virg. col. 249. c. Quoniam qui ftatuit (al. qui ftat) in corde fuo firmus, & judicavit in corde fuo fervare virginem fuam, bene facit: item. 1. de exhort. virg. col. 289. e. qui judicavit in corde fuo fervare virginem (al: virginitatem) fuam, bene facit: epift: verò 63. col. 1032. a. Nam qui ftatuit in corde fuo firmus, non habens neceffitatem, poteftatem autem habens fuæ volunt.

hoc judicavit in, &c. ut in Vulg. Sicque etiam August. 1. de gra. & lib. arb. to. 10. col. 720. a. & Hieron, I. 1. contra Jovin. tom. 4. col. 158. c. At Ambrofiafter in hunc loc, Nam qui ftatuit in corde fuo firmus, non habens neceffitatem, poteftatem autem babet de fua voluntate, & hoc decrevit in fuo corde, fervare virginem fuam, bene facit. Similiter & Beda, exceptis his, fua voluntatis,& hoc ftatuit. Sedulius Scot. in eund. loc. Qui autem ftatuit in corde fuo firmus, non habens neceffitat. poteftatem autem habet fuæ voluntatis, &c. Gr. "Os de Esumer Edexios & Tŷ xapdía, un xwr arάyxur, Clav de e'xi Tepi Te isis texúμatos, & 1870 છે. xexeixer i Ty xap♪la auto, To THρETY THY EAUTY, &c. alias deeft rỡ, ante Tupsiv.

E

. 38. Auguft. 1. de S. virginit. tom. 6. col. 348. c. 350. b. Qui dat nuptum, bene facit: & qui non dat nuptums meliùs facit: ita rurfum 1. de bono vid. ibid. col. 372. e. & l. 1. de conjug. adult. col. 396. a. & l. 29. cont. Faust. to. 8. col. 448. d. lib. verò 1. de pecc. mer. to. 10. col. 30. f. Qui dat virginem fuam nuptum, bene facit: & qui non dat nuptum, meliùs facit. Ambrofiafter in 1. Cor. 7. Ita & qui nuptum dat virginem fuam, bene facit : & qui non dat nuptum, meliùs facit. Optat. 1. 6. contra Donat. p. 96. b. Qui dederit virginem fuam, bene facit : & qui non dederit, melius facit. Gaudent. Brix. fer. 8. p. 953.g. Igitur qui dat virginem fuam nuptui, bene facit: 5 qui non dat, meliùs facit. Siric. ep. 8. to. I. col. 670. b. Qui jungit virginem fuam, bene facit : & qui non jungit, meliùs facit. Sic etiam Ambrof. ep. 42. col. 966. c. fed 1. de inftit. virg. col. 249. c. & ep. 63. col. 1032. a. legit : Igitur 5 qui matrimonio jungit virginem fuam, bene facit: 5 qui non jungit, melius facit: itidem l. de exhort. virg. col. 289. e. & l. 1. de virg. col. 152. f. & l. de vid. col. 205. Rrrr ij

[ocr errors]

VERSIO ANTIQUA.

Ex Mfs. Sangerm. 39. Mulier alligata eft quanto tempore vivit Reg. feu Clarom, vir ejus : quòd fi dormitionem vir ejus acceperit, liberata eft: cui vult nubat: tantùm in Domino. 40. Beatior autem eft fi fic permanferit, fecunMf. Reg. puto dùm meum confilium: * puto autem & ego Spiritum Dei habere.

& ego autem.

NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM.

b. cui accinunt Scholiaftes Hieron. & Beda in hunc loc.
In Græco fic : Ωςε καὶ ὁ ἐκγαμίζων, καλῶς ποιεῖ· ὁ δὲ μὴ ἐκ-
γαμίζων, κρεῖοσον ποιεῖ. In Borner. cod. deeft prima vox
"Ωςε, in aliis verò καί alii quidam addunt τὴν ἑαυτῷ παρ-
θένον, verbo ἐκγαμίζων.

. 39. Tertul. I. de monog. p. 956. b. Mulier vinda
eft in quantum temporis vivit vir ejus : fi autem mortuus fue-
rit, libera eft: cui vult nubat: tantùm in Domino : & in-
fra, c. & p. 957.a. Mulier vinda eft quandiu vivit vir ejus :
fi autem dormierit, libera eft: cui volet nubat: tantùm in
Domino: & l. ad uxor. c. 2. p. 281. a. Mulier defuncto
viro libera eft: cui vult nubattantùm in Domino: eadem
ferè habet 1. de exhort, caft. p. 940. c. item 1. 5. contra
Marc. p. 789. a. ait, tantùm in Domino effe nubendum.
Cypr. 1. 3. Teftim. p. 323. b. Mulier vinita eft quandiu
vivit vir ejus: fi autem dormierit, liberata eft, ut cui vult
nubat: tantùm in Domino. Ambrof. 1. de vid. col. 185. e.
Mulier vindta eft quanto tempore vir ejus vivit : quòd fi
dormierit vir ejus, liberata eft : cui vult nubat : tantùm in
Domino: ita rurfum ep. 63. col. 1032. a. b. addito legi,
poft vincta eft. Auguft. 1. de bono vid. to. 6. col. 371. c.
376. g. 377. a. Mulier alligata eft quandiu vir ejus vivit :
quòd fi ( vel fi autem) mortuus fuerit vir ejus, liberata eft:&
cui vult nubat: tantùm in Domino : itidem l. 1. de conjug.
adult. col. 399. g. 405. c. & 1. de S. virginit. col. 348. f.
abfque voce legi, poft alligata eft. Hieron. I. I. cont. Jo-
vin. to. 4. col. 148. c. Mulier alligata eft viro quandiu vi-
vit vir ejus: fi autem mortuus fuerit, nubat cui vult: tan-
tùm in Domino: at infra, col. 153. a. 159. a. Mulier al-
ligata eft quanto tempore vir ejus vivit : quod fi dormierit vir
ejus, liberata eft cui vult nubat: tantùm in Domino: fic
iterum epift. ad Amand. to. 4. p. 1. col. 162. b. & ep.
apol. 30. contra Jovin. col. 232. a. addito tamen à lege
viri, poft liberata eft, ut Rom. 7. 3. at 1. 2. in ep. ad Gal.
to. 4. p. 1. col. 273. d. Mulier, fi mortuus fuerit vir ejus, li-
bera eft: cui vult nubat : tantùm in Domino. Vigil. Tapf.
1. 12. de Trin. p. 310. b. Mulier ligata eft quanto tempore
vivit vir ejus: fi autem mortuus fuerit vir, liberata eft: cui
vult nubat ; tantùm in Domino. Ambrofiafter in 1. Cor. 7.
Mulier vinta eft lege quandiu vivit vir ejus: fi autem mor-
tuus fuerit vir ejus, liberata eft: cui vult nubat: tantùm
in Domino. Beda in eund. loc. Mulier alligata eft quanto
tempore vir ejus vivit, &c. ut in Vulg. Sedulius Scot. Mu-

