Abbildungen der Seite
PDF
EPUB

uf den konig van Denemarken und uf den konig von Norwegen und unser eyn ane den andern nimmer sich zcu vorsünende vor der zeyt, das uns allen glich und recht geschüt van den vorgenanten konigen und vorsichert sint velich zcu sigelnde vor und durch yr lant. Were ouch das Schipmans, botsmans, Stürmans oder andere ledige lüte di welche us enigen landen oder steten weren us diser vorbindunge und sich ober zcu den konigen hilden, di sullen dar nach ewichlichen unvelich sin alle den di sich haben vorbunden. Wer ouch Harnasch en obervüret, der sal unwelich sin. Ouch gelobe wir van iglicher stat und lande eynen tag zcu haldene uf sente Martini tag neest komene mit voller macht zcu Colne, und guten rat zcu habene uf alle sache, alz wir si hir vor uns haben, wi man is zcu wetertagen vorder und sterker an grifen wolle, als verre ab is binnen der zcyt nicht wirt vorsünet. Vort mer wer vitalie oder andirs icht ober vüret dem vorgenanten konige van Norwegen yn dar mite zcu sterkene, was sulchen lüten weder vert, das si sunder bröke, were ouch das is got vügete, das sulche schelunge zcu enigen tagen vorsünet worde, und di konige darnach enige site van diser sache weder angriffen mit unrechte, so solde wir weder inander mit trüwen helfen weren und das alles zcu haldene ane argelist bi vorlust libes, eren, und gutes, In orkunde diser vorgescribenen sache, so habe wir Ratlüte zcu dem Elbinge unser stat grose ingesigele an disen brif gehangen, gegeben zcu dem Elbinge in unser alle kegenwertikeyt diser lande stete boten vorgescriben, nach gotes geburt Tusent dryhundirt in dem Syben und sestigen iare, an dem Suntage vor Margarethe.

Original-Urkunde mit dem Stadtsiegel von Elbing im Archiv des Rathhauses zu Elbing No 34.
Voigt B V. S. 201–202.

No XCV.

-

1367.

Der Komthur von Balga Ulrich Fricke, Vogt von Natangen, verleiht den Umwohnern der Ordensburg Johannisburg gewisse Freiheiten in der Jagd und Fischerei unter gewissen Bedingungen. Ad perhennem rei memoriam sciant tam presentes quam posteri presentes visuri seu audituri. Quod nos frater Ulricus Fricke, Commendator Balge Advocatusque Nattangensis, cum consensu maturo fratrum nostrorum, utilitate ordinis pensata, concedimus et favemus, nostris fidelibus Incolis, ante castrum nostrum Johannisburg demorantibus, in omnibus stagnis, paludibus, et rivulis adiacentibus, cum retibus, sagenis, et aculeis, plenariam piscandi presentibus facultatem, Ita tamen ne piscipulas aliquas, sive magnas piscium capturas, que wer vulgariter nominantur, trans tota stagna sive flumina se protendencia faciant sed mediocres Neque provisoris domus nostre prememorate piscatoribus

recia sua laxare vel trahere tendentibus nocivi fore debeant in capturis, Excipimus dun-
taxat duo stagna, quorum primum Warsen, alterum vero Nede communiter appellatur,
In quibus auctoritatem piscandi nullam habeant, quum ea pro mensa domus nostre Jo-
hannisburg et usibus specialiter deputamus. Insuper eisdem incolis omnia ferarum ge-
nera venandi ibidem et mactandi plenam tradimus licenciam. Incipiendo a flumine quod
Berwiken vlis dicitur usque ad terram lythovie, quousque pre eorum metu venacionis
officium auserint exercere, Addito quod in signum dominii nobis aut nostris fratribus
inibi existentibus de magnis animalibus, que venando ceperint, crura ceu tybias ut est
solitum representent. Exceptis ursis tantummodo et apris silvestribus, de quibus huius-
modi presentaciones ut faciant non cogantur, sed solis suis usibus ut adaptent, Postremo
si mella aliqua per eosdem fuerint inventa, que vendere proposuerint, extune provisor
domus Johannisburg si ad usum fratrum detinere decreverit, ab eisdem incolis Tunnam
Mellis pro 1 marcas emere debeat et comparare. De qua libertate Nobis et nostris
fratribus inhabitatores prefati singulis annis. In festo Sancti Martini Episcopi, de quo-
libet fumo familiaritati distincto mediam marcam dabunt integraliter et extoto.
Et ut
hec donacio illesa maneat in futurum, presentem litteram nostre Sigillum advocacié ius-
simus roborari.. Presentibus discretis viris fratribus nostris. fratre Johanne de louch
nostro vicecommendatore in Balga, fr. dytherich rod Magister silvarum in ysenberg, fr.
Rudolf de Nuspliden provisor domus Rastenburg, fr. Johannes provisor domus Johannis-
burg. fr. dyterich de Elner socius noster. Datum anno Millesimo Tricentesimo sexage-
simo septimo. Quarto ydus Mensis Novembris.

