33. Et ejecto dæmonio, locutus eft mutus, & miratæ funt turbæ, dicentes: Nunquam apparuit fic in Ifraël.

34. Pharifæi autem dicebant: In principe dæ

VERSIO ANTIQUA.

26. Et exivit fama hæc in univerfam terram il- Ex Ms. Colbert. lam.

27. Et tranfeunte inde Jefu, fecuti funt eum duo cæci, clamantes, & dicentes: Miferere noftri, fili David.

28. Et venit in domum, & accefferunt ad eum cæci. Et dicit illis Jefus : Creditis quia poffum hoc facere vobis? Dicunt ei: Utique, Doinine.

29. Tunc tetigit oculos illorum, dicens: Secundùm fidem veftram fiat vobis.

30. Et aperti funt oculi illorum : & comminatus eft eis Jefus, dicens : Videte ne quis fciat.

31. Illi autem exeuntes, diffamaverunt eum in totam terram illam.

32. Egreffis autem illis, ecce obtulerunt illi hominem mutum & furdum, dæmonium haben

tem.

33. Et ejecto dæmonio, locutus eft mutus, & miratæ funt turbæ, dicentes: Nunquam fic apparuit in Ifraël.

1. 4. c. 37. p. 282. b. legitur fingulariter, Secundùm fidem
tuam fiat tibi. Similiter apud Ambrof. in Pf. 36. col. 787.
b. Fiat tibi fecundùm fidem tuam. Meliùs apud Epiphan.
comment. in 2. 14. Cantici Cantic. Secundùm fidem veftram
fiat vobis, ut in textu. Apud Juvencum 1. 2. p. 63. h.

34. Pharifæi autem dicebant: In principe dæNOTE AD VERSIONEM ANTIQUA M. ut fupra. In Clarom. verò: Cùm autem ejecta effet turba foris, accedens tenuit manum ejus, & dixit: Puella exfurge. Et furrexit confeftim puella. In Cantabrig. Quando autem ejecta eft turba, veniens tenuit manum ejus. Et furrexit puella. Ita quoque in Græco, nifi exceperis verbum sicev, pro veniens, ad litt. ingrediens. Apud Hilar. in hunc loc. 650. b. Apprehenfam igitur puellam manu, cujus apud fe mors erat fomnus, retraxit ad vitam : fubinde : turba omnis expulfa eft. Porro ex Lucæ 8. 54. invectum fuiffe, velut ex Matthæo, videtur in Mf. Clarom. Tò & dixit: Puella éxfurge: quod tamen additamentum confirmare videtur Juvencus 1. 2. p. 63. h. dicens:

Sed Chriftus lethi villor, vitaque repertor, Frigentis dextram dignatus prendere dextrâ, Surgere mox juffit, miranda ad gaudia patris. V. 26. Textui Colb, favent Mfs. Clarom. S. Germ. Corb. &c. Solus Cantabrig. habet: Et exiit fama ejus in totam terram illam. In Græco pun dulu, non fama ejus. In Mfs. tamen nonnullis púun avrỡ, fi Millio fides. Apud Hilar. in hunc loc. 650. c. Et exeunte fama in univerfam terram illam, &c. Apud Juvencum 1. 2. p. 63. h. nihil eft quod verficulo refpondeat.

#. 27. Textui fuffragantur Mfs. Corb. Cantabrig. & Sangerm. I. nifi quòd Cantabrig. delet eum. Germ.que hab. Miferere nobis, fili David. Germ. 2. Miferere noftri, Domine, fili David. Claromont. fequebantur illum duo caci..... dicentes: Miferere nobis, fili David. Græc. textui Colb. confonat, & Vulgatæ : Mfs. tamen plures ponunt Kee, ante fili David, ut fupra in Germ. 2. Apud Hilar. in Matth. col. 650. c. fic: Exeunte Domino, mox caci duo fequuntur... quin etiam & filium David nuncupant, & falvari fe rogant. Apud Juvencum 1. 2. p. 63. h.

Inde revertenti clamor fe protinus offert Lumine captorum, greffu labente, duorum. V. 28. Mf. Sangerm. 1. Et venit in domum, & accefferunt ad eum cæci, deprecantes. Et dixit illis Jefus : Creditis quia poffum hoc vobis facere? &c. Sangerm. 2. Cùm autem veniffet in domo, accefferunt ad eum duo caci. Et dicit eis..... quia poffum hoc facere vobis ? &c. Claromont. Et mox venit in domum, accefferunt ad eum duo cæci, rogantes. Quibus ait Jefus: Creditis quòd poffum hoc, &c. ut fupra. Cantabrig. Et venit in domum, & accefferunt ad eum duo cæci. Et dicit eis Jefus : Creditis quia poffum boc facere? Dicunt ei : Etiam, Domine: hic fuperpofitum credimus, ut fit, Etiam credimus, Domine; fed alia manu fcriptum eft credimus, nec habetur ibid. in Græco. Hodiernum Vulgata congruit, deleto uno vobis, poft facere. Apud Hilar. in hunc loc. 650. e. Quibus Dominus oftendens..... per fidem falutem exSpectandam..... fi credidiffent, vifum pollicetur ; credentibus præftat. Apud Orof. 1. cont. Pelag. p. 451. f. Crediis quòd poffum hoc facere? Apud Juvencum 1. 2. p. 63.

h.

Atque his (al. ollis) Chriftus ait: Si credunt pectora ve-
ftra,

Nunc virtute mea fe reddet lumen ademptum.
Olli firmato fe credere corde fatentur.

. 29. Confonant Mfs. Sangerm. Corb. S. Gat. &c. unà cum Græco. Mf. Claromont. habet: Tunc tetigit oculos eorum, & ait, &c, Cantabrig. & dixit, &c, Apud Iren,

Tunc Chriftus fatur: Credentes cernite lucem (al, lu-
men.)

V. 30. Mf. Sangerm. 1. cum Clarom. Et confeftim aper-
ti funt oculi ipforum, &c. ut fupra. In Cantabrig. omnia
ut in textu Colb. excepto penult. nemo, pro ne quis; Gr.
μnd sis; cæt. ut in Vulg. Mf. tamen unus addit ex-
ua, verbo aperti funt, ut in Claromont. fupra. Apud Hi-
lar. in hunc loc. 650. e. Et filentium imperat. Item apud
Juvencum 1. 2. p. 63. h.

Nec cuiquam noftrum poft hæc edicite nomen.