lier vindta eft legi; paulòque poft, cui voluerit nubat : tantùm in Domino. Scholiaftes Hieron. Mulier alligata eft legi... cui autem vult nubat: tantùm in Domino. Mf. Floriac. num. 52..... quòd fi dormierit vir ejus, liberata eft à lege viri; cœtera ut in Vulg. Græc. Γυνὴ δέδεται νόμῳ ἐφ' ὅζον χρόνον

drup autus ear de xoμn Ino amp dutus, enev JEK ἐςὶν· ᾧ θέλει γαμηθῆναι μόνον ἐν Κυρίῳ. In Mís. pluribus Gracis deeft vox νόμῳ, poft δέδεται, ut & in antiquiff. Lat. è bibliotheca Bodlei. fubinde Alex. pro xon In. habet dogár, abfque feq. duris alius paulò poft, a de exsi mox Borner. Gr. yan, Lat. nubat.

. 40. Tertul. I. de exhort. caftit. p. 940. c. At enim felicior erit fi fic perfeveraverit, fecundùm meum confilium : puto autem & ego Spiritum Dei habeo : fic etiam 1. de monog. p. 952. b. puto autem & ego Spiritum Dei habeo. Novatian. de Trin. p. 1052. a. puto autem quia & ego Spiri tum Dei habeo. Cypr. 1. 3. Teftim. p. 323. b. Felicior autem erit fi fic permanferit. Ambrof. 1. de vid. col. 186. a. & ep. 63. col. 1032. b. cum Ambrofiaft. in 1. Cor. 7. Beatior autem erit fi fic permanferit, fecundùm meum confilium: puto enim ego Spiritum Dei habeo : rurfum Ambrof. in Pf. 118. col. 999. f. & 1. 3. de Spir. S. col. 675. e. puto enim

ego Spiritum Dei habeo : & l. de exhort. virg. col. 289. f. legit: Beatior autem qui fic permanferit, fecundùm meum quidem confilium: puto enim ut & ego Spiritum Dei babeam. Auguft. 1. de S. virginit. to. 6. col. 398. a. Beatior autem erit fi fic permanferit, fecundùm meam fententiam : puto autem ego Spiritum Dei habeo : item tract. 37. in Joh. tom. 3. p. 2. col. 551. d. puto autem & ego Sp. Dei habeo : lib. verò de bono vid. col. 371. c. 376. g. 377. a......fi fic permanferit, fecundùm meum confilium: quod etiam habet Hieron. 1. 1. contra Jovin. to. 4. col. 159. a. qui addit: puto autem quòd & ego Spiritum Dei habeam : at 1. z. in ep. ad Gal. ibid. col. 284. c. puto quòd & ego Spiritum Dei habeo. Itidem Beda in 1. Cor. 7. addito autem, poft puto. Sedulius Scot. in eundem loc. puto enim quòd ego Spiritum Dei habeam ; paulò poft, habeo. Vigil. Tapf. 1. 12. de Trin. Beatior autem erit fi fic permanferit, fecundùm meam fententiam: videor enim ego Spiritum Dei babere. Gr. Μακαριωτέρα δέ ἐςιν ἐὰν ὅτω μείνη, κατὰ τὴν ἐμὴν γνώσ μην' διοκῷ δὲ κἀγὼ Πνεῦμα Θεῷ ἔχειν. Mís. duo, διοκῶ γάρα & unus in fine, i'xw.

[blocks in formation]

VULGATA NOVA.

39. Mulier alligata cft legi quanto tempore vir Rom.7. ejus vivit : quòd fi dormierit vir ejus, liberata est : 2. cui vult nubat: tantùm in Domino.

[ocr errors]

40. Beatior autem erit fi fic permanferit, fecundùm meum confilium: puto autem quòd & ego Spiritum Dei habeam.

V.1. Ambrofiaft. & Sedul. in 1. Cor. 8. De his autem, que idolis immolantur, fcimus quia omnes fcientiam habemus. Scientia inflat, charitas verò ædificat. Itidem Scholiaftes Hieron. præter verbum facrificantur: quod etiam habet Beda in eund. loc. pofito infuper iis, pro his. Auguft. 1. 1. contra Crefcon. to. 9. col. 403. g. De facrificiis idolorum, fcimus quia omnes fcientiam habemus. Scientia inflat, charitas verò ædificat: fimiliter tract. 27. in Joh. to. 3. p. 2. col. 503. e. à voce Scientia. Iren. 1. 2. c. 26. p. 154. a. b. & Ambrof. in Pf. 36. col. 795. d. Scientia inflat, charitas autem ædificat: ficque etiam Epiphan. in 8. 8. Canrici Cantic. addito enim, poft Scientia. In Græco fic: Пepl δὲ τῶν εἰδωλοθύτων, οἴδαῖν ὅτι, &c. ut fup.

