Abbildungen der Seite
PDF
EPUB

dinem ad expediciones terrarum defensiones municiones de novo construendas veteres reformandas ac eciam dirimendas quantocunque ubicunque quocienscunque requisiti fuerint nobis et nostris fratribus servire fideliter tenebuntur contra nostros et terrarum nostrarum quoslibet invasores, In quorum omnium testimonium et robur firmitatis perpetue presentes dedimus nostri Sigilli appensione communitas. Datum et actum in Stargarten anno domini Millesimo Trecentesimo quadragesimo quarto die dominica infra octavas Ascensionis domini. Huius rei testes sunt honorabiles et religiosi viri fratres nostri in deo dilecti Hinricus de Boventen magnus Commendator, hermannus kudorfer Commendator in Mewa, dominus Hinricus Sambiensis Ecclesie Canonicus noster Capellanus. Everhardus Grife. Johannes de valkenstein Socius noster, Johannes Bunne Cellararius Johannes et Saulus Notarii nostri et quam plures fidedigni.

Original im geh. Archiv Schiebl. XLIII. No 5.

No XLVII.

Der Ordens-Marschall Winrich von Kniprode überträgt dem Volkwin von Dobrin die Gründung des Dorfs Heiligenwalde und das dortige Schultheißen-Umt. - 1344.

In gotis namyn Amen. Wir Rruder Winrich eyn obirste Marschalk des dutschin ordins. bekennyn offinbar unde tun kunt allin den di disin keginwertigen brif an seen odir horin lesin. Daz wir mit rate und mit willin unsir brudire habin gegebin Volkwine von Doberin unde synyn rechtin erbin eyn dorf czu besetzene daz ist Heilginwald genant von Sechczk hufin also als ym bewisit ist unde begrenitzt von unsin brudirn. unde des selbin Sechczk hufin sullin in gotis ere vire gehorn czu der pharre des vorgenantin dorfis unde sechse hufin der vorbenantin Sechczk hufin gebe wir deme vorbenanten Volkwine und synyn rechtin erbin vri vor czendin unde burschin werke eweklich czu besitzene, und daz vorgenante dorf gebe wir ym czu besetzene czu Kulmyschim rechte. Och so geben wir deme vorbenaptin Volkwine unde synyn rechtin erbin daz Schultheiz amecht. und den dritten Phennynk allis des gerichtis bede gros unde kleyne, und di vir schillinge allis des gerichtis daz do cleyne gerichte heizit Idoch also bescheidinlich, waz di brudire des gerichtis dirlazin is si gros odir cleyne. do sol der vorgenante Volkwin odir syne erbin nicht widir redin, Och so suln dy ynwonere des vorbenantin dorfis vrie visscherie habin binnyn yrin grenyczin, mit Stakewatin und mit angiln. Vortmer in eyn bekeyntnisse unsir herscheit, so sol der ubirgin funfezik hufin eyn icslich hufe czinsin uf daz huys czu Kunigisberg alle iar uf unsir vrowin tag lichtewi eyne halbe mark phennynge pruyzs disir gewonlichir muncze unde czwey hunre. Och so sol eyn ieslich

hufe der funfczik hufin dinyn vir tage, ane widir rede, czu welchir czyt des iaris wir des begern odir di brudire eyns des Jaris. und daz dise ding ewik blibin unde stete des habe wir disin brif bevestint mit der aneheyngunge unsirs insigils. Mit geczugin di do nir nach beschribin sten, Der erste geczuyk Bradir Gebhart der voit von Samlant, Brudir Gisilher von Grabow. Brudir Ebirhart der firmyrrie meister. Brudir Schindekop der karvansherre Brudir Johannes kemerer unse kumpan. und andere vil di czugewirdik sint. Diz ist geschen und disir brif gegebin in den gotis Jarin Tuisint Drihundirt in dem virundevirczegistin Jare. an deme tage der heilgin Drivaldekeit.

Original - Urkunde mit dem wohlerhaltenen Siegel des Ordens - Marschalls im geh. Archiv Schiebl.
XXXV. No 4.

No XLVIII.

Papst Clemens VI. erlaubt dem Meister und Ordensmarschall in Preuffen und Livland auf ihren Kriegszügen gegen die Heiden in Winterzeit die Frühmesse auf einem tragbaren Altar halten lassen zu dürfen. 1344.

