Abbildungen der Seite
PDF
EPUB

Si ture placaris et hornâ
Fruge Lares avidâque porcâ;

Nec pestilentem sentiet Africum
Fecunda vitis, nec sterilem seges
Robiginem aut dulces alumni
Pomifero grave tempus anno.

Nam quae nivali pascitur Algido
Devota quercus inter et ilices

Aut crescit Albanis in herbis
Victima, pontificum secures

Cervice tinget: te nihil attinet
Tentare multâ caede bidentium
Parvos coronantem marino
Rore deos fragilique myrto.

Immunis aram si tetigit manus,

Non sumptuosâ blandior hostiâ, Cause
Mollivit aversos Penates

Farre pio et saliente micâ. >

7. rubiginem, some Codd.-12. securim, some Codd., Bentl.-19. mollibit,

some Codd.

5

10

15

20

[blocks in formation]

ciliate.'

15. parvos deos, (belonging both to tentaré and coronantem,) i. e. parva lignea vel aenea simulacra Larium-coronantem quum corones.

17. sq. construe: si immunis (= immunis scelerum, pura) manus tetigit aram, mollivit aversos Penates farre pio et saliente micâ non blandior (sc. futura) sumptuosâ hostiâ, (ablat. instrum., which will not be more acceptable by a costly sacrifice')-mollivit, aoristically mollire solet (thus in the foll., S. 2, 4, 69: remisit; and Ep. 1, 19, 48: genuit.)-farre pio et saliente micâ, poetic. periphrasis for mola salsa. In regard to the general sentiment of this Ode comp. Eurip. fragm.: Ei lol' ör' ἄν τις εὐσεβῶν θύῃ θεοῖς, Κἂν μικρὰ θύῃ, τυγχάνει σωτηρίας,

CARMEN XXIV.

IN AVAROS.

Dated A. U. c. 725 or 726. The poet exposes and denounces the abounding proffigacy and license of the age; contrasts the corruption of his own countrymen with the comparative virtue of the rudest barbarians; and implores Augustus, now that he has terminated the civil wars, to reform the morals of his subjects by restoring the manly rigour of the ancient Roman discipline.

INTACTIS opulentior

Thesauris Arabum et divitis Indiae
Caementis licet occupes

Tyrrhenum omne tuis et mare Apulicum;

Si figit adamantinos

[merged small][merged small][ocr errors]

Non mortis laqueis expedies caput.

Campestres melius Scythae,

Quorum plaustra vagas rite trahunt domos,

Vivunt et rigidi Getae,

[ocr errors]

Immetata quibus jugera liberas

Fruges et Cererem ferunt,

Nec cultura placet longior annuâ,

CARM. 24.-4. ponticum, or punicum or publicum, Cod.-5. sic, Bentl. conj.— 6. dura, Bentl. conj.

5

10

Carm. 24.-1. intactis, sc. a Romanis.

3. caementis, i. e. 'with thy materials for building,' (comp. above 3, 1, 34 sq. : Huc frequens Caementa demittit redemptor).

5. figit, the final syllable lengthened by the arsis (comp. above C. 2, 6, 14 ridét; ib. 2, 13, 16 timét; and ib. 3, 16, 26 arát)-adamantinos = durissimos; figere adamantinos clavos summis verticibus (i. e. fastigiis aedium, ablative), poetically ponere modum, finem inceptis superbis, afferre mortem, 'if cruel Fate drives its adamantine

=

bolts into the summit of the building' (announces to the owner that his end is near)-Necessitas, see above C. 3, 1,

14.

9. campestres = nomades, 'nomadic.' 10. rite ex vetere more, 'according to their custom.'

11. vivunt, belongs to Scythae and Getae-rigidi simplices ac severi, 'austere, simple.'

12. Immetata, 'unmeasured,' i. e. not yet separated by boundaries (as it was in the primitive state of human society).

13. fruges et Cererem, poetic. = Cereris fruges.

Defunctumque laboribus

Aequali recreat sorte vicarius. Sa réa

Illic matre carentibus

or al.

15

Privignis mulier temperat innocens,

Nec dotata regit virum

Conjux, nec nitido fidit adultero. ¿. Dos est magna parentium

20

[blocks in formation]

Virtutem incolumem odimus,

Sublatam ex oculis quaerimus invidi.

Quid tristes querimoniae,

Si non supplicio culpa reciditur;

Quid leges sine moribus

Vanae proficiunt, si neque fervidis

24. pretium emori and pretium mori, some Codd.-25 and 26.--O quis, quis... civicam? Bentl. conj.-26. aut (inst. of et), some Codd.

35

18. temperat 'spares,' 'treats kindly' (her step-children).

21. magna dos est, sc. illic, apud illas nationes.

22. metuens = abstinens, as to the genitive comp. above C. 3, 19, 16: rixarum metuens.

23. certo foedere (ablat. absol.) castitas, 'chastity in the faithfully observed matrimonial vow.'

24. et peccare (sc. illic est), &c. 'to violate (chastity) there is a sin, or (if it occur), the punishment (pretium) is death'-pretium here in a bad sense (like the Greek μolós in Sophocl. Antiq. 221); comp. Terent. Andr. 3, 5, 4: Ego pretium ob stultitiam fero.

25. quisquis = quicumque, si quis, omnes qui.