V. 2. Tertul. I. de pudic. p. 1007. c. Si quis fe putat feire, nondum feit quemadmodum oporteat eum fcire: item 1. de præfcr. c. 27. p. 336. a. loquitur de Corinthiis, qui putarent fe feire aliquid, quando nondum fcirent quemadmodum fciri oporteret, Cypr. 1. 3. Teftim. p. 314. a. Si quis fe putat fcire aliquid, nondum fcit quemadmodum oporteat

[blocks in formation]

NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM.

[ocr errors]

2. Si quis autem fe exiftimat fcire aliquid, nondum cognovit quemadmodum oporteat eum sci

re.

3. Si quis autem diligit Deum, hic cognitus eft

eum fcire. Auctor 1. de fing. cleric. p. 527. vel 531. a. Si quis putat fe fcire aliquid, nec dum cognovit quemadmodum eum oporteat fcire. Auguft. ep. 140. to. 2. col. 455. f. Quifquis fe putat aliquid fcire, nondum fcit quemadmodum oportet fcire: & ep. 238. col. 858. d. Qui fe putat aliquid fci

re

nondum fcit quemadmod. oporteat eum fcire: &1. 9. de Trin. to. 8. col. 877. e. Si quis fe putat aliquid fcire, nondum fcit quemadmodum fcire oporteat. Auctor 1. de fide or thod. ap. Ambr. col. 345. c. Qui ergo putat fe aliquid fci. re, necdum fcit quemadmodum oporteat fcire. Ambrofiafter, cum Sedulio in 1. Cor. 8. Quòd fi quis exiftimat fe aliquid fcire, nondum cognovit quemadmodum oporteat eum fcire. Beda in eund. loc. Si quis fe exiftimat, &c. ut in Vulg. Græc. Εἰ δέ τις δοκεῖ εἰδέναι τι, εδέπω ὐδὲν ἔγνωκε καθὼς διεῖ γνῶναι. Mís. plures pro εἰδέναι, fcribunt ἐγνωκέναι fubinde unus, der, omiffo gde alii quidam, 'πw, omiffo dér mox 1. Colb. da, pro 'yraxe.

[ocr errors]

. 3. Auguft. ep. 140. to. 2. col. 455. f. & l. 9. de Trin, to. 8. col. 877. e. Quifquis autem diligit Deum, biç

[ocr errors][ocr errors][ocr errors][ocr errors][ocr errors][ocr errors][ocr errors][ocr errors][merged small][ocr errors][ocr errors][ocr errors][merged small][ocr errors]

VULGATA NOVA.

ab eo.

4. De efcis autem, quæ idolis immolantur, fcimus quia nihil eft idolum in mundo, & quòd nullus eft Deus, nifi unus.

5. Nam etfi funt qui dicantur dii, five in cœlo, five in terra ( fiquidem funt dii multi, & domini multi :)

6. nobis tamen unus Deus, Pater, ex quo omnia, & nos in illum : & unus Dominus Jefus Chriftus, per quem omnia, & nos per ipsum.

7. Sed non in omnibus eft fcientia. Quidam autem cum confcientia ufque nunc idoli, quafi idolothytum manducant : & confcientia ipforum cùm fit infirma, polluitur.

unus.

5. Nam etfi fint qui dicantur dii, & domini, five in coelo, five in terra (ficut enim funt dii multi, & domini multi:)

6. fed nobis unus eft Deus, Pater, ex quo omnia, & nos in ipfum : & unus Dominus Jefus * Chriftus, per quem omnia, & nos per ipfum. *In MS. Reg. deeft 7. Sed non in omnibus fcientia. Quidam au- Chriftus. tem in confcientia ufque adhuc idoli, quafi idolo immolatum manducant : & confcientia eorum cùm fit infirma', inquinatur. NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM.

cognitas eft ab illo. Ambrofiafter in 1. Cor. Si verò quis
diligit Deum, bic cognitus eft ab eo. Scholiaftes Hieron. Se-
dulius, & Beda in eund. loc. Si quis autem, &c. ut fup.
Ita quoque in Græco est.

ab illo.

Ex Ms. Sanger

4.

De efcis autem facrificiorum, fcimus quia & Reg. feu Clarom nihil idolum in fæculo, & quòd nemo Deus, nifi

.4. Auguft. 1. de mor. Manich. tom. 1. col. 728. b.
De efcis autem facrificiorum, quæ idolis immolantur, fcimus
quia nihil eft idolum in mundo, & quòd nullus Deus, nifi
unus item tract. 1. in Joh. tom. 3. col. 294. d. fcimus
quia nihil eft idolum. Ambrosiaster in 1. Cor. De cibis igi-
tur fimulacris immolatorum (Mss. nonn. De cibis igitur, qui
fimulacris immolantur, immolatorum, al. immolatiorum)
fcimus quia nihil eft fimulacrum, & quia nemo Deus, nifi
unus. Iren. l. 3. c. 6. p. 181. d. fcimus autem quoniam
nihil eft idolum, quoniam nemo Deus, nifi unus. Ter-
tul. 1. 5. contra Marc. p. 789. a. fcimus quòd idolum nihil
fit. Auctor 1. de promiff. p. 3. prom, 38. col. 185. b. fci-
mus quia nihil eft idolum in hoc mundo, & quia nullus Deus,
nifi unus. Scholiaftes Hieron. & Beda in hunc loc. Vulgatæ
congruunt, nifi quòd ifte omittit eft, ante Deus, unà cum
Mf. codice Floriac. num. 52. In Gr. fic: Пepi Tйs Bposs
BY TWY Eid who JúTWV, oïdan öT! ¿der eldonor av nó Cμw,
ὅτι ἐδεὶς Θεὸς ἕτερος, εἰ μὴ εἷς. Mfs. quidam ita inci-
piunt, lepi de Ts, &c. & plures fub finem tollunt vocem

~

VERSIO ANTIQUA.

ετερος.