Clemens episcopus servus servorum dei. Ad perpetuam rei memoriam. Dum in mente

revolvimus labores assiduos et pericula infinita quibus dilecti filii .. Magister et fratres Hospitalis beate Marie Theotonicorum Jerosolymitani velut athlete christi et intrepidi pugiles contra paganos et infideles partium Livonie et Pruscie pro defensione et exaltatione, ac incremento catholice fidei se indesinenter exponunt, dignum et congruum reputamus, ut petitionibus suis, illis presertim quas ex devotionis fervore prodire conspicimus favorabiliter annuamus. Exhibita siquidem nobis dicti Magistri petitio continebat, quod cum eum, ac dilectos filios Preceptores aut Capitaneos exercitus Hospitalis predicti, contra Paganos et scismaticos fidei christiane inimicos, pro defensione ac dilatatione ipsius fidei proficisci contingit, non possunt presertim iemali tempore quo dies sunt in illis partibus nimis breves, ortum diei pro audienda Missa propter itineris et more pericula expectare. Quare dictus Magister nobis humiliter supplicavit ut ipsum et fratres predic tos in hac parte gratiose prosequi de apostolice sedis clementia dignaremur. Nos itaque huiusmodi supplicationibus inclinati, quod Magister et Capitaneus exercitus christianorum Hospitalis eiusdem, qui sunt et erunt pro tempore, cum in expeditione armorum contra scismaticos et paganos extiterint possint et in Altari portatili missas per proprios vel alios ydoneos sacerdotes, in locis tamen congruentibus et honestis eciam antequam illucescat dies circa tamen diurnam lucem, cum qualitas negociorum pro tempore ingruentium id exegerit in eorum presentia facere celebrari. Ita quod id nec eis nec sacerdotibus taliter celebrantibus ad culpam valeat imputari, prefatis Magistro et Capitaneo auctoritate

presentium de speciali gratia indulgemus. Proviso quod ipsi Magister et Capitaneus parce huiusmodi concessione utantur, quia cum in altaris officio immoletur dominus noster dei filius Jesus christus qui candor est lucis eterne congruit hoc non in noctis tenebris fieri sed in luce. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostre concessionis infringere vel ei ausu temerario contraire. Siquis autem hoc attemptare presumpserit, indignationem omnipotentis dei et beatorum Petri et Pauli apostolorum eius se noverit incursarum. Datum Avinione II Kalend. Junii Pontificatus nostri anno Tertio. Original mit der Bulle des Papstes im geheimen Archiv Schieb. VII. No 1. Voigt B. V. S. 69.

No XLIX.

Vertrag des Ordens mit dem Erzbischof von Gnesen über die Entrichtung des Zinses und des Zehnten in den in der erzbischöflichen Diöcese in Pommern liegenden Ordensgütern. — 1344.

In nomine domini amen. Nos frater Ludolfus kunik ordinis fratrum hospitalis beate Marie domus Theutonice Ihrlem. Magister generalis, una cum Capitulo nostro ac Preceptorum nostrorum necnon de maturo aliorum fratrum nostrorum consilio voluntate et consensu, Tenore presencium litterarum notum facimus universis, Quod attendentes gracio sum affectum Venerabilis in christo patris ac domini. Domini Jaroslai sancte Gneznensis Ecclesie Archiepiscopi, quem habuit et habet hactenus ad ordinem nostrum ut experiencia docuit et docet, Pensatisque suis laboribus quos sustinuit pro ordinis nostri commodo et honore, Et presertim racione amicabilis unionis, quam una cum Capitulo suo fecit nobiscum, et ordine nostro in hunc modum, videlicet, Quod omnia bona nostra et ordinis nostri terre Pomeranie consistencia in Gneznensi dyocesi Jure Thewtonicali exposita, ad culturam iam redacta vel cum redacta fuerint in futuro, Possessores talium bonorum de quolibet Manso censuali duos scotos Pruthenicalium denariorum usualis monete nomine decime eidem domino Archiepiscopo successoribus suis et Ecclesie Gneznensi in festo beati Martini Episcopi, ab eo tempore, quo, et quando Nos et Commendatores nostri, vel alii ad hoc specialiter deputati, Censum nostrum in eisdem bonis incipiemus recipere annis singulis perpetue solvere teneantur. Verumptamen ab huiusmodi solucione decimarum omnia bona nostra, ad usum et nostri ordinis pertinencia que ara. turis nostris arando coluntur vel colentur in futurum libera volumus esse et exempta Adicimus eciam quod quilibet Militum et Feodalium terre eiusdem debet habere pro usu suo Quatuor mansos a predicta solucione decimarum liberos et exemptos et eisdem quatuor Mansis liberis, non pluribus, eorum filii et successores legittimi sive unus sive plures fuerint sint contenti, Si vero ultra quatuor Mansos iidem milites seu Pheodales aliqua