Original - Urkunde (das Siegel ist abgefallen) im geh. Archiv Schiebl. XLIII. No 7.
Voigt B. V. S. 205-206.

No XCVI.

Papst Urban V. ertheilt den Ordensgebietigern in Preussen, Esthland, Livland und Kurland, welche eigene Paniere führen, die Erlaubniß, auf ihren Kriegszügen gegen die Heiden vor Anbruch des Tages auf einem tragbaren Altar die Messe halten zu lassen. (1368).

Urbanus episcopus servus servorum dei. Ad perpetuam rei memoriam. Dum in mente

revolvimus labores assiduos et pericula infinita quibus dilecti filii Magister Preceptores et fratres hospitalis beate Marie Theotonicorum Jerlimitan. velud athlete cristi et intrepidi pugiles contra paganos et infideles partium Livonie et Pruscie pro defensione et exaltatione ac incremento Catholice fidei se indesinenter exponunt dignum reputamus et congruum ut petitionibus suis illis presertim quas ex devotionis fervore prodire conspicimus favorabiliter annuamus. Exhibita nobis siquidem dictorum Magistri et fratrum

petitio continebat quod dilecti filii Livonie in Dunemunde in Cristburg in Ragnithe in Brandeburg in Ostorrade in Balge in Elbing in Dantzk in Swetz in Thorun in Lipa in Strasberg in Segewalde in Wenden in Goldingen in Yerwia in Velin in Reualia et in Narwa Preceptores dicti hospitalis partium Pruscie et Livonie Sambiensis Pomezaniensis Warmiensis Wladislaviensis Culmensis Rigensis Curoniensis Tarbatensis et Revaliensis Civitatum et diocesium tum pro defensione, exaltatione et incremento huiusmodi cum exercitibus suis expeditiones armorum contra infideles scismaticos et paganos faciebant non poterant ortum diei pro audienda missa propter itinerum et more pericula exspectare, nos prefatis preceptoribus, quod preceptores ipsi qui tunc erant et essent pro tempore propriis utentes banderiis seu vexillis, cum in expeditione armorum contra infideles scismaticos et paganos essent, possent super altari portatili missas per proprios vel alios sacerdotes idoneos in locis tamen congruis et honestis, antequam illucesceret dies, circa tamen diurnam lucem, cum qualitas negotiorum pro tempore ingruentium id exigeret, in eorum presentia facere celebrari per nostras litteras duximus indulgendum, prout in eisdem litteris plenius continetur. Nos igitur volentes prefatos Preceptores favore prosequi gratie amplioris, ipsorum Magistri et fratrum in hac parte supplicationibus inclinati, ut liceat cuilibet dictorum Preceptorum, qui sunt et erunt pro tempore propriis utentium banderiis sen vexillis, cum in expeditione armorum, contra infideles scismaticos et paganos extiterint ut prefertur, habere altare portatile cum debita reverentia et honore, super quo in locis ad hoc congruentibus et honestis possit per proprium vel alium sacerdotem idoneum missam et alia divina officia sine iuris alieni preiudicio in cuiuslibet ipsorum presentia facere celebrari, prefatis preceptoribus auctoritate presentium, de speciali gratia indulgemus. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostre concessionis infringere vel ei ausu temerario contraire, Siquis autem hoc attemptare presumpserit, indignationem omnipotentis dei et beatorum Petri et Pauli apostolorum eius se noverit incursurum. Datum apud Montenflaseonem III Non. Septembris

Pontificatus nostri Anno Sexto.

Original im geheim. Archiv zu Königsberg Schiebl. VII. No 2. Eine fast gleichlautende, nur in einzelnen Sägen abweichende und mit dem Dat. IV. Non. Septembris Pontif. nostri Anno Sexto versehene Bulle desselben Papsts Schiebl. VII. No 1.

Voigt B. V. S. 207.

No XCVII.

Papst Urban V. ermahnt den Hochmeister und die Ordensritter des D. Ordens, die dem Stift Ermland entzogenen Besikungen vermöge einer darüber angestellten Untersuchung an das Stift zurückzu. geben und es ferner in Schuß zu nehmen. 1370.