>

*. §. Iren. l. 3. c. 6. p. 181. d. Etenim fi funt qui dicuntur dii, five in cælo, five in terra: deinde: nobis unus Deus, &c. abfque parenthefi. Item Tertul. 1. contra Hermog. p. 412. a. Nam & fi funt qui dicuntur dei, five in calo five in terra, nomine : & l. 3. contra Marc. p. 675.b. Nam & funt qui dicuntur dii, five in cælo, five in terris. Hilarius in Pf. 135. col. 484. d. Sed & fi funt dii, qui nominantur in cælo, & in terra: & in Pf. 134. col. 471. f. 472. a. Namque & fi funt qui dicuntur dii, five in cælo, five in terra, ficut funt dii multi, 5 domini multi. Ambrofius in Pf. 118. col. 1127. c. Nam & fi funt qui dicantur dii, five in cælo, five in terra: paulòque poft nobis tamen unus Deus, &c. omiffis intermediis : itidem 1. 5. de fide, col. 555. a. 559. e. abfque parenthefi. Sic etiam Auguft. 1. de mor. Manich. to. 1. col. 728. b. at ep. 238. to. 2. col. 859. b. legit: Nam & fi funt qui dicuntur dii, five in cælo, five in terra, fiquidem funt dii multi, & dom. multi: & quæft. 105. in Gen. to. 3. p. 1. col. 403. d. necnon quæft. 87. in Exod. col. 449. f. Nam & fi funt qui dicun tur dii, five in c... ficut (al. quemadmodum) funt dii multi, 5 domini multi: item in Pfs. 94. 135. & 145. to. 4. col. 1025. e. 1510. c. 1631. c. d. quemadmodum funt dii multi, & domini multi: & l. 9. de civit. Dei, c. 23. to. 7. col. 236. b. ac l. 2. de Trin. to. 8. col. 783. d. ficuti funt dii multi, 5 domini multi. Ambrosiaster in 1. Cor. Licet fint qui dicantur dii, & domini, five in cælo, five in terra; nec plura. Scholiaftes verò Hieron. & Beda in eund. loc. omnia habent quæ in Vulg. nifi quòd ifte legat dicuntur, pro dicantur. Gr. Kai yàp step siol neyóngvos Osoi, site ¿.... ὥσπερ εἰσὶ θεοὶ πολλοὶ, καὶ κύριοι πολλοί

>

. 6. Iræneus 1. 3. c. 6. p. 181. d. nobis unus Deus, Pater ex quo omnia, & nos in illum ( al. in illo:) T unus Dominus J. C. per quem omnia, & nos per ipfum. Tertul. I. contra Hermog. p. 412. a. cæterùm unus Deus, Pater, ex quo omnia. Hilar. in Pf. 51. col. 82. a. unus enim Deus, Pater, ex quo omnia, & nos in ipfo: & unus Dominus nofter J. C. per quem omnia, & nos per ipfum: & in Pfs. 118. & 122. col. 314. b. 393. e. unus Deus, ex quo omnia: unus Dominus nofter Jefus, per quem omnia : & in Pf. 134. col. 471. d. unus Deus ex quo omnia, & nos in ipfo: unus Dominus nofter J. C. per quem omnia, 6 nos per ipfum : & in Pf. 134. col. 472. a. ac l. 4. de Trin. col. 836. d. fed nobis unus Deus, Pater eft, ex quo omnia: & unus Dominus nofter J. C. per quem omnia : & 1. 8. de Trin, col. 967. c. 968, c. d. fed nobis unus Deus, Pater, ex

"

:

quo omnia, & nos in ipfo: 5 unus Dominus nofter J. C. per quem omnia, & nos per ipfum. Ambrofius in Pf. 118. col. 1127. d. nobis tamen unus Deus, Pater, ex quo omnia, nos in illo : & unus Dominus Jefus, per quem omnia, & nos per ipfum & l. 3. de Spir. S. col. 650. e. nobis autem unus Deus, Pater, ex quo omnia, & nos in illum: & unus Dominus J. C. per quem omnia, & nos per ipfum : fimiliter 1. de apol. Dav. col. 732. e. unus Deus, Pater, ex quo omnia, nos in ipfum, &c. ut fup. vide etiam eundem Ambrof. in Luc. 4. col. 1337. c. & in Luc. 16. col. 1470. b. & in Luc. 20. col. 1505. a. & l. de inftit. virg. col. 264. d. & l. 1. de fide, col. 448. f. & 1. 4. col. 537. f. 546. c. & 1. 5. col. 559. e. f. & 1. 2. de Spir. S. col. 606. e. Au&tor 1. de fide orthod. apud Ambrof. col. 347. d. unus eft Deus, Pater, ex quo omnia, & nos in ipfo: unus Dominus J. C. per quem omnia, & nos per ipfum: fimiliter infra, col. 353. d. præter hæc nobis unus Deus eft, Pater, ex quo omnia, & nos ex ipfo. Auguft. 1. de mor. Manich. to. I. col. 728. c. nobis tamen unus Deus, Pater, ex quo omnia, nos in illo: & unus Dominus J. C. per quem omnia, & nos per ipfum : & ep. 238. tom. 2. col. 859. b. nobis tamen unus Deus, Pater, ex quo omnia, & nos in ipfo : & unus Dom. nofter J. C. per quem omnia, & nos per ipfum: & in Pf. 94. to. 4. col. 1025. e. nobis tamen unus Deus, ex quo omnia, & nos per ipfum : & unus Dom. nofter J. C. per quem omnia, & nos in ipfo : & in Pf. 135. col. 1510. c. fed nobis unus Deus, Pater, ex quo omnia, & nos in ipso:

::

unus Dom. J. C. per quem omnia, & nos per ipfum: vide etiam 1. 9. de civit. Dei, c. 23. to. 7. col. 236. b. & 1. 2. de Trin. to. 8. col. 783. d. Victorinus Afric. l. 1. contra Arium, p. 264. g. unus Deus, Pater, ex quo omnia, S nos in ipfo: 5 unus eft Dom. Jefus, per quem omnia, 5 nos per ipfum. Itidem Fauftin, presb. 1. contra Arian. p. 638. e. præter & unus Dom. nofter J. C. Ambrofiaft, & Beda in 1. Cor. nobis tamen unus Deus, Pater, ex quo omnia, 5 nos in illo: unus Dom. Jefus, per quem omnia, & nos per ipfum. Scholiaftes Hieron. in eund. loc. nobis tamen unus eft Deus, Pater, ex quo omnia, & nos in illo : 5 unus Dom. J. C. per quem omnia, & nos per ipfum. Vigil. Tapf.