. 31. Mf. Clarom. At illi egreffi, diffamav. eum in to-
tam terram illam. Cantabrig. Qui autem exeuntes, divul-
gabant eum in tota terra illa. Sangerm. ambo textui Colb.
favent. Græc. Oi dè ikextórles, Siegúμsoar autòv Év öÂN THĨ,
&c. Apud Juvencum 1. 2. p. 63. h.

Dixit: fed major per gaudia tanta videntum
Ardor inexpletus famam per cuncta ferebat.

. 32. Mf. Sangerm. 1. Egredientibus autem illis, ecce...
hominem mutum 5 furdum, dam. &c. Clarom. Exeuntibus
autem illis, ecce..... mutum & furdum, &c. Sangerm. 2. fi-
militer habet mutum & furdum ; cæteri ut in Vulgata. Ita
quoque Mfs. S. Gat. & Maj. Mon. Cantabrig. verò fic:
lifdem autem exeuntibus, ecce obtul, ei hominem furdum da-
moniacum. Gr. Αὐτῶν δὲ ἐξερχομένων, ἰδὲ..... άνθρωπον
napor Samoriloμever. Porro xopos utrumque fignificare po-
test, & furdum, & mutum. Hieron. tamen in Matth. 9.
to. 4. 33. e. ait, xwqov magis tritum esse fermone commu-
ni, ut furdus magis, quàm mutus intelligatur : fed moris eft,
inquit, Scripturarum xwpor indifferenter, vel mutum, vel
furdum dicere. Apud Hilar. in eund. loc. 651. a. Quin
etiam poft hac in muto, & furdo, & demoniaco, gentium
plebs offertur. Apud Juvencum verò 1. 2. p. 63. h. fim-
pliciter:

Offerturque dehinc juvenis, cui rapta fonora
Damonis incurfu fuerat fubftantia vocis.

. 33. Mf. Corb. textui Colb. confonat. Sic etiam in S.
Germ. 1. excepto damone, pro damonio. Sangerm., 2. tol-
lit, ante ejecto; paulòque poft hab. admirata funt tur-
be, &c. ut in Vulgata. Cantabrig. Et ejelo damonio, lo-
cutus eft furdus, & mirata funt..... Nunquam fic paruit in
Ifrael. Similiter in Claromont. Nunquam fic paruit, &c.
Græc. "Oh wore spárn &тws cæt, ut in Vulg. Hilarius in
hunc loc. 651. a. b. dicit: Damon priùs ejicitur, & tum
reliqua corporis officia fuccedunt: fubinde: vifus, & au-
ditus, fermo falutis invehitur, cujus facti admirationem
talis turba eft confecuta confeffio: Nunquam fic apparuit in
Ifraël: & infra: laudes Dei homo mutus furdufque loqueba-
tur. Juvencus 1. 2. p. 64. a.

Atque propulfus ubi fugit de pectore demon,
Confeftim fana redierunt munera linguæ.
Talia mirantis populi flipante tumultu
Vallatur: reliqua filet ufque ad . 36.

.34. Mf. Sangerm. 1. cum Clarom. In Belzebul (Cla-
rom. Belzebut) principem dæmoniorum bic ejicit dæmonia.

VERSIO ANTIQUA.

Ex Mf. Colbert. moniorum ejecit dæmonia.

Ex

35. Et circuibat Jefus civitates omnes, & caftella, docens in fynagogis eorum, & prædicans evangelium regni, & curans omnem languorem, & infirmitatem in populo.

36. Videns autem turbas, mifertus eft illis: quòd effent vexati, & jacentes ficut oves non habentes paftorem.

37. Tunc dixit difcipulis fuis: Meffis quidem multa, operarii autem pauci.

38. Rogate ergo Dominum meffis, ut mittat operarios in meffem fuam.

NOTE AD VERSIONEM ANTIQUA M.

Sangerm. 2. In Beelzebub principe dam, ejicit dæmones. S.
Gat. In Belzebub principe dam. &c. Sed a Mr. Cantabrig.
Græc. & Lat. totus hic verfus abeft, de quo vide Mil-
lium. Non etiam de ipfo meminit Hilarius comm. in Matth.
nec Juvencus 1. 2. hiftor. Evang. ut monuimus fupra.
Apud Auguft. in Rom. 1. to. 3. p. 2. col. 938. d. id le-
gitur: Quando in principe dæmoniorum damonia excludere
blafphemabant. Græc. Vulgatæ confonat.

. 35. Mf. Sangerm. 1. Et circuibat Jefus civit. omnes...
curans omn. lang. & omnem infirmitatem in populo : 5
multi fecuti funt eum. Clarom. Et circumibat Jefus univer-
fas civitates..... & fanans omnem valetudinem, & omnem
infirmitatem: 5 multi fecuti funt eum. Cantabrig. fimiliter
habet initio, Et circumibat Jefus civitates univerfas; reli-
qua verò ut in Vulg. nec plura. Mf. autem S. Gat. ex-
tremò addit in plebe ; ftatimque, & multi fecuti funt eum ;
fed altera manu. Corb. Sangerm. 2. &c. nil differunt à
Vulg. Grzc. Καὶ περιήγεν ὁ Ἰησᾶς τὰς πόλεις πάσας.....
θεραπεύων πᾶσαν νόσον, και πάσαν μαλακίαν ἐν τῷ λαῷ· deeft
verò, ev T xa, in pluribus Mfs. fi Millio fides. Contrà
in aliis τῷ λαῷ fubjicitur iftud, » πολλοὶ ηκολέθησαν αυτῷ.
Hilar. in hunc loc. 651. a. b. ait : Civitates omnes, & ca-
ftella omnia virtute & ingreffu Chrifti illuminantur, & om-
nem infirmitatem veterni languoris evadunt.

~

*. 36. Mf. Sangerm. 1. Videns autem Jefus turbas..... quia effent vexati, &c. Sangerm. 2. Videns autem Jefus..... quia erant, &c. Clarom. Corb. S. Gat. &c. nil diffentiunt à Vulg. Cantabrig, verò habet : Videns autem turbas, mifericordia motus eft pro eis: quia erant fatigati, & projecti

I.

ficut oves non, &c. Græc. 'Ifwv de tus oxaus, &s@rayxvide
περὶ αὐτῶν· ὅτι ἦσαν εκλελυμένοι, κι ἐῤῥιμμένοι ὡσεὶ πρόβατα,
&c. Apud Hilar. in Matth. col. 651. d. Videns autem tur-
bas, mifertus eft: quòd effent vexatæ, & jacentes : & inf.
Turbarum, inquit, Dominus miferetur vexatarum, & ja-
centium tanquam gregis fine paftore difperfi. Juvencus edi-
tis fup. ad . 33. proximè addit:

.....