bona habuerint de quolibet manso eorumdem bonorum ad culturam redacto dare debent duos scotos sicut de manso alio censuali, Ville vero Polonicales decimam secundum morem et consuetudinem in terra Pomeranie hactenus observata persolvent, Et si quemquam illorum pro non soluto censu debito per ipsum dominum Archiepiscopum vel alium auctoritate sua excommunicari contingeret et ille sic excommunicatus non solvendo censum nomine decime induratus perstiterit infra Mensem Extunc Commendator sub cuius regimine existunt excommunicatus vel excommunicati huiusmodi, Illum vel Illos ad solvendum ipsum Censum per tradicionem sufficiencium pignorum nuncio eiusdem domini Archiepiscopi compellere effectualiter teneatur Nos itaque magister generalis predictus una cum fratribus nostris et ordine pro predictis omnibus cupientes eidem domino Archiepiscopo et sue Ecclesie complacere damus assignamus et tradimus eidem domino Archiepiscopo suis successoribus et Ecclesie Gneznensi Centum Mansos terre in Campo vel merica vulgariter Gambarzow dicto sitos in terra Pomeranie. in districtu Slochoviensi. a nobis et a fratribus nostris assignatos, tytulo permutacionis recipientes ab eo et suo Capitulo hereditatem parvum Choynitz vulgariter nuncupatum. Dedimus eciam predictos centum mansos eidem domino archiepiscopo pro supplemento defectus decimarum et pro eo quod omnia bona nostra et ordinis terre Pomeranie consistencia in predicta dyocesi Gneznensi locare et exponere Jure Thewtonico valeamus Quorum bonorum possessores de quolibet manso censuali duos scotos annis singulis solvere teneantur, Preterquam bona nostra et Pheodalium nostrorum que eximi volumus ut prefertur, Predictos vero centum Mansos damus tradimus et resignamus prelibato domino Archiepiscopo suis successoribus et Ecclesie Gneznensi Jure Thewtonico vel alio quo eidem utilius videbitur expedire ad locandum et exponendum, Et facientes ipsos centum mansos et Incolas degentes in eis liberos et exemptos ab omnibus servitutibus solucionibus exaccionibus et collectis magnis et parvis quocunque nomine censeantur Nullum nobis vel ordini nostro Judicium vel Jurisdiccionem quomodolibet conservando, Sed ipse dominus Archiepiscopus plenum dominium a nobis in eisdem centum Mansis iuris obtinens et sui successores vel procuratores aut Nuncii speciales iudicabunt et iudicia exercebunt in Incolis degentibus in predictis centum mansis tam de magnis quam de parvis causis, Et specialiter de excessibus et 'causis civilibus et criminalibus mutilacionem et homicidium contingentibus ubicunque commissa fuerint infra limites centum Mansorum in villa vel in villis extra villam vel in via aut alias ubicunque, quotque pro perpetratis sceleribus archiepiscopus memoratus sui successores Procuratores vel nuncii speciales penas debitas infligere et exigere valeant plenam eis concedimus facultatem, Admittentes de nostra gracia speciali, quod memorati Incole qui in suprascriptis centum

1

mansis deguerint ad nullam expedicionem ire mitti aut aliquod prestare subsidium teneantur, Excepto quod insultus inimicorum terram Pomeranie dum invaderet extunc pro defensione terre dicte contra huiusmodi insultus iuxta possibilitatem eorum cum aliis terre Incolis se opponent Necnon et ad castri reedificacionem et edificacionem sub cuius regimine consisterint et ad quod refugium habent vel habebunt pro suo posse facienda iuvamina sint astricti. In quorum omnium testimonium et evidenciam ad premissa pleniorem nostrum Sigillum autenticum seu maius presentibus duximus appendendum, Datum et actum in Margeburg. in die beati Brytzcii Episcopi. Anno domini. Millesimo. Trecentesimo Quadragesimo. Quarto. Presentibus. Honorabilibus. et Religiosis viris fratribus nobis in christo dilectis Henrico de Boventhyn magno Commendatore, Wynrico de Knyppenrade Marsalko, Alexandro de Kornre Hospitalario et commendatore Helbyngensi. Conrado de Brungisheym Trapario Commendatore de Kyrsburg. Fredrico de Spyra Thezaurario Theodrico de Spyra Commendatore de Thorun. Theodrico de Lychtynhayn. Abrahardo Gryfe. Fratre Johanne Cappellano nostro Popone de Reynsteyn, Johanne de Falkeynsteyn et aliis pluribus fidedignis.

Original-Urkunde mit dem wohlerhaltenen Ordens-Siegel im geheim. Archiv Schieb. 75. No 27. a.
Die Original-Urkunde des Erzbischofs ebendas. No 25.

Voigt B. V. S. 34.

N L.

Der König Kafimir von Polen verleiht den Thornern für alle ihre Kaufwaaren, namentlich für ihren Tuchhandel freien Markt in seinem ganzen Lande. - 1345.

Nos Kazimirus dei gracia Rex Polonie notum facimus universis harum serie litterarum, Quod providis viris, Consulibus, universitatique Civium ac omnibus et singulis hospitibus et quibuslibet Mercatoribus commorantibus in Civitate Thorunensi cum pannis et rebus quibuscumque mercimonialibus ad nostras Terras et Civitates veniendi et intrandi, nobiscumque pro huiusmodi pannis et mercibus ad ipsorum placitum forum faciendi aut habendi damus plenam et omnimodam securitatem. Si autem nobiscum super eisdem pannis et Mercibus pro suo placito convenire nequierint, Extunc damus eisdem et cuilibet ex ipsis omnem licenciam pro rebus ipsorum predictis, cum quo aut quibus maluerint forum faciendi et ad suum beneplacitum de ipsis pannis et quibuslibet aliis suis mercibus disponendi. Datum Cracovie feria III. infra octavas Ascensionis domini Anno eiusdem M°. CCC. XLmo Quinto, sub nostro Regio sigillo pendente.

Original-Urkunde mit dem königl. Siegel im Rathsarchiv zu Thorn Cist. VII. No 25.
Voigt B. V. S. 45.

« ZurückWeiter »