1.

9

4. de Trin. nobis tamen unus Deus, Pater, ex quo omnia, nos in ipfo: 5 unus, &c. ut fup. & 1. 12. nobis verò unus Deus, Pater ex quo omnia, & nos in illo: Sunus, &c. Fulg. fragm. 13. contra Fab. p. 593. nobis autem unus Deus, Pater, ex quo omnia, & nos in ipfo: 5 unus Dominus nofter J. C. per quem omnia, &c. Auctor quæft. ex utroque T. q. 123. col. 132. f. unus Deus, Pater, ex quo omnia, nos in ipfo: unus Dom. J. C. &c. ut fup. Grec. ἀπ ̓ ἡμῖν εἷς Θεὸς, ὁ Πατὴρ, ἐξ ' τὰ πάντα, καὶ ἡμεῖς ε eis avtor, &c. ut in Vulg.

:

. 7. August. 1. de mor. Manich. tom. 1. col. 728. c. Sed non in omnibus eft fcientia. Quidam autem in confcientia fua ufque adhuc idoli, quafi idolotbytum manducant : 5 confcientia eorum cùm fit infirma, inquinatur. Ambrofiaft. in 1. Cor. Sed non in omnibus eft fcientia. Nam aliqui adbuc confcientiâ idoli, quafi fimulacro immolatum manducant ! confcientia aliorum cùm fit infirma, coinquinatur. Sedul. Scot. in eund. loc. Sed non in omnibus eft fcientia: paulòque poft In confcientia ufque adhuc idoli, quafi idolothytum manducant : & poft pauca: 5 confcientia ipfius cùm fit infirma, coinquinatur. Tertul. I. de pudic. p. 1007. c. Quidam autem in confcientia ufque nunc quafi idolothytum edunt. Scholiaftes Hieron. & Beda Vulgate congruunt. Mf. Floriac. num. 52. Sed non in omnibus eft fcientia. Quidam autem confcientia infirma ufque nunc idoli, &c. ut in Vulg. In Græco fic: 'Am'x a й mã CIS. INÈS NE TH GUTELSŃCE TO Eidway Ews apto ws eid whó JUTor Edit City ἡ συνείδη(ῖς αὐτῶν ἀπενὴς ἔζα, μολύνεται. Mf. unus voci

cy π

Cs, præponit es deinde alii quidam fcribunt Twès ráp fubinde al, ἕως ἄρτι τῇ εἰδώλο.

[blocks in formation]

:

. 8. Tertul. 1. contra Pfych. p. 982. c. ait quòd efca nos Deo non commendet; neque abundantes, fi edamus; neque deficientes, fi non edamus : & infra, p. 988. b. Nec fi manducaverimus, abundabimus: nec fi non manducaverimus, deficiemus. Cypr. 1. 3. Teftim. p. 322. c. Cibus nos non commendat Deo. Neque fi manducaverimus, abundabimus neque fi non manducaverimus, egebimus. Auguft. 1. 1o. conf. to. 1. col. 186. c. e. Efca nos non commendat Deo. Neque fi manducaverimus, abundabimus: neque fi non manducaverimus, deerit nobis : fimiliter 1. de mor. Eccl. to. 1. col. 712. c. præter verbum egebimus, pro deerit nobis: at 1. de mor. Manich. col. 728. c. deficiemus, præmiffis cæteris ut in Vulg. cui accinunt pariter Scholiaftes Hieron. & Beda in 1. Cor. Ambrofiafter verò in eund. loc. Efca autem nos non commendat Deo. Neque enim fi ederimus, abundabimus: neque fi non ederimus, deerit nobis. Mr. Floriac. num. 52. Efca autem.... Neque enim fi non manducaverimus, deficiemus: neque fi manduc. abundabimus. Gr. Вpwμa de pas καὶ παρίσηζι τῷ Θεῷ. Οὔτε γὰρ ἐὰν φάγωμα, περιοδεύουν ὔτε ἐὰν μὴ φάγωμεν, ύς ερώμεθα,αλούς εργα

. 9. Hieron. ep. ad Damaf. to. 4. col. 153. d. Videte autem ne hæc licentia veftra offendiculum fiat infirmis. Itidem Auguft. 1. de mor. Manich. to. I. col. 728. d. pofito fortè, ante hac licentia. Ita quoque habet Scholiaftes Hieron. cum Beda in 1. Cor. Ambrofiaft. verò in eund. loc. legit Videte tamen ne fortè hac licentia veftra offenfio fiat infirmis. Gr. Βλέπετε δὲ μήπως ἡ ἐξεσία ὑμῶν αυτη πρόσκομ μα γένηται τοῖς ἀπενῶσιν· al. ἀσθενέσιν.

. 10. Auguft. 1. de mor. Manich. to. 1. col. 728. d. Si enim quis viderit eum, qui habet fcientiam, in idolio recumbentem: nonne confcientia ejus, cùm fit infirma, adificabitur ad manducandum idolotbyta? Similiter habet Hieron. ep. ad Damaf. to. 4. col. 153. d. cum Scholiafte fub ejus nomine, & Beda in 1. Cor. Sic etiam Ambrofiafter in eund. loc. præter de fimulacris, pro idolotbyta. Huc etiam alludebat Tertul. 1. de cor. mil. c. 1o. p. 292. a. dicens : Si in idolio recumbere alienum eft à fide, quid in idoli habitu videri? In Græco fic : Εάν γάρ τις ἴδῃ σε τὸν ἔχοντα γνῶ σιν, ἐν εἰδωλείῳ κατακείμενον· ἐχὶ ἡ συνείδηζις αυτῷ ἀσθενῆς ἐντος, οἰκοδομηθήζεται εἰς τὸ τὰ εἰδωλόθυτα ἐπίειν ; Borner. cod. Græc. Lat. omittit os, poft "sy.