Cernens fed millia tanta virorum,
Ingemit ut ruris Dominus, cui pafcua lata
Innumera tondent pecudes recoris egentes.

. 37. Mf. Clarom. Tunc ait difcipulis, &c. Sangerm.
Corb. Cantabrig. &c. Vulgatæ confonant, & Græco. Apud
Hilar. in hunc loc. 651. d. Et ait messem multam, paucos
operarios. Apud Ambrof. 1. de Spir. S. col. 602. a. Mes-
fis enim multa, operarii autem pauci. Apud Juvencum 1.
2. p. 64. a.

Tunc ad difcipulos depromit talia verba :

Quàm late (al. latè ) fegetes ruris per terga patefcunt,
Sed rarus meffor frugis fuperatur acervo!

. 38. Utrique textui accinunt Mfs. Sangerm. Corb. &
Claromont, &c. In Cantabrig. verò fic: Orate ergo Domi-
num meffis, ut ejiciat operarios ad meffem fuam. Ita quoque
in Græco. Hilar. in hunc loc. 651. d. fimiliter ait, Oran-
dum Dominum meis, ut operarios plures in meffem ejiciat.
August. 1. de conf. Evang. to. 3. 62. d. Rogate ergo Do-
minum mellis, ut ejiciat operarios in meffem fuam. Juven-
cus 1. 2. p. 64. a.

Jam fupereft Dominum fegetis depofcere tanta,
Ut fua rura velit numero complere colentum.

CAPUT X.

VERSIO ANTIQUA.

Es Mf. Colbert. 1.ET convocatis duodecim difcipulis fuis, dedit illis poteftatem fpirituum immundorum, ut ejicerent eos, & curarent omnem vafitudinem, & omnes infirmitates.

2. Duodecim autem Apoftolorum nomina hæc funt. Primus, Simon, qui dicitur Petrus, & Andreas frater ejus,

3. Jacobus Zebedæi, & Johannes frater ejus, Philippus, & Bartholomæus, Thomas, & Matthæus publicanus, Jacobus Alphæi, & Thaddæus,

2.

Mart. 3. 13. Luc. 6. 13.9.

2. Duodecim autem Apoftolorum nomina funt 1. hæc. Primus, Simon, qui dicitur Petrus, & Andreas frater ejus,

3. Jacobus Zebedæi, & Joannes frater ejus, Philippus, & Bartholomæus, Thomas, & Matthæus publicanus, Jacobus Alphæi, & Thaddæus,

NOTE AD VERSIONEM

ANTIQUAM.

textui noftro Lat. accinunt.

V. 1. Mr. Clarom. Et convocatis Jefus duodecim, &c. ut
in Vulgata; cui accinunt ad verbum Corb. Sangerm. 2. . 3. Mf. Sangerm. 1. cum Clarom. S. Gat. & Maj.
S. Gat. &c. Sangerm. 1. verò habet: Et convocatis duode- Mon. Jacobus Zebedei..... Jacobus Alphei, & Judas Zelotes,
cim..... dedit illis poteftatem ejiciendi.spiritus immundos, 5 Simon, &c. Sangerm. 2. verò : Jacobus Zebethei... Jacobus
curandi omnem valitudinem, & omnem infirmitatem in po- Alphai, Thatheus, Simon, &c. Cantabrig. & Jacobus Ze-
pulo. Cantabrig. Et advocans xii. difcipulos fuos, dedit eis bedai..... Jacobus Alfei, & Lebbeus, & Simon, &c. Græc.....
pot. fpirituum immund. ut ejiciant eos 55 curare omnem lang. Iaxwbos & Axpaly, AebCatos, ó éπmnudeis Oad daïcs• al.
&c. ut in Vulg. nec refragatur Græcum, nifi quòd aliquias Salos, o twixantels ACCaios. Hieron, in hunc loc. to.
Mfs. initio ferunt: Kai Tegoxanscάuevos Inous; & quidam
in fine ad μaxaxíar, addunt év T xa. Hilarius in hunc loc.
651. d. legit: Et difcipulis convocatis dedit poteftatem eji-
ciendorum fpirituum immundorum, curandæque cuncta infir-
mitatis, omnifque languoris. Apud Juvencum 1. 2. p. 64.

4. 35. a. ait Thaddaeum apoftolum ab evangelifta Luca dici
Judam Jacobi; deinde: Et alibi, inquit, appellatur Lebæus,
quod interpretatur corculus; credendumque eft eum fuisse tri-
nomium. Idem obfervat Auguft. 1. 2. de conf, Evang. to.
3. 62. g. dicens: Lucas à Matthæo non difcrepat, nifi in no-
mine Judæ Jacobi, quem Matthaus Thaddæum appellat.
Nonnulli autem codices habent Lebbæum. Quis autem un-
quam probibuerit duobus vel tribus nominibus hominem unum
vocari? Unde autem derivatus fuerit in codd. prædictos
Judas Zelotes, incompertum adhuc nobis eft, præfertim
cùm Simon dicatur Zelotes, Luc. 6. 15. non Judas aliquis
è numero difcipulorum; neque etiam ullus exftat Græcus

Marc.

6.8.

Luc. 9. 3. & 10.

4.

VULGATA NOVA.

4. Simon Chananæus, & Judas Iscariotes, qui & tradidit eum.

5. Hos duodecim mifit Jefus; præcipiens eis, dicens : In viam gentium ne abieritis, & in ci

vitates Samaritanorum ne intraveritis :

6. fed potiùs ite ad oves, quæ perierunt domûs Ifraël.

7. Euntes autem prædicate, dicentes : Quia appropinquavit regnum cœlorum.

8. Infirmos curate, mortuos fufcitate, leprofos mundate, dæmones ejicite: gratis accepiftis, gratis date.

9. Nolite poffidere aurum, neque argentum, neque pecuniam in zonis veftris:

10. non peram in via, neque duas tunicas, neque calceamenta, neque virgam: dignus enim eft operarius cibo fuo.

11. In quamcunque autem civitatem aut castellum intraveritis, interrogate, quis in ea dignus

VERSIO ANTIQUA.

4. Simon Chananæus, & Judas Scarioth, qui Ex Mf. Colbert. tradidit eum.

5. Hos duodecim mifit Jefus ; præcipiens eis,
& dicens: In viam gentium ne abieritis, & in
civitatem Samaritanorum ne intraveritis:
6. fed potiùs ite ad oves perditas domûs Ifraël.