26. civicam, for the more usual form,

civilem (comp. above C. 2, 1, 1: motum civicum).

27. quaeret, sc. infin. = cupiet, if he should desire' (comp. above C. 3, 4, 39: finire quaerentem labores) - PATER URBIVM, comp. the inscription dedicated to Augustus IMP. CAESAR. DIVI F. AVG. PARENS. COLONIAE (Jaderae). MVRVM. ET. TVRRIS. DEDIT. 30. quatenus, poetic. = quandoquidem, 'since.'

21. incolumem, i. e. dum in terris versatur, 'while living.'

32. invidi, belongs to both parts of the sentence (odimus and quaerimus). 33 and 35. quid...quid? supply juvant, 'to what purpose are?'

34. reciditur, 'is cut out' (like an incurable sore).

Pars inclusa caloribus

Mundi nec Boreae finitimum latus

Durataeque solo nives

Mercatorem abigunt, horrida callidiki
Vincunt aequora navitae,

Magnum pauperies opprobrium jubet
Quidvis et facere et pati

Virtutisque viam deserit arduae ?
Vel nos in Capitolium,

Quo clamor vocat et turba faventium,
Vel nos in mare proximum

Gemmas et lapides, aurum et inutile,
Summi materiem mali,

Mittamus, scelerum si bene poenitet.

Eradenda cupidinis

40

45

50

Pravi sunt elementa, et tenerae nimis

Mentes asperioribus

[ocr errors]

Formandae studiis.

Haerere ingenuus puer,

55

Seu Graeco jubeas trocho,

Nescit equo rudis

Venarique timet, ludere doctior,

Seu malis vetitâ legibus aleâ,

Quum perjura patris fides

Consortem socium fallat et hospitem,

39. gelu, Bentl conj.-44. deserere, BentL conj.-54. firmandae, Bentl. conj.-60. consortem et socium, Bentl. conj.-hospites, some Codd., Bentl.

39. solo in solo, ad solum, 'hardened upon the ground.'

40. sq. construe: (si) callidi navitae vincunt horrida aequora, (et si) pauperies, magnum opprobrium, jubet et facere et pati quidvis, atque deserit viam virtutis arduae.

45. sq. idea: If we sincerely repent of our vices (v. 50, scelerum si bene poenitet), let us either carry our superfluous wealth to the Capitol and consecrate it to the gods, or throw it into the nearest sea.

46. clamor et turba, a Hendiadys clamans turba, 'the applauding

crowd.'

48. inutile, per Meiosin = maxime noxium, exitiabile, 'injurious, noxious,

fatal.'

60

52. nimis tenerae, in bad sense, 'too delicate, enervated, effeminate.'

54. equo haerere, i. e. sedere, in equo se continere-rudis inexercitatus, ' untrained, unexercised.'

56. doctior, poetic. with the infin. ludere, 'more skilled in playing.'

57 and 58. trocho and aleâ, ablat., depending on ludere; see Excurs. to C. 2, 7.

59. perjura = perjura facta, crebro perjurio violata, perjured faith' patris, i. e. the very father of such a youth as is mentioned before.

60. consortem socium, i. e. 'the partner' (in business).

Indignoque pecuniam

Heredi properet. Scilicet improbae
Crescunt divitiae; tamen

Curtae nescio quid semper abest rei.

Dated A. U. c. 725 or 726.

CARMEN XXV.

AD BACCHU M.

A dithyramb in honour of Augustus. Under the inspiration of Bacchus, the poet imagines himself hurried along through woode and caves, like a Bacchanal, excited to frenzy by the influence of his god, and awakens from this trance of poetic enthusiasm to wonder at the new scenes which surround him, and at the boldness of the enterprize which he had undertaken in becoming the laureate of the emperor.

Quo me, Bacche, rapis tui

Plenum? quae nemora aut quos agor in

Velox mente novâ? Quibus

Antris egregii Caesaris audiar

specus,

Aeternum meditans decus

Stellis inserere et consilio Jovis?

Dicam insigne, recens, adhuc

Indictum ore alio. Non secus in jugis

Exsomnis stupet Evias,

5

Hebrum prospiciens et nive candidam

10

Thracen ac pede barbaro

Lustratam Rhodopen, ut mihi devio

Ripas et vacuum nemus

Mirari libet. O Naïadum potens

CARM. 25.-2. quae in nemora, some Codd.-6. concilio, some Codd., Bentl.9. Edonis, Bentl. conj.-12. ac mihi, some Codd., Bentl.-13. rupes, some Codd. rivos, Bentl. conj.

61. pecuniam properet = quam citissime coacervet, 'hastens to heap up, collect money for,' &c.

62. improbae, poetic. studio partae.

1=3

diar, &c., construe: audiar m ditans inserere aeternum decus egregii Caesaris stellis et consilio Jovis?—-egregii, the same improbo epithet of Caesar (Augustus), above C. 1, 6, 11: laudes egregii Caesaris.

64.curtae mancae atque exiguae (according to the opinion of the covetous). Carm. 25.-2. quae nemora, supply in from the foll. in specus.

3. sq. quibus antris, ablat. loci-au

8. non secus, to which corresponds in v. 12, ut mihi, &c.

11. pede barbaro, i. e. by the dances of the Thracian priestesses of Bacchus. 14. sq. construe: o (Bacche), potens

« ZurückWeiter »