Ex Ms. Sangerm. I. & Reg. Clarom.

VULGATA NOVA

8. Efca autem nos non commendat Deo. Ne que enim fi manducaverimus, abundabimus: neque fi non manducaverimus, deficiemus.

9. Videte autem ne fortè hæc licentia veftra offendiculum fiat infirmis.

10. Si enim quis viderit eum, qui habet scientiam, in idolio recumbentem : nonne confcientia ejus, cùm fit infirma, ædificabitur ad manducandum idolothyta?

NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM.

[blocks in formation]

V. 11. Irenæus 1. 3. c. 18. p. 210. a. Et periet infirmus in tua fcientia frater, propter quem Chriftus mortuus eft? Hieron. ep. ad Damaf. to. 4. col. 153. d. Et peribit qui infirmus eft, in tua fcientia frater, propter quem Chr. mortuus eft? Auguft. 1. de mor. Manich. to. 1. col. 728. d. cum Scholiafte Hieron, & Sedulio in 1. Cor. Et peribit infirmus in tua confcientia frater, propter quem Chr. mortuus eft? Ambrofiaft. in eund. loc. Et peribit qui infirmus eft, in tua fcientia (Mfs. quid. in tua confcientia) frater, pro quo Chr. mortuus eft? Beda in eund. loc. Et peribit infirmus in tua fcientia fr. propter quem, &c. Græc. Kalamoneται ὁ ἀσθενῶν ἀδελφὸς ἐπὶ τῇ σῇ γνώσει, δι ̓ ὃν, &c, al. Καὶ Tómutar alii quidam ponunt adexpos, poft was. ✯. 12. Tertul. I. de pudic. p. 1007. c. Sic autem delinquentes percutiendo confcientias fratrum infirmas, in Chriftum delinquent. Auguft. 1. de mor. Manich. tom. 1. col. 728. d. Sic autem peccantes in fratres, & percutientes confcientiam ipforum infirmam, in Chriftum peccatis. Similiter Scholiaftes Hieron. & Ambrofiaft. in 1. Cor. excepto il lorum, pro ipforum ; & Chrifto, pro Chriftum. Ambrofiaft. etiam fic pergit: Peccant in Chrifto, non, in Chriftum. Beda verò in eundem locum Vulgatæ accinit, unà cum Græco.

V. 1. Tertul. 1. de pudic. p. 1007. b. Non fum liber? Non fum Apoftolus? Non Chriftum Jefum Dominum noftrum vidi? & 1. contra Prax. p. 851. a. Nonne vidi Jefum? Ambrofius ep. 37. col. 935. e. Non fum ego liber? Non fum Apoflolus? Auguft. 1. de op. Mon. to. 6. col. 478. e. Non fum liber? Non fum Apoftolus? Nonne Chr. J. Dom. noftrum vidi? Nonne opus meum vos eftis in Domino? Itidem Scholiaftes Hieron, & Beda in 1. Cor. At Ambrosiast. in eund.

CAPUT

VERSIO ANTIQUA.

On fum Apoftolus? Non fum liber? Non
Jefum Chriftum Dominum noftrum vidi?
Non opus meum vos eftis in Domino?

2. Si aliis non fum Apoftolus, fed tamen vo-
bis fum: nam fignaculum Apoftolatus mei vos
eftis:

. 13. Cypr. ep. 62. p. 102. c. Si cibus fcandalizat fratrem: non manducabo carnem in fæculum, ne fratrem fcandalizem. Auctor 1. de fingul. cleric. p. 521. vel 525. a. Propter quod fi cibus fcandalizat fratrem meum: jam now manducabo carnem in æternum, ne fratrem fcandalizem. Auguft. 1. de mor. Manich. to. 1. col. 728. d. Quapropter fi efca fcandalizat fratrem meum : non manducabo carnem in æternum, ne fratrem fcandalizem: & 1. de conjug. adult. to. 6. col. 393. f. ut non fratrem meum fcandalizem. Ambrofius in Pf. 118. col. 1245. a. non manducabo carnem... ne fratrem meum fcandalizem. Ambrofiaft. in 1. Cor. Propter quod fi efca fcandalizat fratrem meum: non edam carnem in æternum, ne fratrem fcandalizem. Scholiaftes Hieron. & Beda in eund. loc. Vulgata concinunt, nec refragatur Græcum. Hilar. in Pf. 118. col. 363. d. ait Apoftolum dixiffe carne fe abftenturum in fæculum, ne fratrem fcan

dalizet.

[ocr errors]

Roma 14. IS.

I.

NOTE AD VERSIONEM

IX.

VULGATA NOVA.

On fum liber? non fum Apoftolus? Non ne Chriftum Jefum Dominum noftrum vidi? Nonne opus meum vos eftis in Domino ?

N

2. Et fi aliis non fum Apoftolus, fed tamen vobis fum: nam fignaculum Apoftolatus mei vos eftis in Domino:

ANTIQUAM.

loc. Non fum Apoftolus ? Non fum liber? Nonne Jefum Dom. noftrum vidi? Nonne, &c. Ita quoque in Græco eft, addita voce Xesor, ad Jefum; quæ tamen abeft à Mf. Alex. Idem quoque Mf. cum aliis quibufd. ita exorditur : Oux siμì Exegs; Ovx eiμì 'Amósones; Mf. Floriac. Lat. num. 52. Nonne Chriftum Dominum noftrum vidi? cætera ut in Vulg.

. 2. Auguft. 1, de op. Mon. to. 6. col. 478. e. Si aliis

[ocr errors][ocr errors][ocr errors][ocr errors][ocr errors][merged small][merged small]

VULGATA NOVA.