7. Euntes autem prædicate, dicentes : Quo--
niam appropinquavit regnum coelorum.

8. Infirmos vifitate, mortuos fufcitate, leprofos mundate, dæmonia ejicite: gratis accepiftis, gratis date.

9. Nolite poffidere aurum, neque argentum, neque pecuniam in zonis veftris :

10. non peram in via, neque duas tunicas,
neque calceamenta, neque virgam in manibus
veftris dignus eft enim operarius mercede fua.

11. In quamcunque autem civitatem aut caftel-
lum introieritis, interrogate, quis in ea dignus
eft & ibi manete donec exeatis inde.
NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM.

fit: & ibi manete donec exeatis.

codex in quo legatur Judas Zelotes.

. 4. Mf. Sangerm. I. concordat cum textu Colb. Concinit etiam Clarom. nifi quòd habet, & Simon. Cantabrig. Simon Chan. & Judas Scariotes, qui & tradidit eum. S. Germ. 2. Simon Cannaneus, 5 Judas Scariothis, qui 5, &c. Corb. & Judas Iscarioth, qui eum tradidit. Græc. Vulgatæ confonat.

. 5. Mf. Sangerm. 1. hoc uno differt à textu Colb. in via, pro in viam. Clarom. & Cantabrig, hab. & dicens: In viam gent... & in civitatem Samarit, ne introieritis. Similiter & dicens in Sangerm. 2. ficut in Corb. ne introieritis. Græc. Vulgatæ favet, nifi quòd hab. num, fingul. sis оar, non in civitates. Item Tertul. I. de fuga in perfec. p. 971. b. legit: In viam nationum ne ieritis, & in civitatem Samaritanorum ne introieritis: vide etiam 1. de præfcript. c. 8. p. 332. b. 334. b. Cyprian. pariter ep. 76. p. 154. a. In viam nationum ne abieritis, & in civitatem Samarizanorum ne introieritis. Ambrof. verò l. 9. in Luc. col. 1408. d. In viis gentium ne ambulaveritis, in civitates Samaritanorum ne introieritis. August. in ep. ad. Gal. to. 3. p. 2. col. 961. a. In viam gentium ne abieritis, & in civitates Samaritanorum ne introieritis. Similiter habet Auct. 1. de voc. gent. 1. 2. c. 3. p. 20. d. cum Auctore quæft. ex N. T. q. 77. ap. Aug. to. 3. 74. e. is verò inf. p. 2. q. 18. col. 149. a. & in civitatem Samarit. &c. Hieron. ep. ad Damaf. to. 4. 151. a. nil differt à Vulgata, nec Auct. op. imp. in Matth. hom. 41. p. 173. e. Apud Hilar. in hunc loc. 652. a. b. fic: Ut meffores numerofos ex his duodecim primùm Apoftolis diffundendos indicaret..... abftinere fe à viis gentium admonentur..... in civitates Samaritanorum vetiti funt introire. Apud Juvencum 1. 2. p. 64. a.

Hos ubi delegit, præceptis talibus implet:
Devitate viam, quam gentes perfidiofa,
Atque Samaritum fraudis veftigia calcant.

. 6. Textui Colb. favet Ms. Corb. cum Clarom. Sangerm. verò duo, necnon Corb. S. Gat. &c. Vulgatæ accinunt. In Cantabrig. fic: Ite magis ad oves perditas, &c. Græcè Пopevede dè μänner πpòs тà пρóСalα тà άow267a, &c. ut fupra. Iren. 1. 4. c. 2. p. 230. a. legit: Ite ad oves, quæ perierunt domus Ifraël. Tertul. I. de fuga in perfec. p. 971. b. Sed ite potiùs ad oves perditas domus Ifraëlis. Hilar. in hunc loc. 652. b. ait : Mittuntur deinde ad oves perditas domûs lfraël. Ambr. 1. 9. in Luc. col. 1408. d. Ite autem ad oves, qua perierunt domûs Ifraël. Auguft. in ep. ad Gal. to. 3. p. 2. col. 961. a. Sed ite primùm ad oves, qua perierunt domus Ifrael. Auctor 1. de voc. gent. 1. 2. c. 3. p. 20. d. Vulgatæ fuffragatur, ficut Auct. quæft. N. T. q. 77. ap. Aug. to. 3. 74. e. 149. a. necnon Auct. op. imp. in Matth. hom. 41. p. 173. Apud Juvencum 1. 2. P. 64. a. ita:

Pergite quà patrii pecoris cuftodia balat.

. 7. Confonant Mfs. Cantabrig. Clarom. Sangerm. I. Corb. & Græcum: folus Germ. 2. habet, Appropinquavit enim. Sed prioribus accinit Auguft. 1. de oper. Mon. to. 6. 479. f. Apud Tertul. 1. de ref. carn. p. 579. a. fic: Dicite illis; quod appropinquaverit regnum Dei. Apud Hilar. in Matth. 652. b. Pradicent regnum cælorum propinquare. Apud Auct. op. imp. in Matth. hom. 41. p. 173. a. ut in Vulg. Apud Juvencum 1. 2. p. 64. b.

Pergentes verò, fimilem mihi fumite mentem.
*. 8. Mfs, S. Germ. I. & Clar. cum Vulg. conveniunt,

nifi quòd hab. dæmonia, non damones. Sic etiam in Canta-
brig. prætereaque, purgate, pro mundate. In S. Germ. 2. &
S. Gat. quod gratis accepiftis, gratis date. Græc. hod. prio-
ribus Mfs. favet, mutato tantùm vocum aliquarum ordi-
ne; fed in pluribus aliis Græcis deeft, mortuos fufcitate.
Noftris etiam Latinis Sangerm. 1. & Clarom. congruit Au-
guft. 1. de op. Mon. to. 6. 479. f. Apud Hilar. in Matth.
col. 652. c. d. fic: Infirmos curent, mortuos fufcitent, le-
profos emundent, dæmones ejiciant: & poft pauca: dare gra-
tis, quod gratis acceperunt, jubentur. Apud Ambrof. 1. 9.
in Luc. col. 1408. d. leprofos mundate, damonia ejicite:
& l. 19. col. 1499. a. gratis enim accepiftis, gratis date:
fimiliter 1. 7. col. 1391. b. detractâ conjunct. enim. Sic
etiam apud Iren. 1. 1. c. 4. p. 20. c. & Cypr. l. 3. Testim.
p. 327. b. Apud Juvencum l. 2. p. 64. b. ita :
Ut vobis fubigat virtutes damonis atri
Sanita fides, curamque piam languoribus aptet:
Ha vires nulla vobis mercede dabuntur,
Et vos baud aliter cundis impendite dona.