Urbanus episcopus servus servorum dei Dilectis filiis.. Magistro generali et fratribus Hospitalis beate Marie Theotonicorum Jerosolimit. Salutem et apostolicam benedictionem. Cum nuper causam, que inter venerabilem fratrem nostrum.. Episcopum Warmiensem, et dilectos filios.. Prepositum.. Decanum et Capitulum ecclesie Warmiensis ex parte una, et vos ex altera, super spoliatione et occupatione nonnullarum terrarum, ad dictam Warmiensem ecclesiam, ut iidem Episcopus Prepositus Decanus et Capitulum asserunt spectantium, per vos ut dicebant factis vertebatur, dilecto filio nostro Bernardo Basilice duodecim apostolorum, presbytero Cardinali, ad ipsorum Episcopi Prepositi Decani et Capituli instantiam, non obstante quod causa ipsa de sui natura, ad Romanam Curiam devoluta, et apud eam tractanda et finienda non esset, audiendam commiserimus, et fine debito terminandam, iidemque Episcopus Prepositus Decanus et Capitulum dubitent, nos propterea contra eos commoveri, discretionem vestram rogamus et hortamur attente, vobis nichilominus per apostolica scripta mandantes, quatinus hec moleste non ferentes predictam Warmiensem ecclesiam, ac eius personas, terras, possessiones, et subditos, propter premissa aliquatenus non turbetis seu etiam molestetis, nec desistatis, quin terram et diocesin Warmiensem ab insultibus infidelium, prout viriliter et potenter consuevistis defendatis, in hiis taliter vos habendo, quod devotionis vestre promptitudinem inmerito commendare possimus. Datum Rome apud Sanctum petrum Idibus Marcii Pontificatus nostri Anno Octavo.

=

Die Original Bulle (jedoch ohne die gewöhnliche Bleibulle) im geh. Archiv Schiebl. VII. No 3.
Voigt B. V. S. 239.

No XCVIII.

Verkaufs Instrument der Orte Schöneck und Wartberg durch die Johanniter an den Deutschen Or

[ocr errors]
[blocks in formation]

Nos fratres Cunradus de Brunsperg prior Alamanie Hermannus de Werberg prouinciarum Saxonie Marchie Slauie et Pomeranie Preceptor Otto de Hesspurg Bailivus Frankonie Wernherus de excingen in Basilica Cunradus de Randecke in Maguncia domorum commendatores ac Lubertus de dehem Bailiuus Westfalie ordinis hospitalis Sancti Johannis Iherosolomitani Ad vniversorum tam presencium quam futurorum noticiam deducimus per

presentes, quod cum pridem nos compreceptores et fratres ordinis nostri predicti in comitiva Serenissimi principis domini Karoli quarti Romanorum Imperatoris semper Augusti de speciali et expresso mandato Sanctissimi in Christo patris ac domini nostri domini Vrbani pape quinti in seruicio sancte Romane ecclesie versus Ytaliam et per ipsas partes ytalie transitum fecerimus expensis propriis militantes In quo propter sumptuum et expensarum onera que nos subire et sustinere necessario tunc oportuit et eciam prop. terea sustinuimus excessive vltra nostrarum virium facultates, ac eciam diuersa et enormia debita ante nostri tempora regiminis contracta fuimus nos dictusque Alamanie prioratus nostraque monasteria sicut adhuc sumus quod dolenter referimus quampluribus creditoribus in diuersis pecuniarum quantitatibus ac debitis propter contractis grauius obligati, suntque propter huiusmodi es alienum ex causa supradicta contractum et debita predicta, nonnulla dicti nostri ordinis municiones castra ville Jura Jurisdictiones loca et territoria certis creditoribus obligata et ypothecata et in manibus periculose satis posita alienis, fructus redditus et prouentus percipientibus ex eisdem, Verum non habentes aliunde, vnde huiusmodi es alienum nos dampnabiliter vrgens et debita preuocata soluere dictisque creditoribus satisfacere possemus communi consulto et deliberato consilio indiximus ad id Capitulum ne dum semel sed pluries prouinciale certis diebus et vicibus interpollatur, ac eciam ad diem infrascriptam in quo tandem nos Compreceptores et fratres ordinis nostri predicti Capitulum tunc prouinciale facientes ut moris est congregati, proposito ibidem publice coram omnibus nobis, qualiter nos domus ecclesie et Monasteria ordinis nostri predicti totusque Alamanie prioratus sepedictus dictorum mole debitoram occasione predicta cum creditoribus ipsis quibus propterea Municiones castra ville Jura Jurisdictiones et nonnulla alia territoria ordinis nostri forent ut premittitur obligata percipientibus fructus redditus et prouentus non sine enormi et graui nostro dampno et iactura tenemur obnoxii, expediensque foret et utile si nos huiusmodi onere possemus quoquomodo releuari et absolui, tractare et discutere cepimus et tractauimus legitime qualiter huiusmodi eris alieni et debitorum predictorum dispendio imminenti leuius et congruencius occurri posset et sine dampno grauiori, nec tunc occurebit via nec occurrit per quam calamitatibus et dispendiis huiusmodi melius et leuius consulere possemus ét occurrere, presertim non subsistentibus nobis aliquibus rebus mobilibus ad habendam pro dicta huiusmodi causa pecuniam comode distrahendis, quam per alienacionem et vendicionem bonorum et rerum subscriptarum que nostro ordini minus erat dampnosa ymo magis utilis et necessaria, quam alterius cuiusuis possessionis eiusdem prout hec eciam sindici et procuratores et administratores nostri ordinis in dicta prouincia in verbo veritatis et fidei nobis ibidem affirmarunt, et nos vna cum ipsis certo cercius affirmamus

« ZurückWeiter »