3. mea defenfio apud eos, qui me interrogant, hæc eft.

4. Nunquid non habemus poteftatem manducandi, & bibendi ?

4. Nunquid non habemus poteftatem manducandi, & bibendi ?

5. Nunquid non habemus poteftatem fororem
mulierem circumducendi, ficut & cæteri Apofto-
li, & fratres Domini, &* Cephas?

6. Aut folus égo, & Barnabas, non habemus phas.
poteftatem non operandi?
VERSIONEM ANTIQUAM.

5. Nunquid non habemus poteftatem mulierem fororem circumducendi, ficut & cæteri Apoftoli, & fratres Domini, & Cephas?

VERSIO ANTIQUA.

3. mea defenfio ad eos, qui me interrogant, Ex Ms. Sanger. hæc eft. Reg. feu Claron.

6. Aut ego folus, & Barnabas, non habemus poteftatem hoc operandi?

[ocr errors]

NOTE AD
`non fum Apoft. vobis veruntamen fum: fignaculum enim
Apoftolatus mei vos eftis in Domino. Item Ambrofiast. in 1.
Cor. Et fi aliis non fum Apoft. veruntamen vobis fum: nam
fignaculum, &c. Reda in cund. loc. Si aliis non fum Apoft.
Sed tamen vobis fum: nam fignaculum, &c. Scholiaftes
Hieron. cum Sedulio nil differunt à Vulgata. Græc. Ei
ἄλλοις ἐκ εἰμὶ ̓Απός, αλλά γε ὑμῖν εἰμί' ἡ γὰρ σφραγίς, &c.
. 3. Auguft. 1. de op. Mon. to. 6. col. 478. e. mea
defenfio apud eos, qui me interrogant, hac eft. Concinunt
Ambrofiaft. Scholiaftes Hieron. Sedul. & Beda in hunc loc.
Item in Græco : ἡ ἐμὴ ἀπολογία τοῖς ἐμὲ ἀνακρίνεζίν, αυτη

.

isi.

. 4. Textui concinunt Hilar. in Pf. 118. col. 327. a. Helvidius ap. Hieron. 1. contra ipfum, to. 4. p. 2. col. 137. a. Hieron. ipfe, l. 1. contra Jovin. ibid. col. 167. c. Scholiaftes fub ejus nomine, Ambrofiaft. Sedulius Scot. & Beda in 1. Cor. 9. quibus accenfendus Auguft. I. 1. de conjug. adult. to. 6. col. 395. c. ut & I. de op. Mon. col. 478. e. nifi quòd ifto loco, pro poteftatem, Mfs. plerique ferant licentiam; ficque infra, ex omnibus Mfs. col. 480. c. Tertul. I. de pudic. p. 1007. c. Aut non habemus poteftatem manducandi, & bibendi? Gr. Mù s'x exoμ éclar φαγεῖν, καὶ πιεῖν

. 5. Tertul. 1. de pudic. p. 1007. c. fimpliciter habet: Aut non habemus pot. mand. & bibendi, & mulieres circumducendi, ficut & cæteri Apoftoli, & fratres Domini, & Cephas? Hilar. in Pf. 118. col. 327. a. Nunquid non habemus poteftatem mulieres circumducendi, ficut cæteri Apoft. fratres Domini, & Cephas? Hieron. verò in Matth. 27. to. 4. p. 1. col. 140. f. Nunquid non habemus pot. forores mulieres circumd. ficut & cæteri Apoftoli faciunt? Contra Helvidius negans perpetuam B. Mariæ virginitatem, hunc locum, veluti errori fuo faventem, paulò aliter citat apud Hieron. I. contra ipfum, to. 4. p. 2. col. 137. Nunquid non habemus pot. uxores circumducendi, ficut & cæteri Apoft. 5 fratres Domini, & Cephas? Neque tamen Hieron. hanc Scripturam carpit, immo relatâ ipsâ cum aliis Scripturæ teftimoniis, quibus Helvidius errorem fuum fulciri credebat, ftatim fubdit: Hæc idcirco replicavimus, ne calumnietur, & clamitet, ea, quæ pro fe faciant, à nobis effe fubtrada, & fententiam fuam non teftimoniis Scripturarum, fed lubrica difputatione convulfam. Et ipfe, 1. 1. contra Jovin. col. 167. c. eodem modo refert, dicens: Si autem illud nobis oppofuerit, ad probandum quòd omnes Apoftoli uxores babuerint: Nunquid non habemus poteftatem mulieres, vel, uxores circumducendi, ( quia yvvù apud Græcos_utrumque fignificat) ficut cæteri Apoft. & Cephas, & fratres Domini? jungat 5 illud, quod in Græcis codicibus eft: Nunquid non habemus poteftatem forores mulieres, vel, uxores circumducendi? "ex quo apparet eum de aliis fanitis dixiffe mulieribus, quæ, juxta morem Judaicum, magiftris de fua fubftantia miniftrabant, ficut legimus ipfi quoque Domino faditatum. Nam & ordo verborum hoc fignificat: Nunquid non habemus pot. manduc. & bib. aut forores mulieres circumducendi? Ubi de comedendo, bibendo, ac de adminiftratione fumptuum præmittitur, & de mulieribus fororibus infertur, perfpicuum eft non uxores debere intelligi, fed eas, ut diximus, quæ de fua fubftantia miniftrabant... Aut certè fi yuvainas, uxores accipimus, non mulieres, id, quod additur, forores, tollit uxores, oftendit eas germanas in Spiritu fuiffe, non conjuges : quanquam excepto Apoftolo Petro, non fit manifeftè relatum de aliis Apoftolis, quòd uxores babuerint. Penè etiam eadem habet Tertul. I. de monogamia, c. 8. p. 954. ubi ait: Nec enim fi penes Græcos communi vocabulo cenfentur mulieres, & uxores à pro confuetudinis facilitate..... ideo Paulum fic interpretabimur, quafi demonftret uxores Apoftolos habuiffe. Si enim de matrimoniis difputaret quod in fequentibus facit, ubi magis Apoftolus aliquod exemplum nomigare potuiffet) recte videretur dicere: Non enim habemus pot. uxores circumducendi, ficut cæteri Apoftoli, & Cephas? At ubi ea fubjungit, qua de villuaria exhibitione abflinentiam ejus oftendunt, dicentis: Non enim pot. habemus manducandi, & bibendi ? non uxores demonflrat ab Apoftolis circumductas : quas & qui non habent, poteftatem tamen manducandi, & bibendi habent; fed fimpli