. 9. Sic habent Mfs. Sangerm. Corb. Clarom. &c. qui-
bus accinunt Auguft. 1. de op. Mon. to. 6. 479. f. & Gaud.
Brix. fer. 5. p. 950. f. Mf. verò S. Gat. ad pecuniam,
addit, neque as in Lonis veftris : & in Cantabrig. legitur:
Ne poffideritis aurum, neque argentum, neque as in Lonis
veftris. Ita quoque in Græco ad verbum. Hilarius in hunc
loc. 652. d. ait: Aurum, argentum, pecuniam poffidere in-
bibentur in Lonis. Item apud Ambrof. in Pf. 1 18. col. 1028.
b. 1057. e. & 1. 2. offic. to. 2. 100. d. Nolite poffidere au-
rum, neque argentum, neque pecuniam: vide etiam 1. 10.
in Luc. col. 1423. b. Adimantus ap. Auguft. 1. cont.
ipfum, to. 8. 142. g. Nolite portare aurum, neque argen-
tum, neque nummos in Lonis veftris. Similiter apud Juven-
cum 1. 2. p. 64. b.

Non auri, argentive domet poffefio mentem,
Nec vos nummorum fubigat fcelerata cupido.

. 10. Mf. Sangerm. 1. non peram in via..... neque vir-
gam in manibus veftris : dignus eft enim operarius mercedem
fuam. Similiter in Claromont. leg. præter in viam, abs-
que verbo eft, poft dignus. In Mf. Maj. Mon. non peram
in via, neque pecuniam, neque duas tunicas, &c. ut in Vul-
gata. In Cantabrig. neque peram in via, neque duas tunic.
neque calciam. neque virgam: dignus eft enim operar. efca
fua. In Corb. dignus eft enim operarius mercede fua. In Gr.
μn wear sis of or, undè duo..... undè i wodnμala, unde
pál♪or a kios ràp ó éprálus Tus Tegpûs durê esw, plures Mfs.
TE MI AUT. Apud Irenæum 1. 4. c. 8. p. 237. a. dignus
eft enim operarius efca fua. Auguft. 1. de op. Mon. to. 6.
P. 479. f. nil diffentit à Vulg. neque etiam Adimantus
apud ipfum to. 8. 142. g. neque Gaud. Brix. fer. 5. col.
950. f. præterquam quòd uterque habet mercede fua, non
cibo fuo. Hieron. 1. 2. cont. Pelag. to. 4. 518. non peram in
via, non panem, neque duas tunicas, &c. ut in Vulg. Apud
Hilar. verò in Matth. 652. e. 653. a. b. Inhibentur.....
peram in via ferre, & duas tunicas, & calciamenta, & vir-
gam in manibus affumere : & dignus mercede fua eft opera-
rius. Apud Juvencum 1. 2. p. 64. b.

Nec geminas veftes, nec plantis tegmina bina,
Virtuti nuda cupiat fervire minifter.

. 11. Mf. Corb. In quamcunque autem civitatem intro-
ieritis, interrogate, quis ibi dignus fit: 5 illic manete do-
nec exeatis. Sangerm. I. In quacunque verò civitate aut ca-

Ex Mf. Colbert.

VERSIO ANTIQUA

12. Intrantes autem in domum, aut civitatem, dicetis: Pax huic domui.

13. Et fi fuerit domus illa digna, veniet pax veftra fuper eam : fi autem non fuerit digna, pax veftra ad vos revertetur.

14. Et quicunque non receperint vos, neque audierint fermones veftros: exeuntes foras de domo,

vel de civitate, excutite pulverem de pedibus veftris, in teftimonium illis.

15. Amen dico vobis: Tolerabilius erit civitati Sodomorum aut Gomorrhæorum in die judicii, quàm illi civitati.

16. Ecce ego mitto vos ficut oves in medio luporum. Eftote ergo prudentes ficut ferpentes, & fimplices ficut columbæ.

15. Amen dico vobis: Tolerabilius erit terræ Sodomorum & Gomorrhæorum in die judicii, quàm illi civitati.

16. Ecce ego mitto vos ficut oves in medio Luc. 10, luporum. Eftote ergo prudentes ficut ferpentes, 3. & fimplices ficut columbæ.

17. Attendite vobis ab hominibus. Tradent
NOTE AD VERSIONEM

ftellum intraveritis, interrogate, quis in ea dignus eft : & ibi,
&c. Sangerm. 2. In quamcunque civitatem aut, &c. ut in
Vulgata. Clarom. In quacunque autem civitate introieritis,
interrog. quis in ea dignus eft : & ibi, &c. Cantabrig. Ci-
vitas, in quacunque introieritis in ea, interrogate, quis in ea
dignus eft, &c. ut in Vulg. cum qua etiam concordat Græ-
cum. Mf, tamen 1. Colb. habet initio : 'Hós eis üv äv
sisépy node sis av Tür, &c. ut in Cantabrig. Apud Hilar. in
-hunc loc. 653. c. In quamcunque civitatem introieritis, in-
terrogate, quis in ea dignus eft: & infra: Introeuntes, in-
quit, jubet interrogare, & cum eo habitare ufque ad profe-
tionem. Apud Ambrof. 1. 9. in Luc. col. 1408. d. Et in
quamcunque civitatem intraveritis, difcite, quis in ea dignus
fit: atque ibi manete. Apud Maxim. Taurin. in homil. p.
47. e. In quamcunque civit. introieritis, interrogate, quis
in ea dignus eft:& ibi, &c. ut in Vulg. Apud Juvencum
1. 2. p. 64. c.

Ingre muros urbis, perquirite femper,
Hofpitio quorum par fit fuccedere juftis.

V. 12. Mf. Sangerm. 1. ita, inverfione vitiofa: Intran-
res autem, falutate eam, in domum dicentes: Pax buic do-
mui. Cantabrig. Introeuntes autem domum, falutate eam, di-
centes: Pax domui huic. A Græco hod. abfunt ult. ifta, dicen-
tes : Pax domui huic : fed in Mfs. plurimis fubfequuntur,
tefte Millio. Hilar. etiam in hunc loc. 653. d. ait: Do-
mum quoque ab introeuntibus ( jubet ) pacificè falutari : &
poft pauca dicite : Pax huic domui : subinde : falutate eam,
dicentes: Pax huic domui. Apud Juvencum l. 2. p. 64. b.
Ingrefique dehinc, pacem fub tecta vocate.

V. 13. Textui Colb. accedunt Mfs. Sangerm. 1. & Clarom. In Cantabrig. verò fic: Si enim fuerit domus digna, erit pax veftra fuper eam : alioquin pax veftra ad vos revertetur. In Corb. Si quidem fuerit domus illa digna, veniet, &c. ut in textu Colb. Similiter in Sangerm. 2. pofitâ conjunct. &, ante veniet. Græcè ita: Kal ear μeroinía aşiα, ἐλθέτω ἡ εἰρήνη ὑμῶν ἐπ ̓ αυτήν· ἐὰν δὲ μὴ ἡ ἀξία, ἡ εἰρήνη ὑμῶν #pos vμas & wis explw. In ed. Compl. esai, pro exté7w; & in Mf. Wheel. 1. mispeter, pro ult. sexpτw. Apud Hilar. in hunc loc. 653. d. Qua fi digna eft, & pacis communione fit digna: fi indigna, pax invicem revertatur. Apud Juvencum 1. 2. p. 64. b.

ne

Si tranquilla domus fuerit, pax illa manebit :
Sin erit indignis habitantum moribus horrens,
Diffugiet, veftrumque abitum pax veftra fequetur.
. 14. Mfs. Sangerm. 1. & Clarom. confentiunt cum
textu Colb. & fatis refpondent Marci lectioni cap. 6. ✯.
11. In Corb. verò fic: Et quicunque non receperit vos,
que audierit..... exeuntes foras extra dómum, vel civitatem,
excutite pulv. de pedibus veftris. In Cantabrig, exeuntes fo-
ras civitate, excutite pulverem pedum veftrorum. In Sangerm.
2. exeuntes foras de domo, vel de civ. vel de caftello, excutite
pulv. de pedibus veftris : nec adduntur plura in tribus his
pofterioribus Mfs. Græcè nunc fic legimus: Kalossar peù dé-
ξηται ὑμᾶς, μηδὲ ἀκέση της..... εξερχόμενοι τῆς οἰκίας, ἢ τῆς
πόλεως ἐκείνης, ἐκλινάξατε τὸν τῶν ποδῶν ὑμῶν. In Athiop.
pluraliter : Καὶ ὅσοι ἂν μὴ δέξωνται ὑμᾶς, μηδὲ ἀκέζωσι τὰς,
&c. fubinde in Mfs. quibufdam, sepÓμEVOL ÉS TŴs cixías
mox in Parif. 6. ἢ τῆς πόλεως, ἢ τῆς κώμης ἐκείνης: fed ab
aliquibus Mfs. abeft. exsivus: hæc tota ex Millio. Apud Hi-
lar. in Matth. 653. d. fic: Qui autem non receperint eos
fermonefque eorum, his excuffo pedum pulvere, æternæ ma-
ledictionis femina relinquenda: vide etiam in Pf. 126. col.
422. a. Apud August. 1. 22. cont. Fauft. to. 8. 368. d.
Si quis vos non receperit, excutite illis pulverem de calcea-
mentis veftris. Apud Juvencum 1. 2.
P. 64. b.
Excludes quicunque ferox vos limine teli,

17. Cavete autem ab hominibus. Tradent

ANTIQUAM.

Auribus aut duris fpernet (al. penetret) vitalia verba;
Sive averfa Dei famulos fuccedere tellis,
Hofpitiique focos mifcere gravata vetabit :
Excutite, egreffi domibus, veftigia veftra,
Hæreat injufta ne vobis portio vita.

. 15. Mf. Corb. Amen dico vobis: Tolerabilius erit So-
doma 5 Gomorra in die, &c. Sangerm. I. Tolerabilius erit
terra Sodomorum & Gomorræorum in diem, &c. Clarom.
terræ Sodomorum & Gomorrha in die, &c. Cantabrig. ter-
ra Sodomum & Gomorra in die jud. quàm civit. illi. Gr.
Zodoμar in Ioμóppoor, Mfs. quidam, rouoppas. Apud Hi-
lar. in hunc loc. 654. f. Tolerabilius in die judicii terræ So-
domorum & Gomorrhæorum erit, quàm civitati ifti : & in Pf.
68. col. 226. c. Tolerabilius bis in die judicii futurum,
quàm his civitatibus. Apud Auguft. 1. 22. cont. Fauft. to.
8. 368. d. Amen dico vobis: Quia tolerabilius erit Sodoma in
die judicii, quàm illi civitati. Apud Juvencum 1. 2. p.
64. c.

Illos deterior Sodomorum pœna manebit
Suppliciis, veniet mundo cùm terminus omnis.

. 16. Mfs. Clarom. Sangerm. 2. S. Gat. &c. textui
initio hab. Et ecce ego. Cantabrig. Ecce ego; paulòque poft,
Colb. & Vulgatæ confonant. Sic etiam Germ. 1.
nifi quòd
Eftote ergo fapientes ficut ferpentes, &c. Corb. Ecce mitto vos
ficut oves inter lupos. Eftote prudentes ficut..... & fimplices
ut columba. Græc. cum Vulg. confentit; à Mf. tamen 1.
initio abeft eye. Tertul. adv. Gnost. p. 829. b. legit : Ecce
ego mitto vos tanquam oves in medio luporum : & l. cont.
Valent. p. 441. b. Eftote prudentes ut ferpentes, & fimplices
ut columba : & 1. de bapt. c. 8. p. 389. c. eftote fimpli-
ces ficut columba. Lucif. Cal. 1. de non parc. in De. del.
P. 237. vel 239. e. Ecce ego mitto vos ficut oves inter lu-
ferp. & fimplices ficut columba. Hilar. in Matth. col. 654.
pos. Cypr. 1. 3. Teftim. p. 326. a. Eftote prudentes ficut
pradicans fimplices ficut columbas, & prudentes ficut ferpen-
f. 655. a. Se eos ficut oves in medio luporum ait mittere;
dentes ut funt ferpentes, 5 fimplices ut columba. Ambrof.
tes effe oportere: & l. de Synod. col. 1165. a. Eftote pru-
medio luporum: & paulò fupra: Eftote aftuti ficut ferpentes:
in Pf. 118. col. 1037. f. Ecce ego mitto vos ficut agnos in
fimiliter 1. 2. de interpel. Dav. c. 1. col. 637. f. additis his,
& prudentes ficut columba : & in Pf. 36. & 37. col. 781.
b. 818. c. Eftote aftuti ficut ferpentes, & fimplices ficut co-
lumba: itidem 1. de myft. col. 331. d. & l.
de fide to. 2.
Serpentes: 1. verò 5. Hex. col. 86. b. c. conftanter, aftuti ;
519. f.atl. 2. in Luc. col. 1305. c. legit, Eftote prudentes ficut
ficut 1. de fuga fæc. c. 7. col. 433. e. & l. 20. in Luc.
col. 1502. c. Auguftinus in Joh. 1. to. 3. 343. d. nec-
non in Pf. 21. & 140. to. 4. col. 97. d. 1574. f. Ecce
ego mitto vos ficut (in Pf. 21. velut ) agnos in medio lupo-
rum: & epift. 55. to. 2. 132. f. Eftote aftuti ficut ferp.
5 fimplices ut columba: & epift. 167. col. 597. b. aftuti
ut ferpentes: fic iterum 1. 3. de doctr. Chr. to. 3. 55. f.
Aftutiam quoque ferpentium laudat Caleftinus PP. ep. 25.
& in Pf. 57. to. 4. 548. a. & ferm. 64. to. 5. 366. g.
to. I. p. 1210. Auctor verò op. imp. in Matth. hom.
24. Vulgatæ favet, cum Arnob. annot. in Evang. P. 332.
c. & Gaud. Brix. in ferm. p. 973. a. Apud Juvencum
1. 2. p. 64. c. ita:

3.

Pergitis en ut oves fævorum ( al. durorum ) præda lu-
porum.

Sed vos arguto ferpentum corde vigete,

Simplicitate tamen puras (al. dulces ) fuperate columbas.

. 17. Ms. Clarom. Attendite autem vobis ab hominibus, &c. ut in utroque textu. Sangerm. 1. cum Colb. fup. Attendite vobis ab hominibus, &c. Cantabrig. Attendite ab ho

VULGATA NOVA.

VERSIO ANTIQUA.

Luc. 12. enim vos in conciliis, & in fynagogis fuis flagella- enim vos in conciliis, & in fynagogis fuis fla- Ex Ms. Colbert.

II.

gellabunt vos:

18. & apud reges & præfides ftabitis me, in teftimonium illis, & gentibus.

propter

19. Cùm autem tradent vos, nolite cogitare quomodo aut quid loquamini: dabitur enim vobis in illa hora, quid loquamini :

20. non enim eftis vos qui loquimini, Spiritus Patris veftri, qui loquitur in vobis.

fed

21. Tradet autem frater fratrem in mortem, & pater filium : & exfurgent filii in parentes, & morte eos afficient :

22. & eritis odio omnibus hominibus propter nomen meum: qui autem perfeveraverit ufque in finem, hic falvus erit.

NOTE AD VERSIONEM ANTIQUAM.

minibus. Tradent enim vos in conventiculis, & in, &c. S.
Germ. 2. in confiliis, & in fynagogis flag. &c. Mf. Floriac.
Cavete ab hominibus. Tradent enim vos in concilio, &c. Gr.
Προσέχετε δὲ ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων. Παραδώζεσι γὰρ ὑμᾶς εἰς
suvedela, &c. ut in Vulg. Auct. op. imp. in Matth. hom.
24. textui Colb. fuccinit ad verbum. Tertul. verò l. cont.
Gnoft. p. 829. b. legit: Cavete ab hominibus. Tradent enim
vos in confeffus, & in fynagogis fuis flagellabunt vos. Apud
Hilar. in Pf. 118. col. 361. f. Tradent enim vos, & fla-
gellabunt in fynagogis. Apud Juvencum 1. 2. p. 64. c.
Nam fæpe incumbet vobis injuria præceps,
Conciliifque bominum ftatuentur corpora veftra :
Vos flagris, vinclifque feris, &c.

me

. 18. Mf. Corb. ante prafides & reges ftabitis propter
in teftimonium ipforum, & gentium. Floriac. 5 ante
reges & præfides stabitis propter me, in teftim, eorum, & gen-
tium. Sangerm. 1. & ante reges & præfides ftabitis propter
nomen meum, in teftimonium illis, & gentibus. Clarom. &
ante reges & præfides ftabitis propter me, &c. ut in Vulg. Sic
etiam in Cantabrig. hoc tamen deleto, reges &. Græcè : y
él úyeμóvas dè à BaCineïs a'x búœede, &c. ut in Vulg. Apud
Iren. 1. 3. c. 18. p. 210. a. partim ex cap. præf. partim
ex cap. 23. . 34. ante duces & reges flabitis propter me:
& ex vobis flagellabunt, & interficient, & perfequentur à ci-
vitate in civitatem. Tertul. verò adv. Gnoft. p. 829. b.
legit: ad præfides 5 reges perducemini mei causâ, in tefti-
monium illis, & nationibus. Apud Cypr. Moyfes ep. 26.
ad ipfum p. 35. c. ante reges & poteftates flabitis. Apud
Hilar. in Pf. 118. col. 362. a. & ftabitis ante reges & po-
teftates, in teftimonium illis, 5 gentibus ; & in Matth. 1o. col.
655. c. ait, judicibus etiam & regibus terra offerendos, dum
extorquere aut filentium noftrum aut conniventiam tentant :
teftes enim ipfis, & gentibus futuri, &c. Auctor 1. de voc.
gent. 1. 2. c. 2. p. 20. a. & ante reges & prafides ftabitis
&c. ut in textu. Similiter haber Auct. op. imp.
propter me,
in Matth. hom. 24. detracto uno propter me. Juvencus 1.
2. p. 64. c.

Vos flagris, vinclifque feris, durifque tyrannis
Frendens urgebit pro me violentia facli.