citer mulieres, quæ illis eodem inftituto, quo & Dominum comitantes, miniftrabant. Similiter Auguft. 1. de op. Mon. to. 6. col. 478. f. Ad hoc enim, inquit, & fideles mulieres habentes terrenam fubftantiam, ibant cum eis, & miniftrabant eis de fubftantia fua..... quod B. Paulus licere quidem fibi demonftrat, ficus & cæteri Apoft. faciebant..... Hoc quidam non intelligentes, non fororem mulierem, cùm ille diceret: Nunquid non habemus pot. foror. mulierem circumducendi? fed uxorem, interpretati funt. Fefellit eos verbi Graci ambiguitas, quod & uxor, & mulier eodem verbo Grace dicitur: quanquam hoc ita pofuerit Apoftolus, ut falli non debuerint ; quia neque mulierem tantummodo ait, fed fororem mulierem ; neque ducendi, fed circumducendi. Veruntamen alios interpretes non fefellit bac ambiguitas, mulierem, non uxorem interpretati funt. Unde etiam infra, & l. 1. de conjug. adulter. tom. 6. col. 395. c. idem Aug. eund. loc. ita refert: Nunquid non habemus licentiam fororem mulierem circumducendi, ficut & cæteri Apoftoli, & fratres Domini, 5 Cephas? Item Scholiaftes Hieron. cum Beda in 1. Cor. Nunquid non habemus pot. fororem mulierem circumducendi, &c. ut fup. tum addit Scholiaftes : Non dixit mulieres ducendi, ne de uxoribus dicere putaretur ; fed circumducendi, inquit, per provincias, qua neceffaria de fuis facultatibus miniftrarent. Ambrofiaft, in eund. loc. Nunquid non habemus pot, mulierem circumducendi, &c. abfque voce fororem : qui tamen non alio fenfu mulierem hic intelligit, ac Hieron. & Auguft. fupra, cùm dicat: Ideo addit & Cephas, quia cùm primus effet inter Apoftolos, non refutabat fumptus oblatos..... Mulieres enim defiderio doarina Dominica..... fequebantur Apoftolos, miniftrantes eis fumptus, fervitia, &c. Similiter Sedulius Scot, in eund. loc. Nunquid non hab. por. mulieres (in Graco forores, non mulieres legitur ) circumducendi per provincias, ad miniftrandum, ficut & cæteri Apoftoli? Auctor etiam 1. de fing. cleric. p. 525. c. memorat Apoftolos, qui mulieres fecum comites circumducebant. At verò jam laudatus Hilarius ex hoc Apoftoli teftimonio adftruere videtur poteftatem nubendi, non fimpliciter utendi mulierum minifterio: cùm enim loco fup. citato dixiffet voluntaria quædam esse quæ non funt legitima ; & his obtemperare, libertatis potiùs, quàm neceffitatis officium effe ftatim fubdit: Habet banc Apoftolus voluntariæ doctrina, non & legitima, confuetudinem, dicens: De virginibus autem præceptum Domini non habeo: confilium autem do.. Aut cùm gloriam viduitatis, & continentiam laudat, non inhibet poteftatem nubendi, fed meritum cælibatus pradicat: ultra legem inftituit, & ultra praceptum adhortatur, voluntaria legitimis anteponens. Et rurfum ait: Nunquid non habemus pot. manduc. & bibendi ? Nunquid non habemus pot. mulieres circumducendi, ficut cæteri Apoftoli, & fratres Domini, & Cephas ? fed non utimur hac poteftate. Poteftas in licito eft, cùm lex, infidelitati noftræ parcens, prafcriptis nos gravibus non onerat. At verò voluntatis professio ex incremento fidei eft, &c. cui etiam fententiæ favet Hieron. ipfe ad Euftochium fcribens, his verbis: De Virginibus, inquit Apoftolus, præceptum Domini non babeo. Cur? Quia & ipfe ut effet virgo, non fuit imperii, fed propriæ voluntatis. Neque enim audiendi funt, qui eum uxorem habuisse confingunt, cùm de continentia disserens, fuadens perpetuam caftitatem, intulerit : Volo autem omnes effe ficut meipfum..... & in alio loco: Nunquid non habemus poteftatem circumducendi mulieres, ficut & cæteri Apoftoli? Quare ergo non habet Domini de virginitate præceptum? Quia majoris eft mercedis quod non cogitur, & offertur: quia fi fuiffet virginitas imperata, nuptia videban tur ablata: & duriffimum erat contra naturam cogere. In Græco fic: Mù s'× éxoμh E&Cíav åðexpur yuraixa meciάyew, as oi normol, &c. Borner. cod. Gr. habet yuraixas, pro ad expur yuraixa, & Lat. fimpliciter mulieres.

. 6. Auguft. 1. de op. Mon. to. 6. col. 480. An ego folus, & Barnabas, non habemus poteftatem non operandi? & infra, col. 491. a. Nunquid ego folus, & Barnab. non hab. pot. non operandi? at fup. I. 1. de conjug. adult. col. 395.c. An ego folus, & Barnab. non hab. pot. hoc operandi ? Tertul. I. de pudic. p. 1013. b. Aut ego folus, & Barnab. non habemus hoc operandi poteftatem? Similiter Hilar, in Pf,

*Mf. Reg. Cie

« ZurückWeiter »