. 19. Utrique textui confonant Mfs. Clarom. S. Gat. Sangerm. 2. &c. In Corb. fic: Cùm autem tradent vos, nolite folliciti effe quomodo aut quid, &c. Ita quoque in Græco, nifi hoc excipiatur, naadida, pro tradent. In Mfs. plerifque, raca w (woir al. Tacadaron. In Sangerm. 1. & Cantabrig. Lat. Cùm tradiderint autem vos, nolite cogitare quomodo aut quid loquamini; reliqua verò abfunt, ficut à quibufdam Græcis, fi Millio fides. In Floriac. pariter: Cùm autem tradent vos, nolite folliciti effe quid loquamini: dein, non enim vos eftis, &c. de . feq. detractis intermediis. Apud Cyprianum, ep. 8. p. 17. a. Cùm vos tradiderint, nolite cogitare quid loquamini : dabitur enim vobis in illa hora, quid loquamini : & epist. 54. p. 78. c. Cùm autem vos tradiderint, nolite cogitare quid, &c. & epift. 56. p. 92. a. Cùm autem vos apprehenderint, nolite cogitare quid..... dabitur enim, &c. & ep. 77. p. 160. b. necnon ep. ad Fortun. p. 268. a. Cùm autem vos tradiderint, nolite cogit, quomodo aut quid..... dabitur enim, &c. lib. verò 3. Teftim. p. 310. a. Cùm autem tradiderint vos, nolite cogit. quid loquamini : non enim vos eflis qui, &c. Hilarius in Pf. 118. col. 303. a. Cùm ergo tradent vos, nolite cogit. quomodo aut quid loquamini : dabitur enim, &c. ut in Vulg. Itidem Ambrof. in eund. Pf. col.1099. e. ficut epift. 8. col. 785. d. nifi quòd hoc pofter. loco fert, Cùm autem tradent vos : at epift. 40. col. 947. d. partim ex v. 18. Cùm ftabitis ante reges & prafides, nolite cogitare quid loquamini: dabitur enim, &c. Auguft. I. de op. Mon. to. 6. 477. b. Cùm vos adtraxerint ad judicia, nolite cogitare

quid loquamini: dabitur enim, &c. Leo M. ferm. 74. p.
158. b. necnon Auct. epift. ad Demetriad. p. 47. f. textui
Colb. accinit. Ita quoque Auct. 1. de voc. gent. 1. 2. c. 2.
p. 20. a. fed is omittit poftrema, dabitur enim vobis, &c.
Vigilius Tapf. 1. cont. Varim. p. 743. b. legit: Cùm tra-
diderint vos, nolite cogitare quid loquamini : dabitur enim
vobis in illa hora, quid dicatis. Auct. op. imp. in Matth.
hom. 24. p. 107. Cùm autem tradent vos, nolite folliciti
effe quomodo aut quid loquamini ; nec addit plura, Fulgen-
tius ferm. 9. p. 571. nolite cogitare quomodo aut quid lo-
quamini: dabitur enim vobis in illa hora, quomodo aut quid
loquamini. Ennodius Ticin. epift. 19. 1. 2. Sirmond. to.
1. p. 1417. c. ne cogitetis quid loquamini : Pater enim`ve-
fler, &c. de . feq. Juvencus 1. 2. p. 64. c.

Cùm vos prodiderint, verborum ponite curam:
Sponte fluens dabitur fermonis gratia vobis.

. 20. Succinunt Mfs. Sangerm. Corb. Floriac. Clarom.
Cantabrig. &c. unà cum Græco: nec diffimiliter legunt
Iren. 1. 3. c. 17. p. 208. b. Cyprian. 1. 3. Teftim. p. 310.
a. & epift. 8. 54. 56. 77. necnon ad Fortun. pp. 17. a.
78. c. 92. a. 160. b. 268. a. Hilarius in Pf. 67. col. 197.
c. & in Pf. 118. col. 303. a. & Ambrofius 1. 1. de Spir. S.
col. 613. a. & epift. 40. col. 947. d. at ep. 8. col. 785.
d. habet: non enim vos eritis qui loquimini, fed Spiritus Pa-
tris veftri, qui loquitur, &c. & in Pf. 118. col. 1099. e.
non enim vos eftis..... fed Pater meus, qui loquitur in vo-
bis: & l. 1. de Spir. S. col. 606. d. non enim vos eritis lo-
quentes, fed Spiritus Patris veftri, qui loquitur in vobis,
Ennod. 1. 2. ep. 19. Sirm. to. I. p. 1417. c. Pater enim
vefter eft, qui loquitur in vobis. Ambrofiafter p. 154.
f. nil differt à textu Colb. & Vulgata : neque August. 1.
de op. Mon. to. 6. 477. b. nec Leo M. ferm. 74. p. 158.
b. nec Auctor 1. de voc. gent. 1. 2. c. 2. p. 20. b. nec
Vigil. Tapf. I. cont. Varimad. p. 743. b. Juvencus verò
1. 2. p. 64. c. pofteriora tantùm reddit hoc verfu:
Spiritus in vobis pro vobis digna loquetur.

. 21. Mf. Corb. Tradet enim frater fratrem ad mortem,
&c. ut in Vulgata. Sangerm. 1. Tradet autem frater fra-
trem in morte..... & morti eos adficiunt. Similiter habet S.
Germ. z. in morte; fed adfigent, pro adficiunt. Cantabrig.
Tradet autem frater fratrem in mortem..... & infurgent filij
in patres, mortificabunt eos. Clarom. nil difcrepat à Vulg.
nec etiam Græcum. Apud Tertul. I. cont. Gnoft. p. 829.
b. Tradet autem frater fratrem, & pater filium in mortem:
& infurgent filii in parentes, & mortificabunt eos : & infra,
831. a. ait: Sic enim efficitur, ut tradat frater fratrem in
mortem, pater filium; & infurgant filii in parentes,
mori eos efficiant. Cypr. epift. 26. p. 35. c. Et tradet frater
fratrem ad mortem, & pater filium. Hilar. in Matth. 655.
b. Tradet frater fratrem, & pater filium : & infurgent filii
in parentes. Auctor 1. de voc. gent, 1. 2. c. 2. p. 20. b.
Tradet enim frater fratrem in mortem, &c. ut in Vulgata.
Auctor op. imp. in Matth. hom. 24. Frater fratrem tra-
det in mortem. Juvencus 1. 2. p. 64. c.

Prodet enim fratrem fcelerata infania fratris,
Ad lethumque dabunt genitorum corpora nati.
V. 22. Mfs. Sangerm. 1. S. Gat. Maj. Mon. & Cla-
rom. confentiunt cum textu Colb. Corb. verò habet: &
eritis odium omnibus propter, &c. Cantabrig. & eritis odio
ab omnibus propter..... qui autem fuftinebit in finem, bic
falvus erit: nec abfimile Græcum eft. Tertul. I. cont. Gnoft.
p. 829. b. & eritis odio omnibus propter nomen meum : qui
autem fuftinuerit ufque in finem, ifte falvus fiet : & infra
830. c. bec qui fuftinuerit in finem, ifte erit falvus: paulò
verò poft, 831. a. & qui fuftinuerit ufque in finem, bic fal
5
vus erit. Cyprian. 1. de hab. virg. n. 2. & l. de unit. Eccl
p. 201.c. qui perfeveraverit ufque in finem, hic falvus erit